3066
cijfers tegen den landbouw uit te spelen? Het is onjuist
de beroepstelling op zoo atomistische wijze te beschou
wen. Men moet het bedrijfsleven op meer organische
wijze bezien, zoodat de samenhang der verschillende
beroepsgroepen beter tot zijn recht komt, wil men zich
een juist oordeel vormen hoeveel existenties in Neder
land nog afhankelijk zijn van een levenskrachtig platte
land.
Men heeft nagegaan hoeveel menschen, wier inkom
sten niet direct afhankelijk waren van de opbrengst van
het landbouwbedrijf, in zuivere landbouwdorpen leef
den. Daarbij bleek, dat naast eiken landbouwonderne
mer ook ongeveer één persoon werkzaam was in andere
bedrijven (middenstand en handwerk). Volgens de be
roepstelling zou echter slechts ongeveer de helft van de
bevolking in den landbouw werkzaam zijn, terwijl toch
het geheele dorp in den landbouw zijn eenige bestaans-
bron vond. En toch wordt met dergelijke officieele cij
fers gewerkt, al zijn ze niet geschikt om er een betoog
op te grondvesten, zooals de heer Zaalberg deed.
Export-industrie en
landbouwsteun.
Op de strekking van diens artikel hebben wij nog
meer aan te merken.
De heer Zaalberg redeneert in a nutshell aldus: Onze
exportindustrie heeft zich aangepast (hetgeen wij be
twijfelen, maar de heer Zaalberg zegt, dat de wil er is),
doch zij wordt daarbij gehinderd door de stijging der
levenskosten, welke het gevolg is van den landbouw
steun. Die steun moet daarom verdwijnen. Kan de land
bouw niet tegen de prijzen der buitenlandsche concur
renten produceeren, dan moet men den grond maar la
ten liggen. Dit veroorzaakt geen schade, omdat het pro
ductie-apparaat in tact blijft. De onrentabiliteit van de
exportindustrie (waarvan de landbouwsteun, die het
prijspeil met 3% verhoogt, de schuld zou zijn), is, aldus
de heer Zaalberg, een veel schadelijker proces dan het
laten stilliggen van den grond. Van de industrie leven
