2915
v oor het door den inleider aanbevolen instituut eener
Rijksvoorschotbank voelt spr. niet zoo veel. In de mo
bilisatiejaren heeft men den maatregel gehad, dat de
Nederlandsche Bank gelden beschikbaar zou stellen
voor het verstrekken van hypotheken. In zijn functie
van notaris heeft spr. meermalen getracht daarvan ge
bruik te maken, maar het is hem slechts één maal gelukt:
hij kon toen van de Nederl. Bank 7000.als eerste
hypotheek krijgen op een bedrijf dat 40.000.waard
was!
In de practijk heeft men te maken met twee factoren:
zakelijke zekerheid en de persoon. Hoe zal de Rijks
voorschotbank den persoon beoordeelen? Deze tweede
factor is juist van zoo groote beteekenis en is door den
inleider z.i. te veel uitgeschakeld. Wie gewerkt heeft in
deze zaken weet van hoeveel beteekenis het is, als men
persoon tegenover persoon kan stellen.
Verder zet spr. uiteen welk een belangrijke rol hier
door de boerenleenbanken kan worden gespeeld. Dik
wijls zou hij als notaris een opzegging hebben kunnen
voorkomen, als hij zich had kunnen wenden tot een
boerenleenbank. Deze zijn echter beperkt in haar mid
delen, zij moeten haar geld liquide houden en dit is een
zeer billijke eisch. Daardoor kunnen zij bezwaarlijk hy
potheek verschaffen en toch zou voor de boerenleenban
ken een hypotheek zoo'n uitstekende belegging zijn. Zij
kunnen, door haar plaatselijke bekendheid, het bedrijf
overzien, zij kennen de betrokken personen en hebben
geen schatters noodig, zij vormen het billijkste apparaat
om hypotheek te verschaffen en kunnen het geld geven
tegen billijke rente. Als de boerenleenbanken daartoe
konden overgaan, zou dit al een groote verlichting geven.
Zij zouden dan ten opzichte van de liquide middelen
gesteund moeten worden door de Centrale en deze op
haar beurt weer door de Regeering. Op die manier zou
het platteland doeltreffend worden geholpen. Het platte
land wil gaarne medewerken; in de omgeving van zijn
standplaats is de geest zeer goed en hem is geen enkel
geval bekend, dat men van de crisis gebruik maakt om
zich aan zijn verplichtingen te onttrekken.
