De coöperatie die
Rabobank heet
s
s
Belang, betrokkenheid en beheer
Coöperatief resultaat afgelopen
jaar goed
Lidmaatschap formaliteit
Rabobank blijft coöperatie
3
"O
Twee keer per joar komen de kringen bij elkaar, zoals hier in Alkmaar.
De Rabobank is een coöperatie. Daarmee onderscheidt zij zich van andere banken. Het
vormt de identiteit van de Rabobank. Naast Persoonlijk en Deskundig heeft de Rabobank
ook Samenwerken - de letterlijke vertaling van coöperatie - hoog in het vaandel. Vorig na
jaar is in de Centrale Kringvergadering en de kringvergaderingen de discussie over de co-
operatieve identiteit gestart. Dit voorjaar praten bestuurders en directeuren van plaatselijke
banken op speciale conferenties verder over de invulling van de coöperatieve grondslag.
Mart Hekkema is hoofd Commerciële
Zaken bij de Rabobank Spijkenisse. Daar
voor werkte hij bij de Rabobank Stellendam-
Het kringbestuur De Kempen bereidt een kring
vergadering voor.
Goedereede. In het januarinummer van Be
stuurder en Bank, het vakblad voor bestuur
ders van Rabobanken, zegt Hekkema dat hij
in Spijkenisse niets merkt van het coöpera
tieve karakter van de bank. 'De concurrentie
is keihard in deze groeigemeente. In de tarie
ven kunnen we niets bijzonders doen. We zijn
eigenlijk een doodgewone commerciële bank.
Ik ben afkomstig van de Rabobank Stellen
dam, een echte vissersbank. Vissers waren
daar onze primaire leden en zij waren ook
goed vertegenwoordigd in bestuur en raad
van toezicht. Als het in die bedrijfstak slech
ter ging, dan ondersteunden we onze leden.
Die leden vormden ook ons klankbord. Ik
had daar het gevoel bij een echte coöperatieve
bank te werken.' De ervaringen van Hek
kema in Spijkenisse staan niet op zichzelf. Uit
het opinie- en arbeidsklimaatonderzoek dat
in juni vorig jaar is gehouden onder ruim
1.240 medewerkers is slechts rond de 40 pro
cent van mening dat de coöperatieve gedachte
centraal staat. Bij leidinggevenden van plaat
selijke banken is dit percentage slechts
25 procent. Opmerkelijk is dat ook bestuur
ders (40 procent) daarover heel kritisch zijn
geworden.
Wim Meijer, voorzitter van de Raad van
Beheer, constateerde dit probleem al eerder.
Wanneer binnen de Rabobankorganisa-
tie over het coöperatief resultaat wordt ge
sproken, dan is het tarief voor de variabel-
rentende lening de bekendste maatstaf.
Sinds de fusie in 1972 betaalden de leden
gemiddeld 0,6 procent boven de kapitaal
marktrente. Het gemiddelde rente-adviesta
rief voor de variabele lening aan leden lag in
1994 gemiddeld zelfs 0,2 procent lager dan
het tarief waartegen de Nederlandse staat
gemiddeld op de kapitaalmarkt kon lenen.
Sinds begin vorig jaar brengt de Raad van Be
heer regelmatig een bezoek aan een regio in
Nederland. En op de Algemene Vergadering
in juni 1994 zei Meijer het volgende over de
inhoud van de coöperatie: 'Welk belang heeft
het lid bij zijn coöperatie? Hoe geven wij
vorm en inhoud aan het begrip ledenbetrok
kenheid? Hoe moet het beheer en de struc
tuur van de coöperatie worden ingericht?
Daarop moeten we een antwoord vinden.'
Hij introduceerde daarvoor als credo de triple
B: Belang, betrokkenheid en beheer.
Meijer licht dit later desgevraagd toe: 'Op
allerlei terreinen is de maatschappij aan het
veranderen. Mensen gaan anders met elkaar
om, communiceren op een andere manier en
verenigingen hebben een andere functie in het
dagelijkse leven. Dat slaat ook terug op het
functioneren van een coöperatieve organisatie
Vier keer per jaar komen bestuurders uit het hele
land voor de Centrale Kringvergadering naar
Utrecht.
als de Rabobank. We moeten ons goed reken
schap geven van die veranderingen en de con
sequenties daarvan voor onze organisatie.
Wat mij betreft is daarop geen eenduidig ant
woord mogelijk. Er is een enorme variatie in
verschijningsvormen van onze coöperatieve
vereniging. Er zijn lokale coöperaties die nog
heel intensief en homogeen functioneren. En
waarbij nog een grote betrokkenheid is tussen
het lid en het bestuur en de bank. Maar er
zijn steeds meer plaatselijke Rabobanken
waar het lidmaatschap in toenemende mate
een formaliteit is geworden. Daar is de relatie
tussen bestuurder en ledenachterban ook aan
zienlijk minder. Dat heeft toch te maken met
de wijze waarop de leden hun coöperatie er
varen en de betekenis die ze eraan hechten,
als ook met de wijze waarop de coöperatie
omgaat met haar leden. De kredietcoöperatie
van decennia geleden had een heel andere be
tekenis dan nu.'
Bijna honderd jaar geleden werden de eer
ste kredietcoöperaties in Nederland voor boe
ren opgericht. Zij konden toen bij de handels
banken en andere kredietinstellingen alleen
tegen torenhoge rentes een lening afsluiten.
Die tijd hebben we ver achter ons gelaten.