Edab, niet alleen
voor grote banken
hand
Edab, de efficiency drive aangesloten banken, die in 1990 werd
geintroduceerd, is een begrip geworden. Dat heeft zelfs een nieuw
werkwoord opgeleverd: 'Edab-en'. Eind volgend jaar hebben de mees
te grote banken 'geëdapt'. Ook de middelgrote banken zijn volop in
beweging. Voor de kleinste banken staat er een effectief doe-het-zelf-
programma op stapel. De geschiedenis van Edab wordt geschreven
in de periode 1992-1995. De stand van zaken halverwege.
Edab: de stand van zaken
halverwege
Nummer 21/1 november 1993
De Edab-planning voor grote banken -
banken met meer dan 60 medewer
kers - is voor volgend jaar helemaal
volgeboekt. 'De meeste grote banken heb
ben nu de kans gekregen om in te schrijven
op Edab. In principe kan daar niets meer
bij', zegt Jim Schütz, projectleider Edab,
'maar in de praktijk valt er nog wel eens een
boeking uit. Daardoor kunnen we er nog wel
eens een nieuwe tussen plannen. Eind vol
gend jaar hebben zo de meeste grote ban
ken gebruik gemaakt van Edab. Maar een
klein percentage maakt geen gebruik van de
efficiency drive.'
Programma kleinere banken 'Naast
het programma voor grote banken hebben
we nog twee Edab-programma's: één voor
banken van zo'n dertig tot veertig mede
werkers en een doe-het-zelf-programma voor
de allerkleinste banken, want we zijn van
mening dat iedere bank van Edab moet kun
nen profiteren', vervolgt Schütz. 'We heb
ben nu een programma waarbij we bij twee
kleinere banken tegelijkertijd Edab brengen.
Voorwaarde is wel, dat die twee banken niet
te ver van elkaar liggen. Zowel geografisch
als in hoedanigheid. Bij deze methode be
talen de twee banken samen de f 90.000 die
gemoeid is met Edab. Ze krijgen voor de
helft van de prijs een zelfde programma, met
dezelfde diepgang en kwaliteit. Gedurende
vier van de vijf Edab-weken is er in ieder ge
val steeds één Edab-adviseur aanwezig. Een
deel van de tijd zijn het er twee per bank.'
Proefbank De Rabobank Mierlo fun
geerde als één van de proefbanken en deel
de het Edab-team gedurende vijf weken met
de Rabobank Gemert. 'Dat ging uitstekend
zo', zegt hoofd Bedrijfsvoering Jan van Eerdt.
'We hebben niet het gevoel iets te hebben
gemist. Sterker nog, we zien ook een be
langrijk voordeel in het feit, dat de Edab-ad-
viseurs er niet continu zijn. Zo komen we tus
sen de bedrijven door ook nog aan ons eigen
werk toe en dat is bij een bank als de onze
met een bezetting van 27 man toch wel be
langrijk. We hoorden van grotere banken dat
dat voor een aantal mensen tijdens de Edab-
periode niet mogelijk was.'
Uitwerking niet eenvoudig 'De resul
taten van Edab?' Van Eerdt: 'De mogelijke re
sultaten ontstaan uit het onderzoek naar de
bedrijfsprocessen en uit de extra voorstellen
gedaan door de bank. Ze worden goed aan
gegeven, mits aan de gestelde voorwaarden
wordt voldaan. De adviseurs komen mijns
inziens binnen met een aantal gestandaar
diseerde zaken. Deze worden, na getoetst te
zijn aan de huidige werkwijze van de plaat
selijke bank, uitgewerkt. Vervolgens worden
de conclusies voorgelegd aan het manage
ment. De vaart waarmee dat gaat en de over
tuigingskracht die erachter zit, heeft tot ge
volg dat je als management vrijwel op alle
voorstellen 'ja' zegt. Achteraf realiseer je je
pas goed waar je 'ja' tegen hebt gezegd. Dat
wil overigens niet zeggen dat we op ons aan
vankelijk ingenomen standpunt terugkomen,
maar theorie en praktijk sluiten niet naad
loos op elkaar aan. De procesmatige uit
voering van de in juli genomen besluiten is
intussen gestart. Daarbij hebben wij priori
teit gegeven aan een ingrijpende reorgani
satie. Of we in een tijdsbestek van twee a
driejaar de gewenste Edab-structuur hebben
bereikt, valt nu nog niet te voorspellen. Het
natuurlijk verloop is bij ons niet groot, zodat
een vermindering van het personeelsbe
stand moeilijker is te realiseren dan elders.
Belangrijke winst is zeker dat door Edab de
neuzen dezelfde kant uit wijzen.'
