2232
toegeeft. Wij kunnen veel voortbrengen, zoowel met ons
vee als met onzen akker, maar wij weten ook dat matige
voortbrenging ons per liter, per are, per kilo minder
kost, dan wanneer we de productie tot het uiterste wib
len opdrijven. Men kan dan, wanneer men de onvoor=
deelige takken van zijn bedrijf heeft leeren kennen,
zich meer toeleggen op andere, die beter loonend zijn.
Men kan gewassen telen, veesoorten houden, die minder
kosten veroorzaken.
De handelsprijzen kunnen wij niet verhoogen. wij
moeten de voortbrengingskosten verlagen. Bij slechte
prijzen is het licht mogelijk, dat een matige oogst, die
hoofdzakelijk verkregen is uit de oude kracht in den
grond, meer zuivere winst geeft dan een buitengewoon
gewas, dat veel uitgaven vroeg. Evenzoo gaat het met
het vee.
Dan zal er uit de boekhouding nog blijken, dat met de
arbeidsloonen groote bedragen zijn gemoeid. Er is reden
om te vragen of het verstandig is loonen te betalen, die
driemaal zooveel zijn als hij zelf verdient. Hier klemt
weer vooral de oude levensregel, dat men niet door
anderen moet laten doen, wat men zelf kan volbrengen.
Het zal oefening en geduld kosten, wat meer tijd vorder
ren. Het zal altijd meer voordeel opleveren, dan wanneer
men anderen hoog loon betaalt en zelf arbeid doet, die
weinig of niets inbrengt. De varkens gaan al naar de
vijftig cents per K.G. zegt men. Het zal moeilijk zijn
eenige winst te behalen als de biggen aan ruim twintig
gulden betaald zijn, zooals veel het geval is geweest bij
die nu voor vet verkocht worden met een gewicht van
tachtig tot honderd kilo's.
Het is wellicht mogelijk de 250 gld. onkosten per H.A.
terug te brengen op vijftig gulden. Dat zal een geweldige
vermindering van handel en verkeer veroorzaken. Het
spreekwoord zal weer bewaarheid worden, dat de wel=
vaart van t platteland de voorwaarde is voor welvaart
in het gansche land. Wie zelf haast niet heeft om te
leven, van hem kan niet gevergd worden te zorgen, dat
anderen ook te leven hebben.
