Herzien handboek
Beveiliging:
Aanbevolen voor iedere
Rabobankmedewerker
band
De brandkastkraker met een ingenieus inbraakplan is zo goed als
verdwenen. Vandalisme is sterk in opkomst. Bedacht zijn op frau
de, op inbraak in het automatiseringssysteem en op overvallen is
bij het dagelijkse werk gaan horen. Het herziene handboek Bevei
liging, dat in de loop van november - ook op diskette - verschijnt,
biedt houvast als instructie- en naslagwerk. Voor iedere bank
medewerker. Een onveilig bankprodukt is een slecht produkt. Be
veiliging heeft alles te maken met kwaliteit. Projectleider Eddy
Triemstra van Coördinatie Beveiliging Rabobankorganisatie en de
leden van de redactiecommissie geven een toelichting.
Nummer 20/18 oktober 1993
Tot nu toe waren er twee handboeken
Beveiliging in omloop. Eén voor de
plaatselijke banken en één voor Rabo
bank Nederland. Het nieuwe handboek is be
doeld voor de hele organisatie.
Zelfde risico's Triemstra: 'Die samen
voeging komt logisch voort uit onze overwe
ging dat de risico's die bij plaatselijke banken
spelen, evenzeer gelden voor Rabobank Ne
derland. Denk aan de Personeelsbank, het
Centrale Bankbedrijf. Maar ook produktont-
wikkelaars hebben met beveiligingsaspecten
te maken, die weer terugkomen bij de plaat
selijke banken.' De herziening van het hand
boek nam driejaar in beslag. Een betrekkelijk
lange periode, die deels nodig was om het
nieuwe onderdeel informaticabeveiliging in te
passen. Een ander deel van de tijd werd be
steed aan het vormgeven van de filosofie die
aan het handboek ten grondslag moest liggen.
Beveiligingsbewustzijn Triemstra: 'Wat
er lag was eigenlijk een soort wetboek. Voor
schriften waaraan iedereen zich moest hou
den. Wij stellen in het herziene handboek de
mens en het menselijk handelen centraal. Je
kunt niet alles in voorschriften vatten. Daar
om vermelden we bij elk risico waarom het
een risico is en waarom men zich aan be
paalde, soms meer algemene regels moet
houden om dat zo klein mogelijk te houden.
Willen we als bank goede resultaten behalen
bij de bestrijding van fraude, bij het assertief
reageren op overvallen en willen we werken
met een veilig geautomatiseerd systeem, dan
moet iedere medewerker een zeker 'beveili
gingsbewustzijn' hebben. Wij, als redactie
commissie, zouden dit boek dan ook graag in
ieders handen zien.'
Omwenteling Ton Berkel van Informatica
beveiliging: 'De aanpak van het handboek
is een omwenteling in het denken over be
veiliging. Vroeger ging het naar directies en af
delingshoofden. Wij zijn van mening dat alle
bankmedewerkers moeten weten wat er
speelt, want daarmee bereik je, dat heel veel
mensen tegelijkertijd iets gaan oppakken. De
integratie tussen Rabobank Nederland en de
plaatselijke banken is op ieder gebied veel
groter dan vroeger. Beveiliging is daardoor or
ganisatiebeleid geworden. Ook die ontwikke
ling vormt een grondslag van het herziene
handboek.'
Eerste aanspreekpunt Overvallen, frau
de, het witwassen van geld en ontregeling
van het automatiseringsstelsel zijn zowel in
hoedanigheid als in bestrijding nauwelijks met
elkaar te vergelijken grootheden. Naar aan
leiding van het herziene handboek zegt Gijs
Hol van Fraudebestrijding: 'Wie de regels na
leeft, kan bijvoorbeeld fraude voor een groot
deel voorkomen. Daarom ook is het zo be
langrijk dat het eerste aanspreekpunt - de
baliemedewerker - op de hoogte is van regels
en procedures. Dat ze de risico's kennen en
weten hoe te handelen als er een vermoeden
van fraude is. Beter een keer te veei aan de
bel getrokken, dan helemaal niet.
Fraude kun je met het handboek
in de hand voor een belangrijk
deel terugdringen. Door inciden
ten in een vroeg stadium te mel
den kan veel schade worden voor
komen.'
