'De Rabobank
moet ook aangenaam zijn
om naar te luisteren'
H
Rabo
band
'Heel hartelijk welkom allemaal, fijn dat u in zulke groten getale hier
aanwezig bent...' of 'Het is mij een grote eer hier vandaag te mogen
spreken'. Startzinnen van inleidingen. Overbekend en niet orgineel.
Het kan ook anders. Honderden keren per jaar spreken medewerkers
van de Rabobank op seminars, jubilea, algemene vergaderingen en
dergelijke. Op zo'n moment is de spreker het visitekaartje van de
bank. Deze maand verschijnt hoofdstuk 7.3 van het Handboek Com
municatie. Daarin veel informatie over het houden van een lezing.
Inventarisatie
Jummer 5/8 maart 1993
et gaat bij een lezing primair om
de inhoudelijke boodschap, maar
de manier waarop je die vertelt
komt daar meteen achteraan.' Aan het
woord is Beatrijs Cras. Zij heeft een bureau
Effectieve Presentatie en
verzorgt sinds 1991 ook
trainingen voor gevorder
de sprekers onder mede
werkers van de Rabo-
bankorganisatie.
Goed begin 'Het
begin is heel belangrijk.
Je moet een brug slaan
naar de luisteraars. Maar
ook maakt een goede
start dat je jezelf pretti
ger en zekerder voelt. Be
gin niet met een stan
daardzin, probeer orgi
neel te zijn. Je kunt best
met de deur in huis vallen
met een voorbeeld uit de
praktijk dat men herkent.
'Als die en die situatie
zich voordoet, wat ziet u
dan? Ik hoor het u al den
ken. Daarover wil ik het
vandaag met u hebben.'
Bij een pakkend begin zit
de hele zaai rechtop en
heb je de onverdeelde
aandacht.'
Gewoon praten Als iemand thuis be
zoek heeft, praat hij heel gezellig, maakt af
en toe een grapje. Staat hij voor een zaal,
dan doet hij opeens deftig en saai. Cras:
'Dan roep ik: Neem het plezierige van jezelf
nou eens mee. Ga daar staan en verplaats
je in de toehoorders. Wat zou je zelf in
teressant vinden om te horen. Daarop moet
je in je verhaal antwoord geven. Als er be
paalde problemen liggen en je weet dat
daarover wrevel is, spreek dat dan gewoon
uit. Laat de mensen zien datje weet wat ze
bezighoudt. Dan staan ze open voor de rest
van het verhaal.'
Sheets Iemand is soms uren bezig
met het schrijven van een speech en op het
laatste moment moeten er dan ook nog
even sheets worden gemaakt. 'Daarmee
oefenen schiet er meestal bij in', aldus
Cras. 'Toch is dat heel belangrijk. Zonder
goede voorbereiding werkt het gewoon niet.
Overigens zijn sheets alleen een hulpmiddel
om de lijn vastte houden. De inleider moet
het beste plaatje vormen, anders kun je net
zo goed een bandrecorder neerzetten. Je
moet mensen niet overladen met sheets en
er mag best eens
een leuke cartoon in
zitten. Alleen tekst is
saai. Bovendien laat
de techniek je ook
wel eens in de steek
of sheets liggen on
dersteboven of zijn
onleesbaar. Dat leidt
af.'
Training Cras
heeft al voor een
kleine honderd me
dewerkers van de
Rabobank een spre
kerstraining ver
zorgd. Soms indivi
dueel, maar meestal
in groepen van acht
of tien mensen. De
training duurt twee
dagdelen en na 14
dagen nog een dag
deel. Tussentijds krij
gen de deelnemers
twee opdrachten
mee: Kijk eens naar
presentaties van an
deren en werk desnoods ook nog eens aan
je eigen presentatie. Als iemand bijvoor
beeld binnensmonds praat, dan luidt de op
dracht: Oefen thuis maar eens.
