T
TOBA-
adviespakket:
Veranderen
van betaal
gedrag
Rabo
band
Het aantal afkortingen binnen
de Rabobankorganisatie neemt
nog steeds toe. TOBA is één
van de nieuwe toevoegingen
aan de lijst. TOBA staat voor
toonbank. De consument be
taalt bij een kassa. Niet alleen
winkels, maar ook benzinepom
pen, theaters en gemeentehui
zen hebben een toonbank. Voor
het adviseren van deze bedrij
ven en instellingen wordt een
pakket ontwikkeld, het TOBA-
adviespakket. De bedoeling is
het zakelijke betalingsverkeer
efficiënter en dus goedkoper te
laten verlopen. Niet alleen voor
de bank, maar ook voor de on
dernemer. Vaak is een betaal
automaat de oplossing.
Van dure naar
goedkopere betaalvormen
Nummer 9/11 mei 1992
OBA-bedrijven zijn bedrijven, waar
je direct en meestal contant be
taalt bij een kassa, de toonbank',
vertelt Tinus Comperen, projectmanager
Bankpas Betaaldiensten. 'Winkels en benzi
nepompen verkopen een artikel. Theaters,
bioscopen en musea verlenen een dienst.
Het afrekenen gebeurt op verschillende ma
nieren. Met contant geld, eurocheques,
girobetaalkaarten, credit cards en soms
met de betaalautomaat. De ondernemer
stort cheques en contant geld vervolgens af
bij de bank. Dat kan met een cassette in de
nachtkluis, of door het afgeven van een kas
etui of contant geld aan de balie.'
Probleem Afstortingen zijn vooral voor
de bank arbeidsintensief en dus kostbaar.
Maar ook voor het bedrijf kleven er, naast
de kosten, nadelen aan. Zoals onveiligheid.
De ondernemer loopt de kans te worden
overvallen bij het afstorten. En bij het beta
len met eurocheques kan hij te maken krij
gen met fraude. Comperen: 'Ondernemers
mopperen nogal eens over cheques. Het
uitschrijven en de controle van het pasje
kosten veel tijd. En het afstorten is bewer
kelijk. Ook vangen wij signalen op, die wij
zen op inefficiënt betaalgedrag, dat vaak
historisch is gegroeid. Voor hele kleine be
dragen worden cheques geaccepteerd, of
cheques worden langere tijd opgespaard
door de winkeliers. In buurtwinkels komt
het 'op de lat doen', het opschrijven in een
boekje, nog voor. Maar voor de ondernemer
geldt eigenlijk: Hoe eerder hij het geld op
zijn rekening heeft, hoe beter het is.'
Pakket 'Met het TOBA-adviespakket
willen we proberen de betaalstromen te stu
ren. Dure betaalvormen, zoals eurocheques,
moeten het loodje leggen ten gunste van
goedkopere vormen. Dat kan een betaal
automaat zijn. We hebben met het TOBA-
pakket gewacht tot het elektronisch betalen
zou doorbreken. Dat lijkt nu het geval te
zijn', vervolgt Comperen. 'Het TOBA-advies
pakket is geen pakket in de zin van een doos
met een strik eromheen. Het is een commer
ciële handleiding, een pakket adviezen en
hulpmiddelen, voor de relatiebeheerder Be
drijven. Met het pakket kan hij zich voorbe
reiden op een gesprek met de ondernemer.
In de handleiding zitten zo'n vijftien argu
mentaties, die de basis vormen voor het ver
beteren van de TOBA-betaalstromen.'
Betaalautomaat Vaak is een betaal
automaat de oplossing voor inefficiënt be
taalgedrag bij de ondernemer. Ook de con
sument heeft daar belang bij.
Die komt zo minder snel aan zijn
limiet van zestig eurocheques
per jaar. Comperen: 'Voor de
meeste bedrijven is de bea nu
nog een kostbare zaak. Con
creet kost een betaling via de
betaalautomaat de ondernemer
gemiddeld zo'n twee kwartjes.
Dat lijkt veel. Maar hij is van een
heleboel rompslomp af. Als er
betaald is, is er ook betaald.
