1655
niet slechts de vernietiging van het grootgrondbezit,
maar ook het volkomen gelijke gebruiksrecht aan allen
toekomend. Alle differentieering was uit den booze;
onderscheid van omvang in bezit, verschil in de uitge*
strektheid van het recht konden niet worden geduld.
De bodem voor allen gelijkelijk ter beschikking!
Ontembaar was het verzet dat zich tegen deze nieuwe
orde in boerenkring openbaarde. In naam der vrijheid
werden de boeren gekneveld als nimmer te voren; noch
de wijze der bebouwing, noch de beschikking over de
bodemopbrengst was vrij. Van het afdragen van den
oogst kwam niets terecht; boerenopstanden braken uit
en vooral in 't Wolga*district in de Ukraine, in Tam*
bow kwam het tot bloedige conflicten. Op schrikbarende
wijze daalde de productiviteit van den Russischen
bodem.
Te goeder ure werd door Lenin in 1922 de vermaarde
N(ieuwe) E(conomische) P(olitiek) ingevoerd, die ook
den landbouw op nieuwe grondslagen fundeerde. De
nieuwe agrarische politiek, toen ingeluid, is wel 'n sterke
illustratie van de hoofdstrekking die beheerscht het
belangrijke boek van Simon Zagorsky: „La renaissance
du capitalisme dans la Russie des Sovjets".
Waarlijk, van een herleving van het kapitalisme kon
worden gewaagd! Twee kwesties vroegen bij het nieuw
herstel der zaken volle aandacht: le. mogen nieuwe on
gelijkheden in het grondbezit worden toegelaten of dient
een absolute nivelleering te worden gehandhaafd;
2e. moet worden vastgehouden aan 't principe van uit*
sluitenden arbeid door den eigenaar of kan deze worden
gemachtigd zich van loonarbeid te bedienen?
Eene vernuftige oplossing werd gevonden, waarbij in
theorie het oude beginsel werd gehandhaafd, in de prac*
tijk gansch andere weg werd bewandeld.
In naam behoort de eigendom van den grond aan den
Staat, maar een gebruiksrecht wordt verleend aan indi*
viduën of corporaties, dat met eigendom feitelijk gelijk
staat. Het grondbeginsel, dat het genot gebonden is aan
persoonlijken arbeid, hetgeen wil zeggen dat het berust
bij dengene, die zelf met familieleden het bebouwt, blijft
