2680
van den landbouw uitnemend heeft verzorgd, en een
goede motor voor het landbouwbedrijf is geweest.
Haar kracht schuilde ook hierin, dat op het gebruik
van de credieten werd toegezien en dat vele meer ges
goede dorpsbewoners de zaak steunden en lid werden,
ook zonder zelf debiteur te worden. In 1926 genoten
van de 130.000 leden, bij de bij de Utrechtsche Centrale
aangesloten banken ingeschrevenen, 40.000 in het ges
heel geen crediet.
De vraag, of de boerenleenbanken zich niet aan overs
kapitalisatie hebben bezondigd, beantwoordde spr. ont
kennend. Wel heeft de ongunst der tijden ook op hun
zekerheden invloed gehad, doch in 't algemeen is steeds
tegen te vergaande intensiveering zonder eigen kapis
taal opgetreden, indachtig aan de wet der verminderde
meerwaarde, waardoor tenslotte het ten top gevoerde
crediet geen ruimere geldelijke opbrengst meer vers
zekerde.
Het landbouwcrediet heeft mede invloed gehad op
onze handelsbalans, in dien zin, dat er jaren zijn ges
weest, in welke 750 millioen aan landbouwproducten
werd uitgevoerd en alle andere standen van den goeden
gang van zaken in den landbouw hebben geprofiteerd.
Alleen reeds de boerenleenbanken die bij de Utrecht
sche Centrale zijn aangesloten hebben ondanks de hun
gestelde eischen kans gezien kapitaal te vormen en tot
een bedrag van 12 millioen aan reserves op zij te leggen;
de Utrechtsche Centrale zelve beschikt over 3 millioen;
voorts wordt voor onverwachte schade door de boes
renleenbanken in samenwerking met de Centrale een
fonds gecreëerd, dat de 1 Yz millioen zeker zal bereiken.
Het is wel algemeen bekend, dat de boerenleenbans
ken den coöperatieven rechtsvorm hebben aangenomen,
daar deze zich het best leent voor hun bedrijfsinrichting
en soliditeit en dat zij zich hebben vereenigd in twee
(vroeger drie) Centrale Banken.
Tot de bespreking van de werkzaamheden der boes
renleenbanken overgaande besprak spr. de verschillens
de soorten van credietverleening: het gewone bedrijfss
crediet, het vastere bedrijfss of inventariscrediet en het
