Sipko Schat: 'Wat we ons als banken
wel mogen aantrekken van de laatste crisis is
de overmatige liquiditeit. Geld had geen prijs,
en dat heeft tot veel bubbles geleid'
overeind te houden."
Schat: "En als bijvoorbeeld Griekenland echt wegvalt uit de
eurozone zet dat meteen druk op de andere landen. Je krijgt dan
een domino-effect. Ik vind overigens wel dat we in Europa naar
een grotere politieke unie zouden moeten."
Wientjes: "Mee eens."
Schat: "Van wat er gebeurd is in Griekenland hebben we wel
geleerd dat je als eurolanden kritischer naar elkaar moet kijken.
Een te grote autonomie per deelnemend land maakt het systeem
kwetsbaar. Maar uiteindelijk heeft de euro zoveel voordelen -
zeker voor een exportgeoriënteerde economie als Nederland
- dat we niet meer kunnen leven zonder de euro. Dat is ook de
conclusie bij ons als Rabobank."
Wientjes: "De consequentie is dat we wat extra supranationaal
toezicht moeten accepteren. Dat ligt politiek in Nederland
ongelooflijk gevoelig. Toch wat vreemd, want we zijn in Europa
het beste jongetje van de klas. Vergelijk het maar met als je op
Schiphol door zo'n poortje moet lopen. Als je niks te verbergen
hebt, loop je daar fluitend doorheen. Maar als je wél wat te
verbergen hebt, dan word je nerveus. Nou, Nederland loopt
zonder problemen door de controlepoortjes van de euro, maar
de Grieken zijn er bang van. Dus als er zwaardere eisen komen
aan de begroting van landen, dan voldoet Nederland daar per
definitie al aan!"
Zou dat van u wel wat minder mogen? Zo'n toppositie behouden
kost toch ook geld?
Wientjes: "Dat betwijfel ik. En dan nog: Nederland is een van
rijkste landen van Europa. We onderschatten hoe rijk we zijn."
Schat: "Het is ook een bevoorrechte positie. Als je vooraan loopt,
dan kun je ook zaken naar je hand zetten."
Wiat zijn de grote bedreigingen die de weg verder omhoog
kunnen dwarsbomen?
Wientjes: "Ik hoor van mijn leden bezorgdheid over de
enorme expansie in China. De vraag is of daar niet een enorme
onroerend goed-bubble gaat ontstaan. Maar daar kun jij als
bankier vast meer over zeggen."
Schat: "Vastgoedcrises horen bij Azië, maar daar wonen
inmiddels wel 500 miljoen mensen met een koopkracht die
gelijk is aan die in Europa. Dat zet toch druk op het systeem.
Het zal met horten en stoten gaan, maar het zet wel de trend. Ik
ben meer bezorgd over de grondstoffenprijs, zowel voor harde
metalen en energie als voedsel. Het gevecht om grondstoffen
wordt steeds groter; we gaan af en toe echte schaarste zien."
Tot slot: banken worden in het kader van Basel III geacht hun
fundingratio's substantieel te verhogen. Zij moedigen klanten
dus vooral aan: ga sparen! In hoeverre gaat dit vertragend
werken op de wens/noodzaak om de economie op gang te
houden?
Wientjes: "Dat lijkt me niet goed voor de economie."
Schat: "Er spelen een aantal zaken. Zoals een overvloed aan
- ook nog eens niet consistente -regelgeving. Het zou handig
zijn als er afstemming komt, met de ECB en bijvoorbeeld de
politiek. In Nederland hebben we heel veel spaargeld belegd in
pensioenfondsen. Daardoor hebben we een spaartekort, omdat
veel geld belegd is via pensioenfondsen. Die geldstromen zouden
wel wat meer een rol in de Nederlandse economie mogen spelen.
Heel veel projecten staan nu stil omdat dat geld niet ontsloten is."
Wientjes: "Dat ben ik volledig met je eens. Natuurlijk moet het
bestuur van pensioenfondsen een optimaal rendement bereiken.
Maar in Nederland hebben we 800 miljard euro belegd vermogen
via pensioenfondsen, dat voor 95 procent in het buitenland
gestald wordt. Heel goed om daar maar eens naar te kijken."
Mr. Bernard Wientjes (1943) studeerde Nederlands
Privaatrecht in Amsterdam en was van 1967 tot 1999
directeur-eigenaar van Wientjes Beheer BV in Roden. Sinds
30 mei 2005 is hij voorzitter van de ondernemingsorganisatie
VNO-NCW.
Mr. Sipko Schat (1960) studeerde rechten, privaat en sociaal-
economisch recht, aan de Rijksuniversiteit van Groningen en
begon in 1985 bij Rabobank als juridisch adviseur. In 1999
werd hij hoofd Corporate Finance (Internationaal). In 2006
trad Sipko Schat toe tot de raad van bestuur.
BANK IN BEWEGING
