1157
neutraal vakblad, ook al zou dit mogelijk zijn, op den
duur niet voldoet aan de eischen, die een R. K. boer aan
zijn blad stellen moet, voor zichzelven en voor zijn
gezin.
De boer is in zijn boerenleven nu eenmaal niet te
scheiden van zijn godsdienst, van zijn zedelijke en maats
schappelijke verplichtingen. Al kan men in theorie wel
een of ander technisch onderwerp in neutralen zin bes
handelen, in de practijk zal het inderdaad toch voor of
na in contact komen met den mensch in zijn verschils
lende betrekkingen. Een huis inrichten" en meubileeren
is zeker al een heel neutrale handeling. En toch zie ik
al heel spoedig, ook zonder daar iemand te spreken, of
in dat huis een katholiek, dan wel een neutraal, een
godsdienstig dan wel een onverschillig leven wordt
geleid.
Van veel grooter gewicht is het hoe de boerenhersens
worden gemeubileerd en langs welke richting de gewone
gedachtengang wordt geleid.
Is daar in die wondere kamer, waar de redelijke
mensch denkt en redeneert, alleen plaats voor stoffelijke
dingen; wordt daar bij de gevormde besluiten alleen
rekening gehouden met eigen belang en voordeel; wordt
daar alleen gewikt en gewogen wat invloed heeft op
geld en eer en genot; dan zal daar geen plaats over
blijven voor godsdienst en zedelijke plichten.
Het kan zijn, dat zoodanige leiding van den gedachs
tengang zich niet onmiddellijk toont in daden van ons
godsdienstigheid en zedelijke misvorming, omdat van
andere zijde dat tekort eenigszins wordt aangevuld.
Doch op den duur zal dit bij iedereen zich wreken. Het
zal zich toonen, zooal niet in afwijking, dan toch in een
tekort aan godsdienstig en zedelijk leven.
Deze opvatting van den heilloozen invloed van neus
trale lectuur berust niet alleen op redeneering maar
ook op ondervinding.
Ziet ze na in hun godsdienstig leven, in hunne zedes
lijke opvattingen, de gezinnen, waar alleen neutrale lees
tuur, neutrale vakbladen en kranten toegang hebben.
Het is waar; waar zulks het geval is, zal van te voren
