1836
middenstand spreekt, daarmede de land* en tuinbouw
niet bedoeld is. De destijds door den Minister voorzich*
tig opgeworpen vraag, of er geen combinatie zou kunnen
worden tot stand gebracht van middenstandskrediet en
landbouwkrediet, heb ik dan ook met de meeste stellig*
heid ontkennend beantwoord, en ik heb toen duidelijk
aangetoond op grond waarvan een dergelijke samenkop*
peling om principieel financieele en practische redenen
nooit doorvoerbaar zou zijn.
Ik behoef overigens, om duidelijk te maken, dat onder
het begrip middenstand niet de boeren en tuinders val*
len toch waarlijk geen lange betoogen te houden. Wie
slechts even nuchter uit zijn oogen kijkt, ziet allerwege
in het land naast elkaar staan de specifieke boeren* en
tuindersorganisaties en de middenstandsvereenigingen.
Zou daarvoor reden zijn, als zij onder één hoedje te
vangen waren? Mijn geachte medeleden, die op ieder
dezer verschillende terreinen deskundig zijn, weten wel
beter. Geen boer of tuinder is er, die zich middenstan*
der voelt, en geen middenstander, die zich als een boer
zou willen zien beschouwd. Het zijn onderscheiden be*
grippen, en zoo meen ik ook, Mijnheer de Voorzitter,
dat middenstandskrediet geen boerenkrediet moet wor*
den. Of laat ik het duidelijker zeggen: de middenstands*
banken moeten zich zoouls haar leider de heer Posthu*
mus Meyjes zelf het uitdrukte in een onlangs nog in de
bladen voorkomende beschouwing, beperken tot „het
werkelijk middenstandskrediet en datgene wat direct of
indirect een zuiver middenstandsbelang dient". Dit laat*
ste is al bedenkelijk ruim en vaag, maar zeker valt de
land* en tuinbouw er niet onder; en toch, Mijnheer de
Voorzitter, heeft zich het opmerkelijk verschijnsel voor*
gedaan, dat de directie van de Nederlandsche Midden*
standsbank van het bijkantoor te Delft ik weet niet
of dit voorbeeld ook elders gevolgd is alle moeite
doet om de tuinders aan z.g. oogstkredieten een ter*
rein, waarop ook de boerenleenbanken zich bewegen
te helpen. Ik acht dit een volstrekt verkeerde en ver*
werpelijke politiek. De middenstandsbank dient naar
mijn meening zich te houden bij kredietverleening aan
