De wiskundige uitkijkpost van de Rabobank
Raöo
band
11
Rabobank Nederland is overal anders
Werkgebied kantoor
Centrum voor Toegepaste Wis
kunde. Een afdeling waar mis
schien niet iedereen direct 'een
gevoel' bij krijgt. Maar toch...
onderwerpen als 'postroutes',
'hoe beperken we (te) lange rij
en in de bankhal' en 'moeten we
als Rabobank tarieven hanteren
voor bepaalde produkten' spre
ken wèl tot de verbeelding. Een
afdeling vol dynamiek.
Nummer 13/8 juli 1991
UCB, regiokantoor, EW, dochter, deelneming, ZL, BI, UM, buitenlandse vestiging: Rabobank Nederland kent vele gezichten.
Raboband schenkt regelmatig aandacht aan één ervan. Deze keer het Centrum voor Toegepaste Wiskunde.
Project: GEIS, het toekomstige geldautoma
ten-informatiesysteem dat inzicht geeft in
het gebruik van geldautomaten.
Project: De meest efficiënte manier van bui
tenlands blanco betalingsverkeer.
Werkgebied
■I primair
secundair
overig
I e kunnen tegenwoordig niet
meer volstaan met notities op
WW de achterkant van het sigaren-
doosje bij het invoeren en berekenen van
nieuwe produkten en diensten. Je moet de
gevolgen daarvan zeer goed inschatten.
Wat gebeurt er als een planning tegenvalt,
wat als die meevalt? Varianten bedenken.'
Aan het woord is dr. Bert Kersten, hoofd van
het Centrum voor Toegepaste Wiskunde
(CTW).
Eigen bedrijf Het CTW is een zelfstan
dig bedrijfje binnen de grote Rabobankor-
ganisatie. Het is te vergelijken met een
advies- en onderzoeksbureau. 'We nemen
opdrachten aan op allerlei gebied', vertelt
Kersten'. 'Die opdrachten komen van bin
nen èn van buiten de Rabobankorganisatie.
Onze afdeling wordt ook weieens een denk
tank of kenniscentrum genoemd. We combi
neren hier drie onderdelen met elkaar: wis
kunde, informatica en bancaire kennis.'
Afwisselend Kersten noemt een aantal
onderwerpen waarbij het Centrum voor Toe
gepaste Wiskunde aan de wieg heeft ge
staan: 'Centraal couverteren, een lokatie-
beheers-systeem voor het Magazijn in Best,
alternatieve pensioenpremieberekening
voor het Rabobank Pensioenfonds, risicoge
bieden van overvallen voor de Nederlandse
Vereniging van Banken. We werken niet al
leen in opdracht van, we pakken ook onder
werpen op waarvan we zelf vinden of ver
moeden dat er iets in zit.'
Sfeer De veelheid van onderwerpen
vraagt heel wat van de twintig CTW-mede-
werkers. Kersten: 'De mensen moeten ont
zettend intensief met elkaar optrekken. Er
heerst dan ook een open sfeer binnen de
club. En naast kennis zijn ook creativiteit,
bereidheid tot overleggen, initiatieven ont
plooien en zelfstandigheid belangrijke ele
menten in de functie.' Er wordt aan projec-
Project: De ontwikkeling van het Distributie-
Advies-Model voor plaatselijke banken.
ten gewerkt in teams van meestal twee per
sonen. Een informaticadeskundige en een
wiskundige of econometrist. Zij zijn beiden
verantwoordelijk voor een project.
Redeneren Een algemene opvatting is
dat een computer niet kan denken, dom is.
Het CTW heeft de afgelopen jaren veel werk
besteed aan de zogenaamde kunstmatige
intelligentie en de computer. 'Over het alge
meen kent een computer reken-regels', legt
Kersten uit. 'Daaraan hebben we nu zoge
naamde redeneer-regels toegevoegd. Bin
nenkort komt er bijvoorbeeld een floppy be
schikbaar voor uitgaand betalingsverkeer.
Daarmee kan een bank bekijken op welke
wijze een cliënt het beste zijn betalingsver
keer kan regelen. Dat gaat de computer pro
beren in te schatten, hij gaat redeneren.
Ook voor spaaradvisering en beleggingsad-
visering is onderzoek verricht naar de moge
lijkheden van kunstmatige intelligentie.'
Nieuw Nog een nieuwtje is het pro
spect-beoordelingsmodel. 'Dat is op de In
formatiemarkt van de Algemene Vergade
ring getoond', zegt Kersten. 'Het model is
een hulpmiddel waarmee de plaatselijke
bank op een snelle manier inzicht kan krij
gen over het te behalen rendement op een
zakelijke klant. Dat hangt af van een aantal
zaken. Hoeveel en welke transacties zal
zo'n klant doen, hoeveel geld zal 'ie aan
houden, noem maar op.'
Ook extern Het CTW werkt soms ook
voor externe bedrijven en organisaties. 'Op
dit moment zijn we bezig met een opdracht
van de commissie arbeidszaken van de EG',
vertelt Kersten. 'Dat gaat over personeels
planning bij Europese banken. Functies en
vaardigheden van het bankpersoneel veran
deren onder andere door de invloed van
nieuwe technologieën. Ook de opleidings-
niveau's veranderen. Je moet dus vooruit
kijken. Hoe ziet je personeel er over een
paar jaar uit? Wat heb je voor personeel no
dig? Daarvoor bedenken we hulpmiddelen.'
Risico's Een bank loopt per definitie
risico's. Kredietverlening en middelenvoor
zieningen moeten in balans zijn. Omdat de
middelen steeds schaarser worden, moet
een bank misschien wat meer risico gaan
lopen. De projecten van het Centrum voor
Toegepaste Wiskunde richten zich de laat
ste tijd dan ook steeds meer op risicobe
heersing en -analyse. Kersten: 'Bij verkrap-
pende marges kun je er in feite niet onder
uit om wat meer in de risicosfeer te doen.
Wij moeten wèl goed aangeven wat de bank
wèl en niet kan doen.'
'Er wordt van ons ook verwacht dat we
een soort uitkijkpost zijn', stelt Kersten.
'De bank moet ontzettend bijblijven. Op het
moment dat de concurrentie iets verandert,
of er is een nieuwe wiskundige techniek of
een nieuw informaticahulpmiddel, dan moet
de Rabobank écht mee. Elk tijdverlies is
funest.'
Centrum voor Toegepaste Wiskunde: gebouw Van Sijpesteijn in Utrecht (US-745) hoofd: dr. Bert Kersten aantal medewerkers: 19
omzet in 1990: f 2,3 miljoen gemiddeld aantal projecten per jaar: 50.
