2043
tegenover de coöperatiegedachte, die immer, zij het in
eenvoudigen vorm, belichaamd is in het dessaverband,
terwijl men ze in velerlei vorm in het volksleven terug
vindt. Daar de oogstbewaking, aan boschrand.en de des*
sabescherming tegen wild gedierte, in grooter mate komt
ze tot uiting bij den ladangbouw 7), de bestrijding van
oogstplagen en in het bijzonder bij den huizenbouw,
die steeds zonder loon in onderlinge hulpverschaffing
geschiedt.
Het verschil tusschen Oost en West is, dat ze in
Indië het karakter draagt van arbeids-coöperatie of van
een, voortvloeiende uit de productemhuishouding, ter«
wijl ze in het Westen gebaseerd is op de geldhuishou
ding, dus kapitaalvorming ten doel heeft.
Toch toonen ze gemeenschappelijke eigenschappen,
die den kern vormen van heel het coöperatiesysteem:
gevoel voor samenwerking, behoefte aan onderlinge
hulp en het stellen van vertrouwen; daarop kan dus ook
hier worden voortgebouwd.
Nieuw is het voor den dessaman en dat zal hij
goed moeten leeren beseffen dat het doel van het
coöperatief systeem moet zijn kapitaalvorming.
Dit zal dan ook in de statuten van mogelijk op te
richten coöperatieve vereenigingen duidelijk tot uiting
moeten komen en in de practijk streng worden doorge»
voerd. Evenmin als in Nederland behoeft cle geringe
ontwikkeling van den dessaman een bezwaar te zijn
voor een goede werking van de coöperatie en de nadee*
len voor het administratief beheer zijn betrekkelijk ge*
makkelijk te ondervangen. De tani moet echter vrij in
zijn bewegingen te dien aanzien zijn en daarom zal in
het bestuur geen plaats mogen wezen voor den loerah,
wel daarentegen in de commissie van toezicht
Er bestaan trouwens reeds coöperaties, die gelijken
op het Westersch systeem, bijv; voor inkoop, maar ze
werken gebrekkig, doordat de besturen de juiste metho=
den niet wisten te vinden. Getracht moet worden ze
in goede richting te leiden om mislukking te voorkomen.
Vooral de krachtige persoonlijkheden in de dessa's
7) eene grondbewerking voor den verbouw van rijst.
