Elektronisch netwerk?
Dat knopen we toch even
aan elkaar!
Rabo
band
In Frankrijk kwam eind juni een bange droom tot leven. Ongeveer
de helft van het landelijke netwerk voor elektronisch betalen en
geld opnemen viel uit. Niet voor een ogenblik, maar van zaterdag
morgen half elf tot zondagnacht half drie. Kan dat in Nederland
ook? Er is wel eens iets mis gegaan, maar Wim Kremers en Jos de
Haas van de produktgroep Betaaldiensten maken zich geen zorgen
meer: 'Franse toestanden' zijn bij ons praktisch ondenkbaar. Even
als Engelse of Belgische... We doen het zo gek nog niet!'
Nummer 15/9 augustus 1993
Cijfers kunnen heel welsprekend zijn.
En dat zijn ze zeker als het gaat om
het gebruik in Nederland van het
elektronische netwerk voor het betalings
verkeer. Per jaar wordt bij de Rabobank on
geveer 100 miljoen keer geld opgenomen
via de geldautomaat. Het aantal betalingen
per betaalautomaat neemt van maand tot
maand sterk toe. De voorspelling van Kre
mers dat er dit jaar landelijk wel eens 20 mil
joen transacties via betaalautomaten zou
den kunnen plaatsvinden, lijkt - naarmate
het jaar vordert - steeds reëler te worden.
Nachtmerrie Stel je met zulke grote
getallen eens voor dat er problemen met het
netwerk ontstaan. In Frankrijk viel de grote
klap op zaterdagmorgen toen er een maxi
mum aan mensen op de been was om bood
schappen te doen voor het weekend. Een
nachtmerrie in haar ergste vorm. 9 Miljoen
Fransen moesten maar zien hoe ze hun
weekendboodschappen afrekenden, 9 mil
joen boze bankklanten. Vraag aan Kremers
en De Haas: 'Hoe kon dat gebeuren?' De
Haas zet op het whiteboard een punt - Pa
rijs - en trekt van daaruit lijnen het land in.
'Eén centraal geregeld netwerk, met welis
waar een paar steunpunten elders, maar
zonder regionale of lokale netwerken. Zo'n
netwerk is heel kwetsbaar.'
Dubbele uitvoering 'In Nederland be
staat het netwerk uit verschillende niveaus',
legt De Haas uit. 'leder deel kan op zichzelf
draaien, maar het ene deel kan ook door
functioneren als in het andere deel een sto
ring zou optreden. De verschillende units zit
ten 'meteen koperdraadje' aan elkaar vast.
Gaat één van die verbindingen kapot, dan
valt hooguit een klein deel van het totale
netwerk uit. Het eigen netwerk van de Rabo
bank biedt nog een extra zekerheid omdat
het dubbel is uitgevoerd.'
Aardbeving 'Laten we eens aannemen
dat we worden getroffen door een zware
aardbeving die het eerste systeem volledig
uitschakelt', licht De Haas toe. 'Dan heeft
systeem nummer twee binnen drie uur de ta
ken volledig overgenomen. Zo'n aardbeving
zou dan tenminste een kracht moeten heb
ben van zeven op de schaal van Richter. RTN,
het Rabobank Telecommunicatie Netwerk, is
niet alleen dubbel uitgevoerd, het kent méér
voorzieningen die zijn gericht op een zo com
pleet mogelijke dienstverlening. Komt er bij
voorbeeld ergens een kink in de kabel, dan
gaat het dataverkeer bij de breuk automa
tisch de andere kant op en vindt zo weer de
weg naar de andere netwerken.'
Beschikbaarheid De Haas: 'Bij ons
eigen netwerk komen we op een beschik
baarheid van 99,98 procent. Buiten ons
eigen netwerk is dat landelijk gezien 99,64
procent. Bij een calamiteit kunnen reke
ninghouders van de Rabobank bij de eigen
geldautomaten dus nauwelijks problemen
krijgen. Ook de betaalautomaten die aan
RTN hangen blijven functioneren, omdat de
gegevens van de Rabobankcliënt daar zijn
opgeslagen en voor autorisatie van de trans
actie alles aanwezig is. Maar zelfs aan een
klein cijfertje achter de komma wordt zwaar
getild, want dat vertegenwoordigt nog een
flink aantal transacties.'
Fout in programmering Het systeem
blijkt heel solide. Rechtvaardigt dat de ver
wachting dat er bij de Rabobankorganisatie
nooit iets is misgegaan? 'Nee, nee', verzucht
Kremers, die bij de herinnering aan 1 no
vember 1990 nog even moet slikken. 'Het
was mijn eerste werkdag in deze functie', ver
telt hij. 'Ik was er net toen het hele Rabobank
Telecommunicatie Netwerk uitviel. In het
computercentrum Best was bij de program
mering een fout gemaakt. Vreselijk, maar
naar aanleiding van deze gebeurtenis gaf de
Hoofddirectie de opdracht om binnen een jaar
een dubbel systeem te maken. Er was één
geluk bij het ongeluk', zegt Kremers. 'Het was
op die ongeluksdag verschrikkelijk slecht
weer. Wie er niet uit hoefde, ging niet. Dat be
tekende betrekkelijk weinig klanten. Maar
dan heb ik het toch nog over zo'n 350.000 ex
tra bezoekers aan de bank. Ga maar na, drie
kwart van alle geldopnames gaat tegenwoor
dig via de automaat.'
Goede keus Door te kiezen voor een
systeem van aan elkaar gehaakte ringen
wordt het risico voor grote rampen gemini
maliseerd. Was dat wijsheid of een gelukkig
toeval? Kremers: 'Misschien geen van bei
de. Het is eerder een kwestie van mentali
teit. Nederland was, Europees bekeken, met
de ontwikkeling van een elektronisch net
werk laat. België stond bijvoorbeeld al hele
maal vol automaten toen wij nog moesten
beginnen. Spanje en Portugal waren ons ver
voor en ook Frankrijk had er al een hele ge
schiedenis opzitten. Ik heb het nu over de ja
ren '83, '84. Alleen de Rabobank en de
Postbank hadden toen experimenteel een
aantal gea's.'
Samenwerking Het gebruik van de
gea kwam aanvankelijk aarzelend op gang,
maar het 'geld uit de muur halen' werd
KTS/KIK
Gea Rabobank
Gea gastbank
Centraal Boek
Personalisering
CSAT
Centraal
systeem gastbank
Gea buitenland
BeaNet
