De worteltekeneconomie van 2011 rabo denktank Sinds het uitbreken van de economische crisis heeft in dat verband ongeveer het halve alfabet de revue gepasseerd. Om het economische herstel te beschrijven namen doemdenkers de L in de mond, maar de meest genoemde letters waren de U, W en V. Echter, om de economie van 2011 in een juist beeld te vangen, kunnen we dit recessiealfabet vergeten. Volgens de meest recente ramingen voor 2011 wordt de economische groei beter beschreven door het spiegelbeeld van het wortelteken: V Ruth van de Belt van KEO licht toe. De Nederlandse economie heeft zich in de afgelopen periode sterk hersteld. De motor achter dit herstel is de aantrekkende wereldhandel, die wordt aangejaagd door tijdelijke factoren, zoals stimuleringsmaatregelen van overheden, positieve vraageffecten vanuit de voorraadcyclus en monetaire impulsen van centrale banken. Door de toegenomen wereldhandel is het exportvolume aanzienlijk gegroeid. Ook het invoervolume is sterk toegenomen, aangezien een groot gedeelte van de Nederlandse export wederuitvoer betreft. De maakindustrie profiteerde als een van de eerste sectoren van het wereldwijde economische herstel. En in het kielzog van de maakindustrie herstelden ook andere zware industrieën zich. De verbetering van de binnenlandse productie heeft een positief effect gehad op de arbeidsmarktsituatie; de werkloosheid is licht gedaald en de arbeidsmarktdynamiek is toegenomen. Dit maakt de weg naar economische groei, die niet alleen exportgedreven is, beter begaanbaar. We komen onderweg echter wel een aantal obstakels tegen. In 2011 vallen tijdelijke factoren, die op dit moment het vliegwiel van de economie vormen, weg. Hierdoor zal wereldhandel afvlakken. Voor een bestendig economisch herstel is het van belang dat producenten en consumenten aanhaken. Hoewel de investeringen de laatste maanden aantrekken, wordt er nog steeds veel minder geïnvesteerd dan een jaar geleden. Ook in 2011 komen de investeringen, door de historisch lage bezettingsgraad, waarschijnlijk slechts mondjesmaat op gang. Daarnaast lijkt de consument op dit moment niet echt warm te lopen om de economie een goede impuls te geven. De verbeterde vooruitzichten voor de arbeidsmarktsituatie versterken weliswaar het consumentenvertrouwen, maar het is de vraag of consumenten hierdoor de hand van de knip gaan halen. De op handen zijnde noodzakelijke overheidsbezuinigingen gooien mogelijk roet in het eten. De overheid gaat de komende jaren onder meer flink snijden in de sociale zekerheid, zorguitgaven en openbaar bestuur. Dit heeft tot gevolg dat het beschikbaar inkomen afneemt en de spaardrift van consumenten wordt aangewakkerd. Tot nu toe leken we af te stevenen op een V-vormig herstel. Een W-vormig herstel, beter bekend als de dubbele dip, en het spiegelbeeld van een wortelteken zien er in het begin echter hetzelfde uit. De vraag rijst dan ook welke kant we in 2011 opgaan. Voor komend jaar voorzien we een vertraging van de groei, maar geen krimp. De W en de rest van het recessiealfabet kunnen we voorlopig dan ook weer even terugzetten in de letterbak. Een herstel in de vorm van een omgekeerd wortelteken, waarbij het herstel in het begin snel verloopt en het vervolgens een tijd duurt voordat de economie het oude groeitempo weer weet te bereiken, licht meer in de lijn der verwachtingen. Minder investeringen Geen krimp BANK IN BEWEGING 35

Rabobank Bronnenarchief

blad 'Bank in Beweging' | 2011 | | pagina 35