475
nen vex-kondigen nu wel met luider stemme, dat het be*
staande landbouwcrediet niet in staat is om hulp te
verleenen in den nood der tijden en dat middelen ge*
vonden moeten worden om de bestaande pachtcontrac*
ten te ontbinden of althans de pachtprijzen te verlagen,
maar men vergete te midden van dat geschreeuw niet,
dat het landbouwcrediet nooit tot taak gehad heeft en
ook nimmer hebben mag om de koop* en pachtprijzen
van landerijen in het onzinnige te helpen opdrijven en
dat de gemeenschap er allerminst door gediend wordt,
wanneer die speculatieve elementen uit den brand gehol*
pen worden, teneinde hun verderfelijke praktijken weer
van nieuws in toepassing te kunnen gaan brengen.
Ik wil er hier even met nadruk op wijzen, dat deze
opvattingen steun vinden in meer dan een rapport, door
de provinciale landbouwmaatschappijen ter zake van
den toestand in het landbouwbedrijf aan het Comité
uitgebracht.
Evenwel naast de hiervoor bedoelde personen zullen
er ook zijn, die zonder bewuste eigen schuld, door de
tijdsomstandigheden moeilijk het hoofd boven water
kunnen houden. Ik denk daarbij o. m. ook aan de vele
kleine landbouwers en keuterboertjes uit de zandstre*
ken, die ook in de achter ons liggende gunstiger jaren
slechts een matig bestaan gehad hebben en menigmaal
zwaar door de crisismaatregelen getroffen werden en
die dus niet over het thans zoo noodige weerstands*
vermogen beschikken. Onder hen zullen er natuurlijk
ook wel zijn, die te duur gekocht of gepacht hebben,
maar daartoe gedwongen zijn door de omstandigheden
en door de speculatieve elementen in hunne omgeving.
Maar een van tweeën
of zij zijn zoo diep in de schulden en moeilijk*
heden geraakt, dat zij op economische wijze niet
meer te helpen zijn;
of zij kunnen met hard werken en met steun van
ons bestaande landbouwcrediet en mits de toe*
standen nog niet veel erger worden en de crisis
