Doorbraak
in kosten
problematiek
betalings
verkeer
band
Organisaties van zakelijke en
particuliere gebruikers en de
Nederlandse banken zijn het
eens geworden over een pakket
aanbevelingen om de doelma
tigheid van het betalingsver
keer te bevorderen. Op die ma
nier kunnen de kosten van het
betalingsverkeer omlaag, vol
gens schattingen zal uiteinde
lijk zelfs f 1 miljard per jaar be
spaard worden. Een tweede
doorbraak vormen de principe
afspraken tussen banken om el
kaar een vergoeding te geven
voor de verwerking van bepaal
de betalingsopdrachten. Beide
ontwikkelingen zijn voor de
Rabobank bijzonder positief.
Tarieven niet langer
een taboe
voor gebruikers
Nummer 10/27 mei 1991
Niet ontkend kan worden dat Cees
van Tiggelen, hoofd van de produkt-
groep Betaaldiensten, op 16 mei
als een tevreden man achter zijn bureau zit.
'De intentieverklaring waarover de Neder
landse Vereniging van Banken en de gebrui
kersorganisaties het gisteren in principe
eens zijn geworden, is een belangrijke stap
op weg naar een kostendekkend betalings
verkeer. Maar belangrijker is misschien nog
wel dat de manier waarop dat volgens die
verklaring moet gebeuren, helemaal spoort
met onze uitgangspunten. Het gaat er in de
eerste plaats om de kosten omlaag te bren
gen door een grotere efficiency. Doelmatig
heid bij de banken, maar vooral ook in het
gebruik.'
Van OLA naar incasso Van Tiggelen
licht toe: 'De gebruikers zullen worden ge
stimuleerd om over te stappen naar betaal-
vormen met lagere verwerkingskosten. De
verwerking van een betaling per acceptgiro
bijvoorbeeld is goedkoper dan wanneer ie
mand zelf een overschrijvingsformulier uit
schrijft. Dus moeten we zien te bereiken dat
meer bedrijven hun facturen voorzien van
een OLA en dat meer afnemers ook inder
daad met die OLA betalen. En betalen van
de elektriciteitsrekening via een machtiging
is weer goedkoper dan per acceptgiro, dus
zul je ook daar moeten sturen. Dat zal ge
beuren via voorlichting, maar de bij het over
leg betrokken partijen menen dat ook met
tarieven kan worden gestuurd naar een
doelmatiger gebruik.
Tegenover elkaar Het nu bereikte
overlegresultaat kan worden betiteld als
een echte doorbraak. In het verleden leek
het er regelmatig op dat de betrokkenen lijn
recht tegenover elkaar stonden waar het
ging om de kosten van het betalingsverkeer.
Dit leidde vorig jaar onder meer tot de op
richting van het Aktieplatform 'Banktarieven
Nee', waarin organisaties van particuliere
afnemers van betaaldiensten zich verenig
den, en het Gebruikersplatform Betalings
verkeer, een samenwerkingsverband van za
kelijke gebruikers. De gram van deze actie
groepen richtte zich met name op plannen
van een aantal banken om tarieven in te voe
ren voor de verwerking van acceptgiro's. De
grieven werden zelfs voorgelegd aan de
Haagse politiek met als gevolg dat de minis
ter van Financiën en de staatssecretaris van
Economische Zaken partijen opriepen om
met elkaar om de tafel te gaan zitten.
Sturende tarieven 'We hebben nogal
wat overlegrondes nodig gehad en zelfs gis
teren hebben we nog een vergadering ge
had van vijf uur, maar het resultaat is bijzon
der positief', stelt Van Tiggelen vast. 'leder
een is het er over eens dat de doelmatig
heid en daarmee ook de kosten per betaal-
vorm sterk verschillen en dat er in de mees
te gevallen goede alternatieven zijn voor
minder doelmatige betaalvormen. Belang
rijk is ook dat nu door zowel consumenten
als ondernemersorganisaties wordt geac
cepteerd dat tarieven kunnen helpen om
een doelmatig betaalgedrag te bevorderen.
