Grote invloed nieuw
vermogensrecht
op dagelijkse bankpraktijk
'V
Rabo
band
Iedere dag sluiten banken overeenkomsten met klanten. Deze
hebben betrekking op financieringen, zekerheden en spaar- en be
taalrekeningen. Veel van die zaken worden geregeld in het Burger
lijk Wetboek. Op 1 januari van 't volgend jaar verandert er op dat
gebied veel. Dan treedt, na zes jaar uitstel, een groot gedeelte van
het Nieuw Burgerlijk Wetboek in werking. Een gesprek met twee
juristen van Rabobank Nederland over de invoering het nieuwe ver
mogensrecht in het Burgerlijk Wetboek.
Nieuwe akten
vanaf 1 januari 1992
Nummer 8/22 april 1991
an het Nieuw Burgerlijk Wetboek
wordt per 1 januari het belangrijk
ste gedeelte ingevoerd', zegt mr.
Wil Filott, juridisch adviseur van
Rabobank Nederland. 'Het gaat
met name over het nieuwe vermo
gensrecht. En dat is voor de bank
wereld van uitermate groot belang.
We sluiten immers met onze cliën
ten iedere dag overeenkomsten.
Die betreffen onderwerpen als
financieringen, zekerheden en
spaar- en betaalrekeningen. Dat is
praktisch allemaal vermogens
recht. De veranderingen hebben
dus heel wat consequenties.'
Stilte voor de storm De juris
ten van Rabobank Nederland heb
ben de plaatselijke banken nog
niet veel over de komende veran
deringen laten horen. Toch is het
onderwerp niet nieuw. Filott: 'Al in
1984 hebben wij een serie artike
len over dit onderwerp gepubli
ceerd in Rabobank. Toen leefden
we nog in de veronderstelling dat
het nieuwe vermogensrecht twee
jaar later, in 1986, zou worden ingevoerd.
Dat is toen voor zes jaar uitgesteld. Maar in
de tussentijd hebben we natuurlijk niet stil
gezeten.'
Bescherming consument Filott's colle
ga Jo Kusters: 'De bescherming van de con
sument is in de nieuwe wetgeving een be
langrijk thema. Professionele marktpartij
en, of dat nu banken of andere bedrijven
zijn, maken vaak gebruik van algemene
voorwaarden. Als consument heb je dan
maar te kiezen of te delen. Je kunt beslui
ten een transactie niet aan te gaan, maar
dat is niet altijd een reëel alternatief. Als je
de transactie aangaat, ben je aan die alge
mene voorwaarden gebonden. Om de con
sument een zekere bescherming te geven,
mogen bepaalde bedingen niet meer in al
gemene voorwaarden worden vermeld. In
de wetgeving worden lijsten opgenomen van
bedingen die verboden zijn of die nietig kun
nen worden verklaard omdat ze voor de con
sument onredelijk bezwarend zijn.'
Onderhands verkopen Ook op andere
punten komen er belangrijke wijzigingen.
Filott: 'De bank als hypotheekhoudster kan
bijvoorbeeld in de toekomst met toestem
ming van de president van de rechtbank on
roerend goed onderhands verkopen. Er
hoeft dus niet altijd meer een veiling plaats
Twee juristen, actief met de wijzigingen die het NBW veroorzaakt: Jo Kus
ters (I) en Wil Filott (r).
te vinden. Ook kan, na de inwerkingtreding
van de nieuwe wet, een particuliere borg in
een aantal gevallen de borgtocht opzeggen.
Een andere wijziging houdt in dat de eigen
domsoverdracht en cessie tot zekerheid
worden vervangen door een stil pandrecht.'
