3353
de huidige omstandigheden de meest gewenschte moge
achten, geen gezonde monetaire politiek is mogelijk,
zonder een ongerept en gezond credietverkeer. Een
verstoord credietwezen leidt bijna onvermijdelijk tot
een monetairen chaos.
Wanneer ik dan ook M. d. V. in mijn praeadvies,
waarvan de tekst in het programmaboekje is afgedrukt
onder punt 2, constateer dat het georganiseerde land-
bouwcrediet onder de huidige crisisomstandigheden
zijn oorspronkelijke functie blijft vervullen, dan ga ik
uit van de beide zooeven aan de Overheidspolitiek ge
stelde voorwaarden:
1. dat n.1. onze agrarische politiek op eene construc
tieve aanpassing zal zijn gericht, welke de mogelijkheid
schept dat „Nederland heeft ik gebruik hier de
woorden uit het praeadvies van dhr. Louwes een tal
rijken, welvarenden boerenstand als fundament van
een welvarend volk" en
2. dat in onze financiëele overheidspolitiek voor
alles wordt gewaakt tegen elke ook slechts zijdeling-
sche inbreuk tegen de grondslagen van het credietver
keer.
Bij punt 1 uit het praeadvies behoef ik in dezen kring
niet lang stil te staan n.1. om de meening te verdedigen,
dat het georganiseerde landbouwcrediet in eene be
staande behoefte voorzag naar doelmatig, zeker en
goedkoop crediet. Ook in den lateren tijd kan van het
georganiseerde landbouwcrediet gezegd blijven wat de
Staatscommissie voor den Landbouw 1906 in de slot-
betrachting van haar in 1911 verschenen Rapport be
treffende het Landbouwcrediet in Nederland consta
teerde: „Al moge uit den arbeid (der Staatscommissie)
blijken, "dat ten aanzien van deze voor den landbouw
zoo belangrijke aangelegenheid in sommige opzichten
nog verbetering valt aan te brengen, zoo kan toch met
groote voldoening worden vermeld, dat de richting
waarin zich de zaak beweegt, eene gezonde is, en de
ontwikkeling van het landbouwcredietwezen hier te