Ook voorlichtingscampagnes zullen hierbij
een rol spelen. Daarbij zou je bijvoorbeeld
kunnen denken aan een artikel in de Consu
mentengids over hoe je het beste in een
winkel kunt betalen: bij welke bedragen
schrijf je een cheque uit of gebruik je een
betaalautomaat en wanneer kun je het bes
te contant afrekenen.' Overigens zullen ook
de banken zich blijven inspannen om in ei
gen huis de kosten terug te dringen, waarbij
bijvoorbeeld kan worden gedacht aan het
opschonen van bestanden van 'slapende'
rekeningen.
Systeem ten voorbeeld De gespreks
partners zullen de gezamenlijke intentiever
klaring met een positief advies voorleggen
aan hun respectievelijke achterban. Nu al is
duidelijk dat de Rabobank zich zeker achter
de inhoud zal opstellen. 'Voor ons is dat ook
niet zo moeilijk', aldus Van Tiggelen, 'want
eigenlijk sluit de intentieverklaring naadloos
aan op het beleid dat wij al in de praktijk
brengen. De maatregelen die wij sinds mid
den vorig jaar doorvoeren voor het zakelijke
betalingsverkeer, bewijzen dat. We hebben
daar nu een heel stelsel van sturende trans
actietarieven, in ruil waarvoor de cliënten
aanspraak kunnen maken op een aantrek
kelijker rentetarief. Ik ben er best een beet
je trots op dat ons systeem nogal eens ten
voorbeeld wordt gesteld. Dat gebeurde tij
dens het overleg, maar indirect heeft pas
ook de president van de Nederlandsche
Bank dat nog gedaan.'
Basisfaciliteiten En hoe staat het
met eventuele maatregelen voor het parti
culiere betalingsverkeer? Van Tiggelen: 'We
moeten constateren dat dit deel van het
betalingsverkeer nog steeds niet kosten
dekkend is. Er is dus aanleiding om daar
nog het één en ander te doen, bij voorkeur
volgens een zelfde filosofie als onze maat
regelen voor de zakelijke rekeninghouders.
In de intentieverklaring staat wel dat de toe
gankelijkheid van het betalingsverkeer een
belangrijke randvoorwaarde is. Dat onder
schrijven wij. We willen er dan ook voor zor
gen dat een aantal basisfaciliteiten tegen
beperkte tarieven beschikbaar blijft.'
Interbancaire verrekening In de me
dia is inmiddels uitgebreid aandacht be
steed aan de intentieverklaring, maar de
kosten van het betalingsverkeer stonden de
afgelopen weken nog meer in het nieuws.
Bekend werd dat banken elkaar een vergoe
ding zullen gaan geven voor de verwerking
van bepaalde betalingsopdrachten. We heb
ben het dan over de zogenaamde interban
caire verrekening. 'Bij veel be
talingen zijn twee banken be
trokken', licht Van Tiggelen toe.
'En in veel gevallen zie je dat de
kosten gemaakt worden bij de
bank van de betalende cliënt,
terwijl de opbrengsten juist te
recht komen bij de andere bank.
Dat is niet alleen oneerlijk, maar
het is ook een rem op een doel
matig gebruik van het betalings
verkeer. Het is immers vaak de
ontvangende partij, die bepaalt
hoe er betaald wordt. Als de
kosten aan die kant wat meer
zichtbaar worden, wordt ook
daar gestuurd naar het gebruik
van de meest efficiënte mogelijkheid.'
Financieel gunstig De interbancaire
verrekening wordt het eerst ingevoerd voor
acceptgiro's. Vanaf 1 juli zal de credit-bank
per OLA f 0,30 vergoeden aan de bank van
de betaler. Een jaar later wordt een tarief
van f 0,10 doorgevoerd voor incasso-op-
drachten. Ook op dit punt is er bij de Rabo
bank reden tot tevredenheid, meent Van Tig
gelen. 'Per saldo wordt er door onze reke
ninghouders vaker betaald dan ontvangen.
In financieel opzicht zullen de uitkomsten
voor onze plaatselijke banken dus positief
zijn. Al met al hebben we bij het kostendek
kend maken van het betalingsverkeer de af
gelopen dagen dus twee belangrijke door
braken mogen beleven.'
Van Tiggelen was één van de gesprekspartners tijdens het
vijf uur durende overleg.
