Rabobank in het licht
van Johannes Vermeer
12 Achtergrond
Millimeter voor millimeter
Een Gouden Idee voor één der grootste
meesters uit de Gouden Eeuw?
Meekijken met de vakman
Groot totaalproject
RABOBAND NUMMER 3/9 FEBRUARI 1994
Binnenkort start de restauratie van twee beroemde schilderijen van de Nederlandse
meester Johannes Vermeer. De restauratiewerkzaamheden zijn vier dagen per week
toegankelijk voor het publiek. Daarna worden de schilderijen tentoongesteld. Volgend
jaar zijn ze te zien tijdens een grote overzichtstentoonstelling in Washington. In 1996
wordt het prestigieuze project afgesloten met dezelfde expositie in het Mauritshuis. De
Rabobank is de exclusieve sponsor van de restauratie en de tentoonstelling.
sueel te maken. Dat kan door middel van het
tonen van het werk na afloop van de restau
ratie. Dat kan ook door foto's te laten zien van
de situatie voor, tijdens en na afloop van de
restauratie, maar je kunt er ook een extra di
mensie aan geven. Nu zijn we uitgekomen op
een vrij unieke vorm. Het publiek kan het res
tauratieproces namelijk volgen.'
Vooruitlopend op de restauratie is reeds ge
start met een onderzoek. Er wordt als het wa
re een diagnose van het schilderij gemaakt.
Wat is er met het schilderij aan de hand en
welke wegen zijn er om dit schilderij weer in
een zo goed mogelijke staat te brengen? De
schilderijen zijn ongeveer driehonderd jaar
oud en Vermeer heeft niet vastgelegd wat hij
deed, bijvoorbeeld wat voor grondstoffen en
materialen hij gebruikte. Door vooronder
zoek, maar ook tijdens de restauratie kan daar
inzicht in worden verkregen. Lieke Vervoorn,
hoofd van de afdeling Public Relations van
het Mauritshuis hierover: 'Wij willen duide
lijk maken dat restaureren niet iets is wat van
de ene dag op de andere gebeurt. Het is een
kwestie van maandenlang, millimeter voor
millimeter aan het schilderij werken. Een
schilderij heeft vaak meerdere vernislagen, ter
bescherming van de verflaag. Deze vernis
moet er eerst laag voor laag worden afgehaald.
Hierbij mag de verflaag niet worden aange
tast.' Het schilderij wordt in de verschillende
zijn belangrijke begrippen geworden in de
musea. In het Mauritshuis wordt daar veel
aandacht aan besteed. Van Koetsveld: 'Toen
wij zicht kregen op de realisering van zowel de
tentoonstelling als de restauratie hebben we
gezocht naar een manier om die restauratie vi-
Cliënten met de achternaam Vermeer
krijgen een dagje Den Haag aangebo
den met een bezoek aan het Maurits
huis.
Een attentie behorend bij de kaartver
koop.
Rondreizende tentoonstelling voor de
Rabobanken, waarin aandacht voor het
belang van investeren in cultuurbehoud.
>- Relatiegeschenken rondom Vermeer.
Een eigen Gouden Idee over de mogelijk
heden met Vermeer? Laat het weten! De
beloning van het Gouden Idee: de uitvoe
ring van dat idee, een interview in de Ra-
boband en een onvergetelijk weekend Den
Haag met een overnachting in het Kurhaus
en een VIP-ontvangst in het Mauritshuis.
Het adres: Rabobank Nederland, afdeling
Sponsoring, interne adrescode UCB 553,
Postbus 17100, 3500 HG Utrecht.
Gezicht op Delft nu, vóór de restauratie,
met bijstrijklicht, waardoor de opstaande
losse verfranden langs het craquelé duide
lijk uitkomen.
stadia onderzocht. Dit gebeurt door middel
van röntgen- en infraroodolnamen waar
mee details in het schilderij iichtbaar wor
den. Met microscopisch en chemisch onder
zoek komt men meer te weten over de grond
stoffen en materialen die vermeer heeft
gebruikt.
In het Mauritshuis is vanaf 10 mei een speci-
aaTdaarvoor ingerichte zaal geopend. In de
zaal is, achter een glazen wand, een restaura
tie-atelier te zien, waar de restaurateurs aan
het werk zijn. Vervoorn: 'Het is een kwestie
van meekijken met de vakman. Het kan zijn
dat er iemand bezig is de vernis van een schil
derij te verwijderen of bijvoorbeeld onderzoek
doet met een microscoop.'
Buiten de zaal staan tekstpanelen met foto's
waarin de verschillende stadia van de restau
ratie worden getoond. Zo krijgt de bezoeker
inzicht in de problematiek van de twee schil-
Samen met The National Gallery of Art in
Washington, één van de belangrijkste musea
van de Verenigde Staten, is het Mauritshuis al
jaren bezig met de voorbereidingen. De twee i
musea zijn verantwoordelijk voor de inhou
delijke kant en voor de organisatie van de
bruiklenen en de transporten. The National
Gallery heeft één van de meest bekende Ver
meer-deskundigen in dienst. Rik van Koets
veld, hoofd Zakelijk Management van het
Mauritshuis: 'Een onderneming als deze is
zeer complex, kostbaar en tijdrovend, daarom
is het beter dit samen met Washington te j
doen. Het totale oeuvre van Vermeer is klein, j
maar van groot historisch belang. Van meet af j
aan heb je met de veiligheidsaspecten te ma
ken vanwege de zeldzaamheid en het belang
van de schilder Vermeer. Om die reden zijn de
eisen die bruikleengevers aan de bruikleen
stellen ook zo exorbitant hoog ten aanzien van
klimaat, transport etcetera.'
Het restauratie-project is nadrukkelijk onder-
deel van het totale project en is als zodanig ook
onderdeel van de sponsoring door de Rabo
bank. Het betreft de restauratie van twee van
de belangrijkste werken in het bezit van het
Mauritshuis: 'Het Gezicht op Delft' en 'Het
Meisje met de Parel'. In het Mauritshuis is j
men zich al jaren bewust van het feit dat deze
schilderijen een behandeling nodig hebben.
Restauratie, conservering en cultuurbehoud
