2442
het, als zij uit hun bedrijf worden gestooten, een slag,
dien zij in de meeste gevallen niet meer te boven komen,
maar het zou ook een ernstige verzwakking beteekenen
van den boeren* en tuindersstand, die toch in sociaal
en economisch opzicht het fundament der maatschappij
moet zijn.
Zonder bijzonderen steun zuilen vele bedrijven, bij
gebrek aan kapitaal, slechts gebrekkig, of als men wil,
zeer extensief worden voortgezet, waardoor de werk*
loosheid met haar ongelukkige sociale, maar ook zware
financieele gevolgen zal toenemen.
De vlucht van het land zal er door in de hand worden
gewerkt en het zal op deze tendens, die in de huidige
samenleving toch reeds heerscht, waarschijnlijk een blij*
venden ongunstigen invloed uitoefenen. Engeland
strekke tot waarschuwing.
Een zeer groot voordeel van het zooveel mogelijk in
stand houden van zwakstaande bedrijven, zou ook zijn,
dat daardoor een te sterke daling der grondprijzen en
daarmede een dreigende catastrophe in het landelijk
crediet wordt tegengehouden. Daardoor zouden ook ve*
len indirect voor den val worden behoed.
Zeer zeker zijn aan een crediet* of garantieverleening
van overheidswege groote bezwaren verbonden.
Daar er slechts bedrijven voor in aanmerking komen,
die voor het gewone crediet een te groot risico betee*
kenen, zullen verliezen niet uitblijven. Erger is het ech*
ter nog, dat de omvang van het risico niet te berekenen
of te schatten valt. Er bestaat le. geen statistisch mate*
riaal omtrent het aantal der voor zulk crediet in aan
merking komende bedrijven noch over de grootte der
gewenschte credieten; 2e. is onmogelijk de mate van het
risico te beramen, omdat dit geheel afhangt van het
verdere verloop der crisis.
Bij een langdurig aanhouden der crisis zou op deze
manier veel kapitaal verloren gaan, zonder dat de ge*
steunden er mee gebaat zouden zijn. Mijne opvatting
in dezen is echter, dat wegens toekomstmogelijkheden,
thans een poging tot redding van hen, die zonder deze