Spanning Cras: 'Iemand die een inlei
ding moet houden, heeft spanningen en die
geven blokkades. Dus je moet de spanning
te lijf gaan. Wie gespannen is, gaat haasten
en kijkt zelfs anders. Daar doen we dus
oefeningen voor. Je moet vaste grond onder
je voeten hebben. Dat betekent datje zwaar
tepunt omlaag moet. Denk alles naar de
grond, dan komen je adem en je stem op z'n
plaats. Ga staan en concentreer je op één
voet. Ram die de grond in. Dan steun je er
op en je voelt dat je zwaartepunt daar ligt,
De deelnemers kijken me dan wel eens
vreemd aan. Maar ze merken dat het werkt.'
Oefenen 'Ook doen we stem- en oog
oefeningen', vervolgt Cras. 'Je moetje woor
den naar de overkant brengen. Niet in jezelf
Cras: 'Ik reik alleen vaardigheden aan,
de spreker 'maakt' het elke keer zelf.
Wie interesse heeft voor een spre
kerstraining kan contact opnemen met
Ivo Snijders van Cicero, telefoon (040)
347027. Hij inventariseert de belang
stelling en zal vervolgens trainingen or
ganiseren voor beginners en gevorder
den, voor individuele medewerkers of
voor groepen.
praten. En probeer ook om je verhaal niet
voor te lezen. Dan wordt het gauw mono
toon. Je kijkt niet naar de zaal, er is geen
contact. Werk liever met kernwoorden. Ook
timing is belangrijk, ledereen krijgt de op
dracht om drie minuten te spreken. Daarin
kun je best veel zeggen. We werken steeds
met video. Even terugkijken en een bepaald
stukje nog even opnieuw doen. Dat werkt.
Het is een kwestie van doen, feedback,
weerdoen, wat tips en uiteindelijk resultaat.
Mensen roepen wel eens als ze zichzelf te
rugzien: 'Hé, doe ik dat?' Dan kun je er iets
aan doen. Spreken kun je volgens mij niet
uit een boekje leren. Dat moet je gewoon
doen.'
ledereen Cras is ervan overtuigd dat
iedereen een goed spreker kan worden. 'Let
wel, ik zeg goed, niet fantastisch, maar dat
hoeft ook niet. Een spreker moet aange
naam zijn om naar te luisteren. Een goede
boodschap, goed gebracht, doet wonderen.
Amerikanen beginnen met een joke, in het
midden een joke en ze eindigen met een
joke. Dat past dus niet in Nederland. Wij zijn
beter in het vertellen van situaties en dat
kan zeker zo aanspreken als een joke. Lol
lig proberen te zijn, irriteert vaak juist. Dan
wordt de rest van het verhaal wellicht ook
niet serieus genomen. Benut je sterke kan
ten en probeer de stoorzendertjes, je zwak
ke kanten, weg te werken.'
'Een goede spreker is betrokken bij wat
hij zegt. Als je zegt datje iets erg vindt, moet
je dat ook uitstralen, anders gelooft men het
niet. Je houding moet kloppen met je woor
den. Straal een stukje betrokkenheid en in
teresse uit. Gebruik niet te veel moeilijke
woorden of jargon, probeer helder te spre
ken. Maak een vertaalslag. De Rabobank
kent een duidelijk wij-gevoel en ik merk, dat
er keihard wordt gewerkt. Men staat ergens
voor. Dat is een bepaalde stijl binnen het be
drijf, die ook in lezingen naar buiten moet ko
men. Wees niet te bescheiden.'
Drs. Pieter van der Weijden, directeur
Bedrijfsvoering: 'Zo'n sprekerstraining
geeft je de kans bepaalde technieken aan
te scherpen en je manier van optreden
nog wat bij te schaven. Het is belangrijk
dat mensen die in- of extern spreken dat
op een professionele wijze doen.
Wim Kremers van de produktgroep
Betaaldiensten: 'Je krijgt hulpmiddelen
om je inleiding evenwichtig op te bouwen
en het zelfvertrouwen om natuurlijk op te
treden. Je houdt met meer plezier een ver
haal, ook over een ingewikkeld iets.
Rob Huigen, CPA op het regiokantoor
Haarlem: 'Het gebruik van videoappara
tuur is heel belangrijk. Je wordt direct ge
confronteerd met je manier van doen. Het
voordeel van het werken in een groep is,
dat je ook van elkaar veel leert.
