Transactie interessant
voor Fokker én Rabobank
3 Achtergrond
RABOBAND NUMMER 15+16/15 AUGUSTUS 1994
Vorige maand besteedde de pers volop aandacht aan de transactie tussen
de Rabobank en Fokker. Een aantal zaken over de sale and lease back
transactie werd correct gemeld, naar andere dingen - vooral bedragen -
werd gegist. De media kregen slechts een beperkt kijkje in de keuken.
Collegabanken hoeven niet het naadje van de kous van de overeenkomst
te weten en bovendien staat de privacy van de cliënt bij de Rabobank
hoog in het vaandel. Wanneer een particulier geld leent voor een huis
gaat dat niemand iets aan. En als Fokker geld nodig heeft, is dat ook iets
tussen bank en bedrijf.
>- Sale and lease back is een structuur, die
wordt gebruikt in de onroerend goedsector
en voor het financieren van bedrijfsmiddelen.
Winkels, fabrieken, kantoren, machines en
vliegtuigen worden verkocht en terugge-
huurd. Bedrijven krijgen daardoor meer mid
delen voor hun bedrijfsvoering ter beschik
king.
Technolease
De overeenkomst tussen de Rabobank en Fok
ker is, net als die van vorig jaar met Philips, op
deze ervaringen gebaseerd. In plaats van met
materiële activa, gebeurt het nu met immate
riële activa. Fokker heeft de technische kennis
en licenties van de Fokkers 50, 70 en 100 aan
de Rabobank verkocht en huurt die vervol
gens terug. Iemand bedacht daarvoor de naam
technolease. De overeenkomst is voor beide
partijen interessant. Fokker ziet de balans ver
beteren en de bank krijgt jaarlijks een bedrag
aan - vaste en variabele - huur binnen. Ove
rigens liggen de risico's vooral bij Fokker. Als
blijkt dat aan de licenties en technische ken
nis niets wordt verdiend, moeten toch de vas
te royalty's aan de bank worden betaald.
Corporale Finance
Vier mensen van de Rabobank zijn vier maan
den met de transactie bezig geweest. Niet
alleen op verzoek van Fokker, maar mede op
eigen initiatief. 'Zo werkt dat bij Corporate
Finance', zegt drs. Willem van 't Hooft. 'We
Fokker heeft de technische kennis en
licenties van de Fokkers 50, 70 en 100
aan de Rabobank verkocht en huurt deze
vervolgens terug.
bieden maatwerk voor specifieke problemen.
Maar als je een produkt hebt ontwikkeld,
moet je natuurlijk kijken of dat alternatief
aanwendbaar is bij andere bedrijven. Dat leek
ons hier het geval. De oorspronkelijke huis
bankier van Fokker, ABN Amro, had het vast
heel graag willen doen, maar zij kennen deze
vorm van sale and lease back - nog - niet. Die
hebben wij zelf ontwikkeld. Dus op basis van
onze ervaring met Philips vorig jaar hebben
wij het idee voor deze structuur bij Fokker
aangedragen.'
Kennis is geld
Het bepalen van de waarde
van de licenties en technische
kennis is een hele klus. Van
't Hooft: 'Daarbij spelen ver
schillende dingen een rol. De
kostprijs bijvoorbeeld. Wat
heeft die technologische ontwikkeling in feite
gekost? Mensen, uren, dat wordt allemaal ge
registreerd, dus je weet wat er in het verleden
bij de ontwikkeling van een vliegtuigtype voor
kosten zijn gemaakt. En dat zijn zeer hoge be
dragen. Ter vergelijking: In Het Financieele
Dagblad van 27 juli stond dat de ontwikke
lingskosten van de MD 95, een vernieuwd ty-
Technolease, nieuwe
vorm van sale and
lease back
pe vliegtuig van Fokkerconcurrent McDon-
nell Douglas 'slechts US$ 500 miljoen be
droeg, een schijntje vergeleken bij de ontwik
keling van een heel nieuw toestel'. Een miljard
gulden, dat geeft dus een goede indicatie.
Deels is het ook het verhaal van de kip en het
ei. Je schat in hoeveel royalty's je per jaar zult
krijgen en dan bepaal je wat de kennis waard
is. Wat ook een rol speelt is de mate van ex
clusiviteit van het licentiecontract. Als de bank
de kennis ook aan derden kan verhuren, speelt
dat zeker mee.'
Relatiestrategie
De Fokkertransactie staat niet op zichzelf.
Corporate Finance streeft ernaar om met be
paalde grote Nederlandse bedrijven een rela
tie op- of uit te bouwen. Eén van de namen op
het verlanglijstje was Fokker. 'Fokker zat in
moeilijkheden', stelt Van 't Hooft. 'Corpora
te Finance, dat maatwerk levert, speelt juist
op dat soort problemen in en probeert oplos
singen voor het bedrijf te bedenken. Dat be
tekent doorgaans een zeer belangrijke relatie
verdieping, die een impuls geeft aan de leve
ring van bancaire produkten met hoge toege
voegde waarde. Zo is dat bij Fokker ook. Deze
transactie levert de Rabobank direct geld op,
maar het traject erna hopelijk nog meer. Het
is dus een kwestie van relatiestrategie. Je doet
een goede transactie voor een bedrijf en op
basis daarvan bouwen we de relatie verder uit
om tot een volwaardige huisbankierrelatie te
komen.'
Minder belasting
Een prettige bijkomstigheid van de Fokker
transactie is het feit dat de Rabobank minder
belasting gaat betalen. De waarde van de
gekochte technologie mag namelijk worden
afgeschreven. Dat levert een aantal jaren een
aftrekpost op. Van 't Hooft: 'We betalen dus
minder belasting. Een belangrijk deel daarvan
vergoeden we door aan Fokker. De Rabobank
heeft een hoge fiscale winst in Nederland, dus
een dergelijke constructie is voor ons zeer in
teressant.'
Twee problemen
Eén van de problemen van Fokker was een ge
brek aan eigen vermogen. Een tweede pro
bleem was het feit dat op dit moment nauwe
lijks vliegtuigen worden verkocht. Vrijwel al
les wordt geleast. Fokker had niet de moge
lijkheid om bij de levering van vliegtuigen
fmancieringsarrangementen te bieden. Con
currenten als Boeing en Airbus kunnen dat
wel. Men doet dat samen met de staat of een
bank. Fokker had dat niet en ging het zelf
doen. Dat betekende dat de
balans van Fokker werd
overbelast door de leasing
van vliegtuigen. Daarvoor
komt nu een oplossing.
Lease-maatschappij
Er wordt een aparte lease
maatschappij opgericht,
zodat bij de levering van een toestel een zeer
aantrekkelijke financiering kan worden gebo
den. De deelname in de nieuwe lease-maat
schappij is voor de Rabobank een mooi resul
taat van de relatie met Fokker. De bank gaat
ook andere bancaire zaken voor de onderne
ming doen. Daarmee schaart de Rabobank
zich bij de huidige twee huisbankiers. -<
