Rabo
band
Uit de bank geklapt
De VAR in Nederland
De VAR in het buitenland
Verliespost Floriade
Achtergestelde lening
Nummer 7/13 april 199
De bankwereld is in beweging. Er gebeurt veel. Steeds weer komen we voor verrassingen te staan.
Al werkje bij een bank, niet altijd is duidelijk wat de betekenis van bepaalde woorden of zaken is.
In deze rubriek willen we antwoorden geven op vragen als: 'Wat betekent dit', 'Waarom gebeurt dat?' en 'Wat zit daar nu achter?'.
Wat is de VAR? Waarom wordt de VAR in
Nederland geheim gehouden?
'De VAR, de Voorziening
Algemene Bedrijfsrisico's,
wordt populair ook wel de
stroppenpot genoemd', ant
woordt drs. Harm Bodewes
van Financieel Economisch
Beheer. 'De voorziening is
bedoeld om specifiek uit
het bankbedrijf voortvloeiende risico's op te
vangen. In de praktijk gaat het dan meestal
om verliezen die ontstaan doordat een bedrijf
of particulier het bij de bank geleende geld
niet meer kan terugbetalen, bijvoorbeeld
door een faillissement. Wij noemen dit de-
biteurenverliezen. In tijden dat het econo
misch goed gaat, zijn deze verliezen relatief
gering. Als het economisch slecht gaat, kun
nen ze echter flink oplopen. Door jaarlijks
een bedrag opzij te zetten, te doteren, wordt
een fonds - de VAR - gevormd. Deze dota
ties staan voor iedereen zichtbaar in het
jaarverslag vermeld. Het daarmee gevorm
de fonds wordt echter onzichtbaar in de ba
lans verwerkt. Buitenstaanders kunnen wel
zien hoeveel er in gaat, maar niet hoeveel er
uit gaat. Hoe groot de debiteurenverliezen
van een Nederlandse bank zijn, is dus niet
zichtbaar. Ook valt niet te zien hoeveel ge
heime reserves een bank nog heeft om toe
komstige, nu nog onbekende stroppen in de
kredietverlening op te vangen. Nederland
heeft gekozen voor een geheime VAR, om te
voorkomen dat de klanten bij plotselinge
grote debiteurenverliezen het vertrouwen in
een bank verliezen. Dit zou namelijk tot ge
volg kunnen hebben, dat iedereen tegelij
kertijd het spaargeld bij die bank terug wil
hebben. Hierdoor zou het hele financiële
stelsel kunnen worden ontwricht.'
Wordt in het buitenland ook zo geheimzin
nig over de VAR gedaan? Heeft de harmo
nisatie van de Europese wetgeving gevol
gen voor de geheime VAR in Nederland?
Vragen van lezers worden behandeld
door deskundigen. Het adres is:
Redactie Raboband, Uit de bank geklapt,
interne adrescode UCR 514,
fax (030) 901904.
ook geen geheime VAR. Als een debiteur het
geleende geld niet terugbetaalt, dan wordt
dit gewoon als een aftrekpost beschouwd
die ten koste gaat van de winst. De debi
teurenverliezen worden daar dan ook voor
iedereen zichtbaar verwerkt in de jaarcijfers.
De harmonisatie van de Europese wetgeving
heeft ook consequenties voor de geheime
VAR in Nederland en in de toekomst zal er
bij ons ook het een en ander gaan verande
ren. Daarbij speelt mee dat inzicht in het fei
telijke wel en wee van het bankwezen in ver
gelijking met het vertrouwensargument
steeds zwaarder weegt. Het Nederlandse
parlement heeft daarom onlangs besloten
dat de geheime VAR tot uiterlijk 1998 is toe
gestaan. Daarna is het wel toegestaan een
VAR te hebben, maar deze moet dan voor
iedereen zichtbaar in het jaarverslag worden
vermeld.'
In de kranten was te lezen dat de Floriade
een verliespost heeft van acht miljoen.
Heeft dit consequenties voor de Rabobank
als hoofdsponsor?