Niet uitputtend 'We zijn be
wust niet uitputtend geweest bij
de opsomming van alle vormen
van fraude', zegt Triemstra. 'We
willen voorkomen dat niet ge
noemde risico's als onbelangrijk
worden afgedaan.' Hol: 'Het is
onmogelijk om volledig te zijn.
Criminelen zijn creatief. Als een
risico wordt afgeschermd, dan
verzinnen ze wel weer iets
nieuws, want ze willen toch geld
uit onze winkel. En ook op nieu
we produkten spelen ze in.'
Buit beperken Hoewel er vele malen
meer geld uit de bank verdwijnt door fraüde,
krijgen overvallen doorgaans meer aandacht.
Een overval is nieuws. Een bank publiceert
geen fraudecijfers. Jan van Essen van Distri
butie zegt over beveiliging: 'Bekijk het zuiver
bedrijfseconomisch en je komt tot de conclu
sie dat het bedrag dat bij overvallen wordt
meegenomen, voor een bank niet onoverko
melijk is. Op jaarbasis verdwijnt er bij ons op
die manier zo'n drie miljoen gulden. Dat geld
is aanmerkelijk minder belangrijk dan de scha
de die betrokken bankmedewerkers en cliën
ten geestelijk lijden. In het handboek geven
we buitbeperkende maatregelen aan. Een gro
te buit is een verkeerde reclame voor je bank.
We zeggen: 'Zorg dat de kassier en de balie
medewerkers niet de sleutel zijn tot het geld.'
In nieuwe bankhallen is de kasbox verdwe
nen. In oudere banken adviseren we de kas
niet in de bankhal te plaatsen, maar uit het
zicht. We hebben - als het gaat om buitbe
perking - ook de produktgroepen nodig. We
moeten naar mens-onafhankelijke systemen.
Dat is de meest effectieve manier om de over
valler buiten te houden'.
Vandalisme Van Essen vindt datje van
een bank geen vesting kunt maken. 'Het is na
tuurlijk wel zo dat de ene bank kwetsbaarder
is dan de andere. Dat gegeven moeten we
hanteren als we het hebben over de midde
len die overvallers buiten moeten houden.
We moeten de zwakke plekken zoveel moge
lijk verstevigen. Maar vergeet ook niet,'dat de
situatie zich steeds wijzigt. Kijk eens naar de
geschiedenis. Inbraken, de traditionele kraak
van de kluis, komen de laatste jaren bij ons
in ieder geval niet meer voor. Een nieuw feno
meen is vandalisme. Vorig jaar werden er al
leen al bij Rabobanken zo'n 900 gevallen ge
meld. Dat vandalisme is een nieuw onder
werp in het herziene handboek.'
Zeker risico Karei Janssen van Beveili
ging Logistiek: 'Een bank die veiligheid en vei
lige produkten aanbiedt, levert kwaliteit en let
op de arbeidsvoorwaarden. Discussies over
beveiliging van de bankgebouwen is geen kil
le rekensom. Het gaat om mensen, die veilig
hun werk moeten kunnen doen.' Evert
Gerardts is hoofd Bedrijfsvoering bij de Rabo
bank De Meern: 'Bankieren brengt ontegen
zeglijk een zeker risico met zich mee', zegt hij.
'Willen we daar als plaatselijke bank een ant
woord op hebben, dan moeten we ons afvra
gen: 'Hoe breng ik zaken die met beveiliging
te maken hebben over op de medewerkers?'
In het verleden hebben we in De Meern een
3
calamiteitenplan opgesteld en dat aan alle
medewerkers ter hand gesteld. Ik zeg nu: dat
was te veel. Niet iedereen loopt hetzelfde
risico. Het plezierige van het herziene hand
boek vind ik, dat de informatie nu in delen aan
de belanghebbenden kan worden doorgege
ven. Zeker omdat de tekst ook op diskette ver
schijnt. Ik denk ook dat het goed is op gezet
te tijden met de medewerkers een avond te
beleggen waar het onderwerp 'Beveiliging'
centraal staat. Het handboek is daarbij een
uitstekende leidraad.'
Triemstra bekijkt het ontwerp van het handboek
Beveiliging.
