'Als de coöperatie nog niet bestond, zou ze moeten worden uitgevonden' De Verenigde Naties hebben 2012 uitgeroepen tot het Jaar van de Coöperatie. Reden voor Bank in Beweging om stil te staan bij dit bijzondere ondernemingsmodel, dat niet alleen ten grondslag ligt aan de Rabobank, maar ook aan tal van andere initiatieven over de hele wereld. Wat was ook alweer de essentie? Wat is het bestaansrecht vandaag de dag? En vooral ook: wat is de toekomst? Tekst: Pierre Spaninks Illustraties: fihonald Blommestijn A öj» - éi "Een autonome associatie van personen die zich op vrijwillige basis verenigen om hun gemeenschappelijke economische, sociale en culturele behoeften en ambities te realiseren door middel van een organisatie waarvan zij samen de eigenaren zijn en die democratisch gecontroleerd wordt." Zo definieert de International Co-operative Alliance (ICA) het coöperatieve ondernemingsmodel, dat ook ten grondslag ligt aan de Rabobank. De ICA is een internationale organisatie waarin coöperaties van over de hele wereld verenigd zijn om hun belangen te behartigen. Coöperatieven baseren zich op zelfhulp, eigen verantwoordelijkheid, democratie en gelijkwaardigheid, gerechtigheid en solidariteit. En op de veel geciteerde coöperatieve principes: een vrijwillig lidmaatschap dat openstaat voor ieder die dat wil, democratische controle door de leden, economische participatie van de leden, autonomie en onafhankelijkheid, informatie en scholing, samenwerking tussen coöperatieven en zorg voor de gemeenschap. De eerste coöperatieven van de geïndustrialiseerde wereld dateren uit de achttiende eeuw, de eerste coöperatieve banken uit de tweede helft van de negentiende. Honderdvijffig jaar later blijkt de coöperatieve gedachte en het coöperatieve bestuursmodel springlevend. Wereldwijd hebben coöperaties - alle sectoren bij elkaar genomen - bijna een miljard leden in meer dan honderd landen. In Duitsland is een op de vier inwoners lid van een coöperatie, in Kenia een op de vijf, in Honduras een op de drie, en in Singapore zelfs een op de twee. Wind in de zeilen Niet alleen in de sociale sector is de coöperatie een succesvolle organisatievorm, maar ook in het zakenleven. Daar is de coöperatie een aantrekkelijk alternatief gebleken voor de beursgenoteerde onderneming, ook - of juist - in tijden van crisis. Dat geldt niet in de laatste plaats voor de bancaire sector, waar coöperatieve instellingen een belangrijke rol spelen. Denk aan de Britse Co-operative Bank, de Cypriotische Co-operative Central Bank, het Franse Crédit Agricole, de Duitse DZ BANK en niet te vergeten Rabobank. Alleen al in Europa hebben de coöperatieve banken samen 160 miljoen klanten en 50 miljoen leden. Hun gezamenlijk marktaandeel is circa 20 procent. En het zijn banken die, een enkele uitzondering daargelaten, in de financiële stormen van de laatste jaren knap overeind zijn gebleven, mede dankzij hun coöperatieve bestuursmodel. Kortom: de coöperatie is een succesverhaal - ideëel, commercieel, pragmatisch en zakelijk. En alles wijst erop dat de coöperatie ook nog eens de toekomst heeft. Zoals bestuursvoorzitter Piet Moerland opmerkte toen Rabobank net had bekendgemaakt het Jaar van de Coöperatie inhoudelijk te gaan ondersteunen als partner van de Verenigde Naties: "De coöperatie is een ondernemingsmodel dat past bij de nieuwe tijdgeest die bijna wereldwijd gekenmerkt wordt door een bijzondere combinatie van individualisme enerzijds en een hang naar samenwerking anderzijds. De coöperatie sluit naadloos aan op de participatieve netwerkeconomie, waarin netwerken en co-creatie sleutelwoorden BANK IN BEWEGING

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Bank in Beweging' | 2011 | | pagina 10