Minder contant geld in huis, min
der afstortingen en dus minder
kosten en het overvalrisico is
kleiner. Er is wel een relatie met
de gemiddelde totale kassa-aan
slag per klant. Als die een paar
gulden is, is de bea voorlopig
kostentechnisch gezien te duur. q0voor een supermarkt kan een bea de oplossing zijn voor
Uit recent marktonderzoek blijkt, betaalgedrag.
dat het zogenaamde omslagpunt voor de
bea-betaling rond de veertig gulden ligt.'
Goedkoper 'Het aantal betaalautoma
ten neemt toe. Vooral in de kledingbranche
zijn ze in opkomst. Het gemiddelde aan
koopbedrag en de winstmarge zijn daar
zodanig, dat de ondernemer vindt, dat hij
een stukje winst kan missen. Dat vindt hij
opwegen tegen het gemak van de bea',
stelt Comperen. 'Ik denk dat de transactie
kosten uiteindelijk wel zullen dalen. De
plaatselijke bank kan een doorslaggevende
rol spelen bij de aanschaf van een betaal
automaat. De relatiebeheerder kan samen
met de ondernemer inschatten hoe groot de
verschuiving is van dure naar goedkopere
betaalmiddelen, zoals de bea. De ook voor
de bank dure afstortingen kunnen afne
men. Dat levert extra speelruimte op, die
kan worden gebruikt vooreen package deal,
een individuele afspraak over de kosten van
het totale toonbank-betalingsverkeer. De
bank zou bijvoorbeeld de betaalautomaat
een half jaar gratis kunnen plaatsen bij een
bedrijf. Door de plaatselijke banken zijn al
soortgelijke oplossingen in praktijk ge
bracht.'
Praktijk In mei en juni wordt het
TOBA-adviespakket uitgetest. Zestien proef-
banken zullen zo'n 160 gesprekken voeren
met toonbank-bedrijven. Het definitieve ad
viespakket moet op 1 oktober klaar zijn. De
eerste stap voor de relatiebeheerder Bedrij
ven op de plaatselijke bank is het volgen
van een opleiding. Comperen: 'Alle aspec
ten van de TOBA-produkten komen aan de
orde. Daarnaast wordt er veel nadruk ge
legd op commerciële gespreksvoering. De
invalshoek is het toonbank-betalingsver-
keer in de verschillende branches. Een rela-
tiebeheerder zou uiteindelijk feilloos de pijn
van een ondernemer moeten weten te vin
den, om oplossingen te kunnen aandra
gen.' Naast de TOBA-handleiding komt er
een reken/adviesprogramma voor de gang
bare toonbank-betaalvormen. Voor het be
naderen van de ondernemer komen er bro
chures en marktbewerkingsmateriaal.
Toekomst Comperen: 'Voor de banken
en veel toonbank-bedrijven kan de betaal
automaat dus een stap in de goede richting
zijn. Uit onderzoek is gebleken dat veel on
dernemers niet goed op de hoogte zijn van
de gebruiksmogelijkheden en de kosten. Na
voorlichting is de interesse groot en stapt
menigeen in de wereld van het elektronisch
betalen. We zijn alert op verdere verbeterin
gen en vernieuwingen van produkten binnen
het TOBA-betalingsverkeer. Er wordt onder
zoek gedaan naar het nut van een afstortau-
tomaat in de bankhal. En afstort-
regelingen tussen Rabobanken
onderling zullen moeten worden
verbeterd. Misschien is een bui
zenpostverbinding tussen bedrijf
en bank haalbaar. Er zijn al super
markten die zo'n verbinding heb
ben met een plaatselijke bank.'
Bij IKEA in Diemen is de betaal
automaat een groot succes. Vijf
weken na de installatie verliep
40 procent van de omzet al elek
tronisch. En van dat percentage
werd 70 procent voorheen ge
daan met cheques. De introduc
tie van het TOBA-adviespakket
op 1 oktober valt niet voor niets
samen met de voorlichtingscam
pagne voor efficiënt betalingsver
keer van de gezamenlijke Neder
landse banken.
inefficiënt
