V/k
Overvallen:
voorkomen
beter
dan genezen
Over
Overvallen
Rabo
band
Bij beveiliging draagt de Rabo
bankorganisatie de verantwoor
delijkheid voor de veiligheid van
haar eigen mensen en middelen.
Daarbij staat het voorkomen
van overvallen en andere ge-
welds- en fraudedelicten voorop.
Heel belangrijk daarbij is een
goede samenwerking met de po
litie.
Handboek Beveiliging
volledig vernieuwd
Nummer 14/26 juli 1993
In de tweede aflevering van deze serie
kwam ter sprake dat de mannen die 21
Rabobanken hadden overvallen, werden
gepakt op de avond dat ze de Rabobank in
het Limburgse Montfort voor de tweede
maal hadden beroofd. Dat de overvallers
konden worden aangehouden, was te dan
ken aan een samenspel van medewerkers
van de overvallen banken die zorgden
voor een signalement, de afdeling Crisis
management en Fraudebestrijding van de
Rabobankorganisatie en de politie.
Analyse Doordat alle overvallen door
Crisismanagement en Fraudebestrijding
worden geregistreerd en geanalyseerd, was
gebleken dat bij een aantal overvallen de
zelfde wijze van werken werd gevolgd. Dit
was voor Crisismanagement en Fraudebe
strijding aanleiding de verschillende teams
die zich met de onderzoeken bezighielden
uit te nodigen voor een coördinatiegesprek.
Vanaf dat moment werd eendrachtig sa
mengewerkt. De Haagse politie hield al ge
ruime tijd twee verdachten in het oog en re
gistreerde dat één van hen 's morgens om
kwart voor zeven zijn huis verliet. Even na
tienen kwam de melding dat in Montfort de
Rabobank was overvallen. Door Crisisma
nagement en Fraudebestrijding werd onmid
dellijk het verband gelegd en de aanwijzin
gen uit Montfort bleken voldoende om de
toegangswegen naar Den Haag af te slui
ten. De overvallers liepen - met de buit nog
in de auto - in de val.
Preventie In zekere zin was er sprake
van een gelukkige afloop. De slachtoffers
van deze overvallers halen opgelucht adem
en zijn blij dat de overvallers hun gerechte
straf niet ontlopen. Gevoelens die positief
zijn voor de verwerking van hun schokkende
ervaringen. Toch blijft voorkomen beter dan
genezen. Met dat uitgangspunt werd en
wordt binnen de Rabobankorganisatie hard
gewerkt aan maatregelen die de veiligheid
moeten waarborgen en verhogen. Ook in het
handboek Beveiliging, dat op dit moment
wordt herzien, staat preventie voorop. Dat
gebeurt door medewerkers concrete hand
reikingen te doen, maar ook door aan te ge
ven hoe ze beveiligingsbewust kunnen wor
den. In het handboek wordt onder andere
Adjudant van politie Bert Stoter: 'Politie
bereid tot samenwerking.
het belang van een goed overleg met de po
litie benadrukt. En de politie is zeer bereid
tot nauwe samenwerking. Dat blijkt uit de
uitspraken van de Haagse adjudant van po
litie Bert Stoter van het Bureau Zware Cri
minaliteit. De politie moet ook de middelen
krijgen om effectief op te treden. Daarvoor
is ze afhankelijk van de politiek. Stoter hield
met zijn team indertijd de overvallers van de
21 Rabobanken aan.
Moeilijk te pakken Stoter: 'Overvallen
op geldinstituten worden door de politie en
ook maatschappelijk hoog opgenomen. Ban
ken doen gelukkig zelf heel veel aan bevei
liging. Een verdienste is ook, dat ze maat
regelen nemen om de buit zo klein mogelijk
te houden. Gebeurt er toch iets, dan zetten
wij heel veel personeel in voor een gedegen
recherche-onderzoek. Het is vrij moeilijk om
de overvallers te pakken. Ze laten weinig of
geen sporen na en ze zijn vermomd. De po
litie komt, zolang de overval duurt, niet bin
nen, om gijzelingen te voorkomen. Steeds
weer blijkt dat we elkaar als politie
en bank hard nodig hebben.'