Niet opnieuw tekenen Hoe gaat het
met bestaande akten? Filott: 'De akten die
voor 1 januari 1992 zijn getekend, blijven
van kracht. De banken hoeven dus niet
bang te zijn dat ze al hun cliënten moeten
optrommelen om nieuwe akten te komen te
kenen. Maar ze moeten er wel rekening
mee houden, dat vanaf 1 januari nieuwe
modelakten moeten worden gebruikt. In
principe geldt het nieuwe recht voor nieuwe
rechtsverhoudingen die vanaf 1 januari van
het volgend jaar ontstaan.'
Overgangsperiode 'Er zijn natuurlijk
ook uitzonderingen', merkt Filott op. 'Een
voorbeeld is het huurbeding. Daarvoor geldt
vanaf 1 januari 1992 het nieuwe recht.
Maar voor hypotheken die voor 1 januari wa
ren gevestigd, geldt nog drie jaar het oude
huurbeding. En dat geeft een wat minder
vergaande bescherming van de huurder van
een woning.'
Nieuwe akten Eén van de gevolgen van
het NBW zal zijn, dat alle modelakten die de
plaatselijke banken hanteren, zoals pandak-
ten, hypotheekakten, schuldbekentenissen
en borgstellingsakten, zullen worden ver
nieuwd. De nieuwe akten moeten vanaf 1 ja
nuari aanstaande worden gebruikt. Filott:
'Vorig jaar zomer hebben we een aktencom-
missie in het leven geroepen voor het ma
ken van nieuwe modelakten. Op het ogen
blik is die commissie de nieuwe modellen
aan het samenstellen. Daar zijn we al een
heel stuk mee gevorderd. Het komend na
jaar zullen de banken die nieuwe modelak
ten met een toelichting in hun bezit hebben.'
Opleidingen Een ander gevolg van de in
voering van het Nieuw Burgerlijk Wetboek
is, dat de documentatie van onder meer de
produktgroepen Bedrijfsfinancieringen en
Woninghypotheken - voorzover het de juridi
sche onderwerpen betreft - zal moeten wor
den aangepast. Het zal voor de juristen nog
een heel karwei zijn om dat allemaal voor
1992 te realiseren. Maar niet alleen de do
cumentatie van de produktgroepen moet
worden aangepast. Binnen de Rabobank
zijn er veel cursussen die juridische onder
delen bevatten. Zo moet de cur
sus Financieringspraktijk op een
groot aantal punten worden her
zien. Ook de juristen zelf zitten
niet stil als het om hun opleiding
gaat. Kusters: 'Eén van de eerste
dingen die we hebben gedaan, is
het bijscholen van de juristen
zelf. We hebben in samenwerking
met de Nijmeegse universiteit
een cursus georganiseerd voor
alle juristen van de Juridische en
Fiscale Dienst.'
Zelfstudiepakket Er komt
een opleiding voor medewerkers
van plaatselijke banken en van
Rabobank Nederland. Filott: 'We
gaan een zelfstudiepakket ont
wikkelen. Met dat pakket moet
men dan redelijk op de hoogte
zijn van de voor de dagelijkse
bankpraktijk belangrijke verande
ringen. Het is de bedoeling dat we
daarna gaan evalueren. Aan de
hand daarvan wordt bekeken of een ver
volgcursus wenselijk is. Het is de bedoeling
om enige tijd voor de invoering van het
Nieuw Burgerlijk Wetboek het zelfstudiepak
ket aan de banken aan te bieden. In princi
pe is het pakket bestemd voor iedereen die
met financieringen te maken heeft. Dat zijn
tussen de vijf- en tienduizend mensen,
schat ik.'
De gevolgen van de nieuwe wet werken
ver door. Filott: 'De invoering van het Nieuw
Burgerlijk Wetboek heeft onder andere tot
gevolg dat ook veel andere wetten moeten-
worden aangepast. Daarnaast heeft men de
gelegenheid aangegrepen om inhoudelijke
wijzigingen in andere wetten aan te brengen.
Een voorbeeld daarvan is het beslag- en fail-
lissementsrecht. Praktisch geen wet blijft
ongewijzigd. Ook voor de banken zal er veel
veranderen.'
