2699
alreeds het geval is. Er zijn er zelfs, die nog verder gaan
en willen, dat er ook van Overheidswege de mogelijk*
heid wordt geschapen, om zelfs tot een gedwongen ver*
mindering van de hoofdsom te komen en dergelijke
radicale maatregelen meer. Ik behoef wel niet te zeggen.
Mijnheer de Voorzitter, dat ik een dergelijk ingrijpen
van de Overheid in een zoo teere zaak als het crediet-
wezen is, in geenen deele kan aanbevelen. Naar mijn
overtuiging zou het verderfelijk zijn, als de Overheid op
dit punt maatregelen zou moeten gaan nemen, waarvan
de gevolgen eenvoudig niet zouden zijn te overzien.
Maar wel is er, naar mijn stellige overtuiging, thans alle
reden, om te vragen, dat er maatregelen worden geno*
men, om te voorkomen, dat in deze voor het platteland
zoo ernstige tijden een verdere en niet te herstellen
desorganisatie intreedt.
De geschiedenis van vroegere landbouwcrisissen heeft
geleerd, dat de daling der grondprijzen nog meerdere
jaren aanhoudt nadat de conjunctuur weer ten goede is
omgeslagen. Zoo heeft bij de beruchte crisis der tachti*
ger jaren de daling der grondprijzen ruim 20 jaren ge*
duurd. Begonnen omstreeks 1878, heeft de daling aange*
houden tot ongeveer 1898, om daarna in een stijging
over te gaan, die omstreeks 1920 onderbroken werd, en
thans in een dergelijke daling is omgezet, dat mag wor*
den aangenomen, dat in doorsnede een waardevermin
dering van 30 a 50 pCt. is vast te stellen.
Het is zeer verklaarbaar, Mijnheer de Voorzitter, dat
onder dergelijke omstandigheden den boerenstand zeer
ernstige gevaren dreigen. Niet zoozeer om het recht*
streeksch kapitaalverlies, dat aldus geleden wordt, maar
veel meer nog om het gevaar, dat ik zooeven reeds heb
geschetst en dat ten deele reeds werkelijkheid is gewor*
den, n.1. de aantasting van den eigengeërfden boeren*
stand. Talrijk zijn de gevallen, waarin thans ontijdige
opzeggingen en executies van hypotheken voorkomen,
ook buiten de gevallen van wanbetaling der rente. En
als ik in het vervolg van hetgeen ik ga zeggen een maat*
regel meen te moeten aanbevelen om groote cata*
strophes in dezen te voorkomen, dan wil ik wel reeds