Drie fasen 'Ik zie in deze proble
matiek drie fasen', zegt Stoter. 'De
periode voor, tijdens en na de over
val. Voor de overval kunnen we met
z'n allen heel wat doen. Nodig de
plaatselijke politie eens uit op een
werkoverleg, zodat we met elkaar af
spraken kunnen maken, samen de
beveiliging kunnen controleren en zo
meer. We kunnen in die fase aange
ven waarop tijdens een overval gelet
moet worden. Er zijn zo van die klei
ne dingen die achteraf van groot be
lang blijken te zijn. Zo adviseren we
op een bepaalde hoogte een streep
op de kasbox of bij de deur te zetten.
Gaat een overvaller weg en je hebt
de tegenwoordigheid van geest naar
dat streepje te kijken, dan kun je met
vrij grote nauwkeurigheid zeggen hoe
groot ie was. Dan hoefje later niet
door een stapel van een halve meter
foto's heen te werken.'
Afspraken maken 'De bankme
dewerkers kunnen met elkaar af-
zeer
spreken hoe gehan
deld zou kunnen wor
den tijdens een over
val. Daarbij kan iemand
met oog voor detail
proberen te onthou
den hoe de overvaller
eruit ziet. Een ander
kijkt waar de overvaller loopt en zorgt straks
dat niemand over de sporen heen loopt.
Neem met elkaar door hoe gehandeld wordt
als de overvallers weg zijn. Doe even je ogen
dicht en probeer je zoveel mogelijk details te
herinneren. Schrijf die op. Tijdens die eerste
momenten weetje nog veel watje later be
slist vergeet. Wijs samen iemand aan die
eventuele cliënten kan opvangen. Die col
lega noteert de namen en adressen vóór
deze getuigen weg zijn. Want ze willen na
tuurlijk maar één ding: zo snel mogelijk naar
huis. We moeten overigens af van de ge
dachte dat de chef altijd de leiding zou moe
ten hebben. Je goed houden in dit soort
situaties is niet afhankelijk van de functie
die iemand bekleedt.'
Onrust Stoter vervolgt: 'Vroeger ging
men ervan uit dat dit soort aandacht voor
Het nieuwe handboek Beveiliging is in
september of oktober gereed. Het is dui
delijk anders van opzet en vorm. De nieu
we uitgave is niet meer losbladig en be
doeld voor de hele organisatie. Alleen
waar dat nodig is, wordt onderscheid ge
maakt tussen Rabobank Nederland en de
plaatselijke banken. In de logische opzet
wordt niet alleen aangegeven welke
maatregelen moeten worden genomen,
maar ook waarom ze nodig zijn. In eerste
instantie is het nieuwe handboek ge
schreven voor leidinggevenden. Ook voor
andere medewerkers zal het zeer lees
baar blijken.
overvallen alleen maar onrust veroorzaakt.
Dat geloof ik niet. Denk eens aan wat er ge
beurt als je in een vliegtuig stapt. Je krijgt
een demonstratie van het zuurstofmasker
en het zwemvest. Dat is alleen maar prak
tisch. Als er iets gebeurt, heb je kans datje
je de goede dingen herinnert. Oefen je nooit,
dan zit die kans er helemaal niet in.'
Geen verwijten 'Nu heb je al die voor
zorgsmaatregelen genomen', zegt Stoter,
'maar je weet niet hoe je je rol speelt bij de
overval. Een belangrijke regel voorfase drie
- de periode na de overval - is zeker dat
je elkaar geen verwijten maakt als iemand
zich niet aan de afspraken heeft kunnen hou
den. Bankmensen zijn voor ander werk aan
genomen, niet voor hun gedrag tijdens over
vallen. Steeds meer dringt het besef door
dat mensen die zoiets meemaken de gele
genheid moeten krijgen de ervaring te ver
werken. Ook bij de politie. Vroeger begonnen
we gelijk met de ondervraging of namen de
mensen mee naar het bureau. We werken
nu vanuit een ander besef en willen de bank
medewerkers graag met raad en daad ter
zijde staan.' Stoter adviseert: 'Overleg met
ons, neem de materie door. Dat neemt de
onrust weg. We hebben elkaar nodig als er
iets gebeurt.'