Bloed, zweet en tranen 'Edab kost in
derdaad bloed, zweet en tranen', zegt pro
jectleider Schütz. 'Bloed en zweet van de di
recteur en zijn naaste medewerkers die hard
moeten werken om de veranderingen die
Edab in de bedrijfsvoering teweegbrengt,
aanvaard te krijgen. Vervolgens is er veel
energie nodig om de vernieuwingen in de
praktijk te laten werken. Edab betekent bij
na altijd een vermindering van het aantal
medewerkers. Dat kan een pijnlijk en moei
zaam proces zijn. Dan komen de tranen. De
tranen van de tijdelijke medewerker, die niet
meer terug hoeft te komen. De tranen van
de medewerker, voor wie op het bijkantoor
onvoldoende werk overblijft, waardoor hij
naar het hoofdkantoor moet. Weg van de so
ciale contacten en dat valt niet mee.'
Natuurlijk verloop 'Dat zijn inderdaad
de consequenties van Edab. Maar het re
sultaat is ook, dat de bedrijfsvoering zo
wordt ingericht, dat de concurrentieslag met
andere banken slagvaardig kan worden ge
voerd. En dat betekent tegelijkertijd behoud
van arbeidsplaatsen', vervolgt Schütz. 'Een
medewerker bij een kleinere bank doet per
dag van alles wat: een paar geldhandelingen,
een paar uur verzekeren, sparen, hypothe
ken. Noem maar op. Gaat zo iemand weg,
dan kun je vaak alle leegloop op die vacatu
re concentreren. Automatisering van een
aantal handelingen speelt daarbij natuurlijk
ook een rol. Tot nu toe kon - landelijk gezien
- de inkrimping van het medewerkersbe
stand voor een belangrijk deel worden ver
kregen door natuurlijk verloop en dat bete
kent een gigantische besparing.'
Inzet 'Dat Edab een succes is', ver
volgt Schütz, 'is zonder meer te danken aan
de inzet van de banken die de drive hebben
gedaan. Zij moeten toch maar de resultaten
boven tafel brengen. Dat gaat zeker niet
zonder slag of stoot. In het begin bleken de
directeuren nogal sceptisch. Ik vertel mijn
verhaal aanvankelijk aan Ongelovige Tho
massen. En kritiek blijft er. Dat is overigens
alleen maar gezond. Maar na vijf weken Edab
zie ik toch meestal enthousiaste mensen,
die staan voor de veranderingen die Edab
met zich meebrengt. Ongeveer 60 procent
van de banken houdt contact en dan hoor ik
vaak dat wat we als Edab-team hebben aan
gevoerd op de een of andere manier heeft
bijgedragen tot het oplossen van de proble
men. Daarbij wordt vaak gezegd dat het
enorm moeilijk is om de besparingen te re
aliseren. Maar ook, dat als ze er eenmaal
mee beginnen, ze binnen de gestelde tijd
eerder over de voorgestelde besparingen
heen schieten, dan er achter blijven steken.'
Niet voor grote banken Krijg je nu niet,
dat grote banken zeggen: 'Waarom zouden
we de volle prijs betalen als er goedkopere
mogelijkheden zijn?' Schütz: 'Het kan best
dat die vraag op ons afkomt. Zeker als we
begin volgend jaar ook nog de beschikking
hebben over een doe-het-zelf-programma,
dat waarschijnlijk maar zo'n f 10.000,- gaat
kosten. Maar toch zullen we de grote banken
duidelijk moeten maken dat de twee andere
programma's voor hen niet geschikt zijn. Het
programma voor de kleinere banken is bij
voorbeeld alleen mogelijk, omdat de afstand
tussen het management en de werkvloer
veel kleiner is dan bij grote banken. Dat geldt
zeker ook voor het doe-het-zelf-programma,
waarbij het management zelf het Edab-elan
op alle werknemers moet overbrengen.'
Geïntegreerd met distributie Nieuw
binnen Edab is de geïntegreerde aanpak,
waarbij de werkzaamheden van de Distribu
tie-adviseur oplopen met de Edab-werk-
zaamheden. De Rabobank Westfriesland-
Oost heeft daar ervaring mee. 'Fraai zoals al
les op deze manier in elkaar steekt', is het
commentaar van Theo Sym, directeur Be
drijfsvoering. Hij heeft net een week tevoren
afscheid genomen van de adviseurs. 'Beide
bewegingen hebben in dezelfde tijd plaats
gevonden, dus dat is tijdwinst. Het waren
hectische weken, dat wel. En ik moet zeggen
dat ik bewondering heb voor de manier waar
op door alle betrokkenen samen naar op
lossingen is gezocht. We hebben door de
geïntegreerde aanpak nu ook te maken met
één advies waarin de adviseurs van Edab en
de adviseur van Distributie hun aanbevelin
gen op elkaar hebben afgestemd.'
'Een belangrijk gevolg van die samen
werking is, dat veranderingen in het distri
butienet nu ook beter kunnen worden ge
spreid', aldus Sym. 'Zou bijvoorbeeld Distri
butie los van Edab adviseren een bijkantoor
te sluiten, dan komen de gevolgen daarvan
uitsluitend voor rekening van de medewer
kers op dat kantoor. In het advies van Edab
en Distributie samen kunnen de gevolgen
beter worden gespreid over de totale be
sparing op arbeidsplaatsen.'
