Tarieven gea afgeschaft
Stagnatie vraagt om andere aanpak
Klantvriendelijkere sturing
Groeiend kostenbesef
Chipcard en smartphone
ilen: grenzen in zicht
-< Er zijn nu ruim 5.000 geld
automaten. Dat is een ver
dubbeling ten opzichte
van het aantal in 1990.
Toen vond nog meer dan
tweederde van alle geld
opnamen plaats aan de
balie. Vorig jaar gebruikte
men daarvoor twee van de
drie keer de geldautomaat.
-< Het belang van cheques en
girobetaalkaarten neemt
verder af. Vorig jaar verliep
minder dan 15 procent van
de toonbankbetalingen
met deze middelen. Naar
verwachting daalt dit
percentage in 1995 naar
10 procent.
A Vorig jaar vonden 143,5
miljoen pin-betalingen
plaats, bijna tien maal zo
veel als in 1990. De klanten
van de Rabobank betaal
den 32 miljoen keer met
de pinpas. Naar verwach
ting zullen dit jaar zo'n 225
miljoen betalingen via een
betaalautomaat worden
gedaan. Het aantal betalin
gen met Rabobankpassen
zal verdubbelen tot 60 mil
joen. Ruim 90 procent van
de inwoners in Nederland
beschikt nu over één of
meerpin-passen.
campagnes geïnformeerd over goedkoop en effec
tief betalen. Daarnaast zijn alle banken met uitzon
dering van de Postbank, ertoe overgegaan tarieven
in rekening te brengen voor duurdere betaalvor-
men. De tarifering is een belangrijk sturingsmiddel
naar goedkope betaalvormen, zo blijkt uit het
S WOK A-onderzoek. Klanten van de Postbank, de
bank zonder tarifering voor het gebruik van giro
betaalkaarten, schreven vorig jaar gemiddeld meer
cheques uit dan klanten van banken die wel met
heffingen te maken hebben. Dat geldt voor alle be
dragen waarover in het onderzoek vragen zijn ge
steld. Van de banken met een heffing, hanteert de
Rabobank een maximum aantal gratis cheques
(60 per jaar). De ABN Amro heeft een heffing op
cheques beneden de f 100,-. In een vergelijking
tussen de twee grote banken, blijkt dat klanten van
de ABN Amro gemiddeld meer cheques uitschrij
ven dan klanten van de Rabobank. De tarifering
en voorlichting van de Rabobank boeken dus het
beste resultaat. Opvallend is dat bij banken met
een heffing het verzadigingspunt naar efficiënt be
talen bij cheques, acceptgiro's, handmatige over
boekingen en automatische incasso's in zicht lijkt
te komen.
Klanten van banken die in 1993 en 1994 een
heffing op het gebruik van de geldautomaat buiten
kantooruren hebben, maken meer gebruik van de
geldautomaat tijdens kantooruren. Met name het
aantal klanten dat uitsluitend tijdens kantooruren
gebruik maakt van de geldautomaat is veel groter
(43 procent) dan bij ING en Postbank (23 pro
cent). 'De heffing sorteert klaarblijkelijk effect', zo
luidt de conclusie in het S WOK A-rapport. Ook
hierbij blijkt dat de klanten van de ABN Amro en
de Rabobank vorig jaar niet minder buiten kan
tooruren geld uit de muur hebben gehaald dan in
1993. Inmiddels hebben de beide banken de
heffing op het gebruik van de eigen geldautomaat
buiten kantooruren afgeschaft.
'Je ziet nu dat de beweging naar efficiënter be
talen stagneert. Met voorlichting en tarifering is
wel het maximale bereikt. De actie 'Betaal op
Maat' heeft ontzettend veel succes gehad. Meer
dan iemand had verwacht. Maar nu zullen banken
op zoek moeten naar andere middelen om efficiënt
betalen te stimuleren. Misschien door klanten te
belonen voor goed betaalgedrag in plaats van te
straffen als ze zich niet aan de regels houden',
aldus Kropff. Bakermans van Rabobank Neder
land erkent dat de sturende werking van tarifering
haar grenzen bereikt. 'Er hebben zich vorig jaar
echter wel forse verschuivingen voorgedaan wat
betreft het aantal pin-betalingen. Dat is ten
opzichte van 1993 verdubbeld. Ook dit jaar ver
wachten wij weer een verdubbeling van het
aantal pinbetalingen door klanten van de Rabo
bank.'
Bij de Rabobank wordt gewerkt aan een klant
vriendelijkere sturing naar efficiënt betalen. Baker
mans: 'Doordat onze klanten, zeker in vergelijking
met die van de Postbank, heel efficiënt betalen, zijn
de kosten voor het betalingsverkeer bij de Rabo
bank relatief laag. Dat geeft ruimte om iets terug te
doen. We zullen er samen met onze klanten naar
streven in de praktijk geen tarieven in rekening te
brengen. Bij de introductie van de tarieven voor
het particuliere betalingsverkeer in 1993 is toch het
beeld ontstaan dat de Rabobank er alleen maar rij
ker van wilde worden. De tarifering is echter nooit
bedoeld om te zorgen voor opbrengsten. Tarifering
had juist als doel om de kosten te verlagen. Het is
nu mogelijk het imago van de Rabobank op het
gebied van betalingsverkeer positief bij te stellen.
Binnenkort nemen we besluiten over voorstellen
die beter inspelen op de behoeften van de klanten.'
De voorlichting door onder meer 'Betaal op
Maat' heeft, zo blijkt uit het SWOKA-onderzoek,
geleid tot een groter kostenbesef bij consumenten.
Men is zich meer bewust dat geldhandelingen zelf
ook geld kosten, dat de ene handeling meer geld
kost dan de andere en dat het dus loont om op
doelmatige wijze te betalen. Kropff: 'De campag
nes zijn prima om een boodschap voor de eerste
keer te brengen. De Nederlander is gewend om
geïnformeerd te worden over betalingsverkeer.
Bovendien moet je iedereen blijven activeren om
efficiënt te betalen. De invoering van de chipcard
als nieuwe betaalmethode bijvoorbeeld past prima
in de 'Betaal op Maat'-formule.'
De chipcard is een nieuwe loot aan de stam van
elektronisch betalen die nog landelijk zal moeten
worden geïntroduceerd. Vorig jaar werd door
Primeurcard op kleine schaal in Asten een proef
gestart met zo'n elektronische portemonnee. In
oktober starten de banken in Arnhem zelf met een
proef met de elektronische knip. De chipknip van
de banken kan contant geld overbodig maken. De
pas kan vooraf bij de geldautomaat worden opge
laden met een geldbedrag. In de verdere toekomst
kan dat wellicht met een smartphone of via tele
bankieren. Aan de proef in oktober werken alle
grote banken mee. Er zullen 150.000 passen wor
den uitgegeven. Landelijke invoering laat waar
schijnlijk op zich wachten tot 1997. Bakermans:
'De chipcard biedt veel voordelen. Hij is aanzien
lijk beter beveiligd tegen kopiëren en namaken. Hij
maakt kleinere betalingen goedkoper, doordat hij
de functie van contant geld, tenminste gedeeltelijk,
gaat overnemen.'
E
3
"O
