Nederlandse banken
voor drie miljoen gedupeerd
Rabo
band
Sinds een jaar of twee is in Nederland een groep Westafrikanen
vooral uit Nigeria, maar ook uit Ghana en Zaïre, actief op het ge
bied van bancaire fraude. De Nederlandse banken zijn samen al
voor ruim f 3 miljoen gedupeerd. Ook zakenmensen zijn voor ton
nen het schip ingegaan. Verscherping van beveiligings- en opspo
ringstechnieken heeft tot gevolg dat een aantal fraudeurs de
moed opgeeft. Maar anderen worden steeds gewiekster in het vin
den van manieren om banken op te lichten.
Nummer 14/27 juli 1992
Een plaatselijke Rabobank had on
langs met een fraudepoging te ma
ken. Fred Horbeek van Coördinatie
Beveiliging Rabobankorganisatie: 'Iemand
had, met een Brits paspoort, een rekening
geopend. Vervolgens werd de bank gecon
fronteerd met een cheque ter waarde van
US$ 51.000. Die was uitgeschreven door
een Nigeriaans ministerie en er werd een
brief van dit ministerie overhandigd. Daaruit
bleek dat het geld de rekeninghouder toe
kwam. Omdat er inmiddels argwaan was
ontstaan tegenover transacties waarin
Nigeria een rol speelt, werd de Centrale
Recherche Informatiedienst ingeschakeld.
Binnen 24 uur kon die dienst bevestigen,
dat de brief vals was en dat de rekeninghou
der geen recht had op het geld. Hij werd
aangehouden. De cheque bleek gestolen.'
Kuikens 'Nog een voorbeeld', vervolgt
Horbeek. 'Een pluimveehouder leverde, aan
de hand van stukken van het minis
terie van Handel van Nigeria zo'n
17.000 kuikens. Op vertoon van de
vluchtbrief volgde betaling door
middel van een cheque. Helaas
bleek die vals, net als de overheids
stukken. Het enige dat echt was bij
deze transactie waren de geleverde
kuikens. Een schadepost van US$
18.303,95.'
Nigeria In Nederland is spra
ke van een criminele organisatie
met een internationaal karakter,
die voornamelijk bestaat uit Nige-
rianen. Zij opereren vooral vanuit
ROA-panden, adressen waar bui
tenlanders verblijven die onder de
Regeling Opvang Asielzoekers val
len. 'Nigerianen hebben in de loop
der jaren wereldwijde relatienet
werken opgebouwd', weet Hor
beek. 'Contacten uit het koloniale
verleden, contacten op basis van
handelsrelaties en contacten uit
uitwisselingsprogramma's van stu
denten. Deze zorgen ervoor, dat
veel Nigerianen toegang hebben
tot mensen met sleutelposities in India, de
VS en Engeland. De Nigerianen beschikken
zodoende over allerlei informatie die het
plegen van fraude en andere vormen van
criminaliteit mogelijk maakt. Bovendien be
staat in Nigeria een bloeiende handel in val
se en vervalste documenten. Corruptie is er
gemeengoed. Ondanks haar natuurlijke rijk
dommen - zoals olie - is Nigeria een arm
land, waar raciale en religieuze conflicten
het dagelijkse leven bepalen. Crimineel ge
drag is in dat licht bezien een kwestie van
overleven.'
Schade Horbeek: 'Er wordt veel ban
caire schade geleden door het onder ge
woon voorbehoud verrekenen van valse en
ongedekte cheques. Terwijl de rekeninghou
der al met de noorderzon is verdwenen met
het geld, komt de cheque onbetaald retour
en zit de bank met de schade. Het is beter
om aangeboden cheques uitsluitend op in
casso-basis te verrekenen. Dus neem de
cheque in en betaal pas uit als is gebleken,
dat het saldo op de betreffende rekening dit
toelaat.'
