Europa 1993
D
Raöo
band
Het wegvallen van de binnengrenzen in 1993 is een nieuwe stap
op de weg naar Europese integratie. Welke ontwikkelingen zijn het
komende jaar binnen en buiten de bank van belang? Hoe zal het
met de export gaan? Het Europese Monetaire Stelsel heeft te
maken met hevige strubbelingen, blijft dat zo? Wat verwachten de
Rabobank-deskundigen van het nieuwe Europa? Hoe kijkt men in
België en de Verenigde Staten tegen de interne markt aan? Een
inventarisatie.
•sn
met
nrrrn
IPe™ «ira
ven
Era*
■H3a nu
rrm
Nummer 24/14 december 1992
e fysieke grenzen in de interne
markt gaan in 1993 verdwijnen',
zegt Rens Dinkhuijsen van de
Stafgroep Economisch Onderzoek. 'De
vrachtwagens hoeven dan in principe niet
meer te stoppen voor de grensovergangen.
In de interne markt kan vrij verkeer plaats
vinden van kapitaal, mensen, diensten en
goederen. Overigens denk ik dat er in 1993
niet ineens een expansiegolf naar het bui
tenland op gang komt. Veel belemmeringen
zijn namelijk al opgeheven of blijven nog be
staan. Als een bedrijf een vestiging in bij
voorbeeld Italië wil openen, heeft het te ma
ken met de lokale wetgeving. Dat is toch
een drempel. Bovendien zijn er nog veel ver
schillen in de belasting- en premiestelsels.'
Export onder druk 'Eén van de be
langrijkste vraagstukken voor de Nederland
se bedrijven die exporteren, is het BTW-ta-
rief. In veel landen gelden nog afwijkende
BTW-tarieven en uniformering van de BTW-
tarieven zou zeer welkom zijn. Maar met de
harmonisatie is pas een voorzichtig begin
gemaakt.' Dinkhuijsen is van mening dat
door de minder gunstige Europese conjunc
tuur de export onder druk zal komen te
staan. Al ziet hij het voor de Nederlandse
economie niet zo somber in. 'We hebben
een redelijk gunstige inflatie-ontwikkelingen
hoewel we tijdelijk nadeel ondervinden van
de sterke gulden, verwacht ik dat we onze
concurrentiepositie sterk kunnen houden.
De loonkosten per eenheid produkt zijn in
ons land sinds 1987 van alle Europese lan
den het minst gestegen.'
Ook vrachtwagens hoeven volgend jaar niet meer
te stoppen voor de grensovergangen.
Eurregio's Het openstellen van de
grenzen heeft ook gevolgen voor de Neder
landse markt. Dinkhuijsen: 'Er komen gelei
delijk meer aanbieders op de markt. Het
wordt voor Europese bedrijven gemakkelij
ker om produkten op de Nederlandse markt
af te zetten. Dat betekent een grotere con
currentie, en dat kan goed uitpakken voor
de consument. Daarnaast komen er meer
mogelijkheden voor bedrijven om over de
grens actief te worden. De vorming van Eur
regio's is in dit kader van belang. Gebieden
van buurlanden die aan elkaar grenzen, heb
ben vaak een gemeenschappelijk belang om
economische activiteiten te coördineren. Je
ziet bijvoorbeeld dat er bedrijfsverenigingen
ontstaan die grensoverschrijdend werken.'
Financiële sector De internationalise
ring van de financiële sector is al enige tijd
bezig. In deze sector bestaat een grote tra
ditie in het benaderen van eikaars markten.
Dinkhuijsen: 'Het is één van de weinige sec
toren waar al van een Europese markt spra
ke is. We hebben nu al te maken met een
scherpere concurrentie op de beurs en op
de spaarmarkt. De scherpe rentetarieven en
soepele voorwaarden voor sparen en de
aanwezigheid van veel buitenlandse bedrij
ven die rond de beurshandel actief zijn, vor
men hier voorbeelden van.'
Monetair stelsel Het wisselkoersme
chanisme is een bijzonder aspect van de
Europese integratie. Volgens Dinkhuijsen is
het Europese Monetaire Stelsel, waarin sta
biele koersen worden nagestreefd, een on
dersteuning van de internationale handel.
'Dit geldt de laatste maanden wel minder.
We zitten nu in een heel instabiele periode
voor wat betreft een aantal valutakoersen.
