Ontwikkelingen 13
Niet eerste coöperatiediscussie
Hoe ga je verder?
Werken bij coöperatie is keuze
De coöperatie Rabobank
Veel meer kredietinstellingen bieden scherpe
rentes aan klanten. De Rabobank is ook niet
langer alleen een bank voor agrariërs. Veel
ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf,
maar ook grotere bedrijven hebben hun weg
naar de 'boerenbank' gevonden. De vraag
zou nu kunnen zijn of er nog wel behoefte is
aan een vereniging, of coöperatie zoals de
Rabobank. De discussies in de Centrale
Kringvergadering (CKV) van september vorig
jaar lieten daarover geen twijfel bestaan. De
Rabobank blijft een coöperatie met leden.
Vorig najaar is de coöperatiediscussie ge
start in de Centrale Kringvergadering. In de
kringvergaderingen is er door alle bestuurders
en directeuren over gesproken en werd het
belang van de discussie onderstreept. Het is
niet voor het eerst dat er een gesprek over de
coöperatie wordt gevoerd. Midden jaren
tachtig heeft een discussie plaatsgehad over
hoe de coöperatieve doelstelling nog effectie
ver zou kunnen worden ondersteund. Toen is
het Projectenfonds van start gegaan, dat pro
jecten steunt die van belang zijn voor grote
groepen leden/ondernemers van plaatselijke
banken. Daarnaast is het Garantiefonds op
gericht dat startende ondernemers via een
achtergestelde lening individueel ondersteunt.
Coöperatiediscussie nu fundamenteler
Nu wordt de discussie breder opgezet.
In 60 speciale coöperatie-conferenties die
tussen 13 februari en 16 maart plaatsvinden
wordt op de eerste plaats gesproken over de
breedte van het dienstenpakket dat de Rabo
bank aanbiedt. Ten tweede over wie er lid
kunnen worden van de Rabobank en hoe de
leden actiever kunnen worden betrokken bij
de Rabobankvereniging. Het derde onder
werp van gesprek zullen de rechten en plich
ten van de leden zijn. Ten slotte zal worden
besproken hoe een plaatselijke coöperatieve
bank zich kan onderscheiden van concurrent-
banken. 'Tijdens de najaarskringvergadering
bleek de wens dat de Rabobank een coöpera
tie moet blijven, maar dan komt toch heel
snel de vraag hoe dat ingevuld moet gaan
worden. Wat is de betekenis van het lidmaat
schap in deze tijd? Wat zijn de rechten en de
plichten van de leden? Wat zijn de onder
scheidende elementen van een lokale coöpera
tieve bank? Wie zijn onze leden? Wie kunnen
bij ons lid zijn? Dat zijn hele fundamentele
vragen, die in 1995 met hele goede redenen
van een antwoord moeten worden voorzien,
wil je ook naar de toekomst als coöperatie
kunnen blijven bestaan', aldus Meijer.
Meijer: 'Door de moderne technologie,
zoals telebankieren, en het betalingsverkeer,
met de komst van geld- en betaalautomaten,
hebben klanten minder rechtstreeks contact
aan de balie. Ook de schaalvergroting,
waarin steeds meer banken met elkaar fuse
ren, heeft invloed op de relatie tussen de
Rabobank en haar leden. Het gaat er niet om
dit soort ontwikkelingen te ontkennen of te
denken dat je die kunt terugdraaien. Maar
hoe ga je daar nu verder mee?' Meijer ver
wacht niet dat de discussie na de conferenties
met de bestuurders zal worden gesloten. 'In
de Centrale Kringvergadering van mei zal
over de uitkomsten worden gesproken. En
dan zullen ook de leden en de medewerkers
bij de discussie worden betrokken. Maar op
welke wijze en wat de uitkomsten zullen zijn
van de conferenties kan ik op dit moment
nog niet beantwoorden.'
Meijer vindt het van groot belang dat ook
de medewerkers bij de discussie worden be
trokken. 'Het werken bij een coöperatie is
een keuze. Het heeft ook consequenties voor
de manier waarop het bedrijf wordt uitge
oefend en zich ontwikkelt. Je moet ook als
medewerker ervan uit willen gaan, dat leden
kunnen meepraten over de wijze waarop de
coöperatie vorm en inhoud krijgt. Je moet dit
soort aspecten mede in je afwegingen betrek
ken. In deze organisatie zijn het uiteindelijk
Meijer (r) met burgemeester Peper van Rotterdam tijdens een bezoek aan het Rijnmondgebied.
De Rabobankorganisatie bestaat nu uit
595 plaatselijke banken die zijn aangesloten
bij een landelijke coöperatie Rabobank Ne
derland. Zij is de dochter van 595 'moeders'
en is opgericht om de plaatselijke banken te
ondersteunen De aangesloten banken heb
ben samen 630.000 leden. Op dit moment is
iedere ondernemer die een lening heeft bij
de Rabobank lid.Vanuit het verleden zijn er
ook nog veel particulieren lid. De leden zijn
bij faillissement van hun Rabobank aanspra
kelijk voor f 5.000,-. Dit is slechts een formali
teit. Door de kruiselingse garantie, waardoor
alle banken voor elkaar in staan, is het alleen
in theorie mogelijk dat daarvan zal worden
gebruik gemaakt. Uit de leden worden de be
stuurders gekozen. In totaal zijn er 4.800 be
stuurders bij de Rabobankorganisatie, waar
van 2.200 in het bestuur en 2.600 in de raad
van toezicht. Een bestuur komt gemiddeld
één a twee keer per maand bij elkaar en
praat over het beleid van de bank. Een raad
van toezicht komt over het algemeen vier tot
zes keer per jaar bij elkaar. De raad van toe
zicht heeft namens de leden een aantal toe
zichthoudende taken. Zo legt het bestuur
aan de raad verantwoording af over het ge
voerde beleid. Eens per jaar is er een alge
mene vergadering waarvoor alle leden wor
den uitgenodigd. Daar legt het bestuur
formeel tegenover alle leden verantwoor
ding af over het gevoerde beleid van de
bank.
Twee keer per jaar komen de bestuurders
en directeuren van de banken in een be
paalde regio - kring genoemd - bij elkaar
om in hoofdlijnen over belangrijke zaken te
praten. Er zijn 27 kringen. Iedere kring heeft
een afvaardiging van drie tot zes bestuurders
en directeuren uit het kringbestuur in de
Centrale Kringvergadering. De CKV komt vier
keer per jaar in Utrecht bijeen.
de leden die tezamen met de besturen en
raden van toezicht de richting bepalen.' In de
Caar-vergadering van 1 februari riep Meijer
de werknemers- en werkgeversdelegatie op
tot een gezamenlijk advies te komen aan de
Raad van Beheer over de plaats van de mede
werker in het debat, zodat dit in de CKV van
mei kan worden besproken. In dat advies zou
moeten worden aangegeven hoe medewerkers
hierbij betrokken kunnen worden. Marcel
Hornikx, kantoormanager bij de Rabobank
Roermond vertelde tijdens de Caar-vergade
ring dat zijn bank al jaren bezig is met een
coöperatiediscussie. 'Maar het is een continu
proces: De medewerker moet de coöperatie
gedachte uitdragen. In Roermond vindt dit al
plaats bij het introductieprogramma van