Aanpak Horbeek: 'Helaas heeft frau
de door Nigerianen een lage prioriteit bij de
politiekorpsen. Redenen hiervoor zijn te
weinig opsporingscapaciteit en te weinig in
zicht in de aard en omvang van deze vorm
van fraude. Ook speelt bij de aanpak van
Horbeek: 'Het in acht nemen van een aantal vuistregels kan fraude
voorkomen.
een dergelijke zaak vaak mee, dat men de
gedupeerde bank - al dan niet terecht - ver
wijt, dat deze onzorgvuldig en onvoorzichtig
te werk is gegaan. Bovendien worden de
verdachten, als het tot een rechtszaak
komt, meestal bij verstek veroordeeld. Op
basis van de Nederlandse vreemdelingen
wetgeving zijn ze vaak al uitgewezen. Dat
uitwijzing in de praktijk weinig voorstelt, be
wijzen voorbeelden van uitgewezen en daad-
Meld fraude en pogingen tot fraude
altijd bij Crisismanagement en Fraudebe
strijding, telefoon (030) 903333. Deze
activiteit kan in overleg met de gedu
peerde bank de aangifte verzorgen. Hier
wordt ook een database bijgehouden
met gegevens over fraude.
werkelijk uitgezette Nigerianen. Binnen
veertien dagen waren ze weer terug met
een ander paspoort en een nieuwe naam.
Overigens moeten we wel bedenken dat
niet alle Nigerianen met dubieuze bedoelin
gen naar ons land en onze bank komen. De
goeden moeten niet onder de slechte lij
den!'
Legitimatie Bij het openen van een re
kening moet het legitimatiebewijs kritisch
worden bekeken en gekopieerd. Horbeek:
'Wees extra alert bij het gebruik van Europe
se paspoorten. Waarom wil deze Westafri-
kaanse cliënt nu juist bij die ene Rabobank
een rekening openen? Vraag dat ook eens
aan de cliënt zelf. Want, een bankrekening
openen is geen must, het is een vorm van
dienstverlening. Het is de bank die bepaalt
of er al dan niet een rekening wordt ge
opend. Wanneer er geen duidelijke relatie
tussen de woonplaats van de potentiële
cliënt en het werkgebied bestaat, is enige
terughoudendheid op zijn plaats. Over het
algemeen beschikken asielzoekers niet
over een paspoort, wel hebben ze een Regi-
stratiekaart Wekelijkse Meldingsplicht. Dit
is een groen document. Is een rekening
eenmaal geopend, blijf die dan de eerste
maanden kritisch volgen.'
Vuistregels Horbeek heeft nog meer
tips: 'Laat de relatie zelf zijn NAW-gegevens
op een briefje schrijven en voeg dit bij het
openingsformulier. Wie zich meldt
als Nigeriaanse student of zaken
man kan zich hier niet van afmaken
met de smoes dat hij niet kan schrij
ven. Vergelijk de geschreven gege
vens zo mogelijk met de gegevens
in het paspoort. Ook is het verstan
dig om de afgifte van eurocheques
zoveel mogelijk te beperken en al
leen een pinpas voor de eigen bank
te verstrekken. Wanneer creditering
van enige omvang plaatsvindt op
basis van een buitenlandse over
boeking via SWIFT, laat deze dan,
alvorens tot uitbetaling over te
gaan, verifiëren en bevestigen.'
Bestrijding 'Dergelijke frau
de kan effectief worden bestreden
als politie, justitie, CRI, bancaire
veiligheidsdiensten en Recherche
Dienst Betalingsverkeer intensief
samenwerken aan een ontmoedi
gingsprogramma', vindt Horbeek. 'In
Engeland zijn met zo'n ontmoedi
gingsprogramma al goede resulta
ten geboekt. Zover is het in Neder
land echter nog niet. Maar de
Rabobank kan fraudeurs de wind uit de zei
len nemen door alert te zijn en een aantal
preventieve maatregelen en procedures
strikt in acht te nemen. Dat is onlangs be
wezen. De afgelopen maanden zijn tien West-
afrikaanse fraudeurs bij plaatselijke banken
tegen de lamp gelopen en vervolgens aan
gehouden. Hierdoor kon voor enige hon
derdduizenden guldens aan schade worden
voorkomen.'