Er is sinds 1987 veel te weinig gedaan aan
devaluaties van munten. Die spanning is
naar boven gekomen door de onzekerheid
rond het Verdrag van Maastricht. De specu-
latiegolven hebben het stelsel een zetje ge
geven, waardoor koersaanpassingen zijn
doorgevoerd. Ik denk dat we nog enige tijd
een instabiele periode houden. De valuta-
handel heeft gezien dat er een klimaat
heerst, waarin sneller wordt besloten om de
koersen aan te passen. Die zal het voorlo
pig blijven proberen.'
Laag BTW-tarief Een uniform BTW-ta-
rief in Europa is voor met name de bloemen
en plantensector belangrijk. Directeur van
de Rabobank Aalsmeer, drs. Frans Stroot-
man, ziet de nabije toekomst voor zijn ex
porterende cliënten niet al te rooskleurig.
'Onze buitenlandse transacties omvatten
bijna uitsluitend de export van bloemen en
planten. Deze sector heeft in het afgelopen
jaar te maken gekregen met verkrappende
marges en bovendien met een hoger BTW-
tarief voor bloemen en planten in Frankrijk.
De vraag in dit tweede exportland in Europa
is daardoor sterk verminderd. Al met al is
mede daardoor de groei in de bloemen- en
plantensector de laatste maanden afgeno
men. Ik denk dat de openstelling van de
grenzen niet zoveel veranderingen met zich
zal meebrengen. Het zou wel een positieve
ontwikkeling voor de export van bloemen en
planten zijn als in Europa een uniform BTW-
tarief zou gelden, en dan liefst het lage ta
rief.'
Europese dienstverlening Het afgelo
pen jaar stond voor de Rabobank in het te
ken van het aangaan van strategische al
lianties in Europa. De allianties zijn vooral
belangrijk voor het midden- en kleinbedrijf.
'Wij hebben volgend jaar de taak om de stra
tegische allianties voor de plaatselijke ban
ken verder uit te werken', zegt Jan Geurts,
marketingmanager International Banking
Services. 'We hebben nu in de belangrijkste
Europese landen strategische allianties en
op dat gebied zal het komende jaar niet zo
veel meer gebeuren. De Europese dienst-
nro heb
De speculaties op de valutamarkt zullen nog wel
voor koersschommelingen zorgen.
verlening voor het midden- en kleinbedrijf
staat bij ons als prioriteit genoteerd. In prin
cipe kunnen we elke dienstverlening bieden.
Nu komt het erop aan die dienstverlening uit
te breiden door na te gaan of de strategische
allianties nog meer mogelijkheden bieden
aan produkten en diensten.'
Food- en agribusiness 'Het is voor ons
van groot belang dat de concurrentie binnen
Europa op gelijk niveau komt', meent Frans
van Bijsterveld, algemeen directeur van de
Rabobank België. 'De afbouw van allerlei fis
caal voordelige overheidsmaatregelen voor
bepaalde banken en instellingen is gelukkig
al begonnen. We zullen ons in Europa moe
ten richten op datgene waar we goed in zijn:
de food- en agribusiness. De deskundigheid
die we hebben opgebouwd zullen we moeten
uitnutten in een hoge participatiegraad in
de food- en agribusiness in de landen waar
we nu kantoren hebben. In België mikken we
op bedrijven die exportpotentieel hebben,
die zijn voor ons het meest interessant.'
Afwachtend Het wegvallen van de bin
nengrenzen en de stappen naar Europese
integratie laten de harten van directeuren
van Amerikaanse bedrijven niet harder klop
pen. 'Voorlopig roepen alle ontwikkelingen
en de uitkomsten van de GATT-onderhande-
lingen alleen maar vragen op', zegt Hugo
Steensma, general manager van de Rabo
bank New York. 'Europa is voor veel Ameri
kanen, letterlijk, ver van hun bed. Ze hebben
zoiets van: Laten we eens kijken wat er ge
beurt. Toch denk ik dat bedrijven die doch
terondernemingen in Europa hebben, voor
delen zullen ondervinden van de interne
markt. De vele Amerikaanse bedrijven heb
ben in één land een produktiefaciliteit. Van
daaruit wordt heel Europa bediend. Met een
interne markt kunnen ze vrij snel uit de voe
ten. Veel Europese bedrijven hebben vesti
gingen in meer landen. Die sanering hoeven
de Amerikaanse bedrijven niet meer te ma
ken.'
Zbllamt Goch-Autobahn
IjMEPPEL