'De Floriade 1992 is voor
de Rabobank en voor de or
ganisatie van de Floriade
een uiterst succesvol eve
nement geweest', aldus
Cees Boutens van de afde
ling Voorlichting en Externe
Betrekkingen. 'Het aantal
bezoekers dat uiteindelijk de kassa's pas
seerde lag met 3,3 miljoen royaal boven de
verwachtingen. De recente kranteberichten
over een begrotingstekort van acht miljoen
bij de Floriade lijken in schril contrast te
staan met die eerdere positieve berichten.
Een logische vraag is nu 'betekent dat, dat
de Rabobank als hoofdsponsor nog om een
extra bijdrage zal worden gevraagd?'. Het
'In sommige landen wel en in andere
landen niet', vertelt drs. Harm Bode
wes. 'Duitsland bijvoorbeeld heeft
iets soortgelijks als onze VAR om de
biteurenverliezen op te vangen. Net
als in Nederland is daar echter niet te
zien hoe groot de voorzieningen hier
voor zijn. De grootte van de debiteu
renverliezen van een Duitse bank zijn
dus ook niet zichtbaar. De geheime
VAR heeft als nadeel dat aandeelhou-1
ders en andere belanghebbenden
minder goed weten hoe hun bank erj
voor staat. In veel Engelstalige lan-a
den, zoals Groot-Brittannië en de Ver-u
enigde Staten, vindt men dit heel be- De Floriade 1992 is voor de Rabobankorganisatie
langrijk. In deze landen kent men dan uiterst succesvol evenement geweest.
antwoord daarop is even kort als simpe
Nee, de Rabobank verwacht dat niet en d
Rabobank voelt ook geen verplichting nac
de Floriade voor het nu ontstane tekort. I
de destijds opgestelde contracten zijn gee
bepalingen opgenomen dat de Rabobank e;
tra zou moeten bijspringen als er een e>
ploitatietekort optreedt. Toen de hekken i
oktober 1992 in Zoetermeer sloten konde
de plaatselijke Rabobanken, die met vee
relaties naar de Floriade zijn geweest, te
rugkijken op een geslaagd relatiemarketin,
evenement. Datzelfde gold ook voor Rabc
bank Nederland. En dat positieve gevoel ze
straks niet worden overschaduwd door ee^
'nagekomen rekening'. 4
Wat is een achtergestelde geldlening?
'In de praktijk komt het voo
dat een derde, bijvoorbeeli
een familielid, een gele
lening heeft verstrekt aai
een cliënt van de bank'
jr zegt mr. Marja Verheijei
jMHj van de Juridische en Fisce
Ie Dienst. 'Wanneer di
cliënt een financiering aan de bank vraagt
kan de bank als voorwaarde stellen da
deze derde de geldlening aan de cliënt act
terstelt bij de vorderingen van de bank. Doo
de achterstelling krijgt de geldlening in ze
kere zin het karakter van risicodragend vei
mogen. Het financiële draagvlak van d<
cliënt wordt op deze manier versterkt en d(
bank zal daardoor eerder bereid zijn eei
financiering te verstrekken.' Achterstellinj
kan in verschillende vormen plaatsvinden
De meest vergaande vorm is dat de cliën
geen rente én aflossing mag betalen op de
achtergestelde lening, zolang de bank noj
enige vordering op de cliënt heeft. Er kar
ook worden afgesproken dat wel rente
maar geen aflossing op de achtergesteld!
geldlening mag worden betaald. Men kar
ook overeenkomen dat alleen onder be
paalde voorwaarden rente en aflossing mo
gen worden betaald. Verheijen: 'De positie
van de bank wordt nog enigszins versterk
indien de achtergestelde geldlening aan de
bank wordt verpand. In dit geval mag de
cliënt, die van dat pandrecht op de
hoogte is, alleen maar aan de banl
betalen. Bovendien zal de bank in ge
val van faillissement van de cliënt ooi
kunnen opkomen voor deze aan haa
verpande vordering.' Een ander voor
beeld van een achtergestelde lening i:
de stimuleringslening. Een Rabobanl
kan deze geldlening verstrekken onde
garantie van de Stichting Garantie
fonds Rabobanken. Het risicodragenc
vermogen van een startende of in
noverende ondernemer wordt doo
een stimuleringslening zodanig ver
hoogd, dat de cliënt in aanmerking kar
komen voor een financiering binnen de
normale bancaire normen. i
een
