3059
anders! De pachter draagt het risico in den regel sleehts
zoo lang het pachtcontract loopt; immers als gedurende
het pachtcontract de bedrijfsuitkomsten en daarmee
zoowel pachtwaarde als grondprijs zich in stijgende of
dalende lijn hebben bewogen, zal bij verlenging van
het contract de nieuwe pachtprijs den terugslag daar
van ondervinden. Het risico van de pachtwaarde wordt
dus op de schouders van den eigenaar gelegd en is in
derdaad ook een typisch eigenaarsrisico. Wil men tij
dens den duur van het pachtcontract het risico ook nog
mede door den grondeigenaar laten dragen, dan kan
een stelsel van mobiele pacht hieraan grootendeels
tegemoet komen.
Intusschen constateeren we: de eigenaar draagt het
risico van de waardeverandering van zijn eigendom en
naar we meenen: terecht.
Risico van den boer-eigenaar.
De ondernemer-eigenaar van onbezwaarden grond is
te beschouwen als zijn eigen pachter. Zijn risico als
pachter is natuurlijk even groot als van den gewonen
pachter, maar terwijl de laatste het risico van den grond
op een ander kan afschuiven, heeft de boer-eigenaar
dit zelf te dragen. En als deze, om eigenaar te worden,
een aanzienlijke geldleening heeft moeten aangaan, dan
is het gevaarlijk en daarom onverstandig, om met de
lusten van den eigendom tevens de lasten van het
risico te nemen. De eigenaar blijft steeds de kans van
waardevermindering loopen en kan deze niet, gelijk de
pachter bij het einde van het pachtcontract, op andere
schouders leggen.
Nadeel van eigendom
in slechte jaren.
Twee op een gegeven moment even kapitaalkrachtige
ondernemers, waarvan de een pachter is en de ander
eigenaar van bezwaarden grond, loopen dus zeer ver
schillend risico, dat in goede tijden ten voordeele van
