De Jaarverslagen: de cijfers
spreken boekdelen
band
Binnenkort zijn de jaarverslagen beschikbaar. Zowel de plaatselij
ke banken als Rabobank Nederland leggen daarmee verantwoor
ding af over het gevoerde beleid. De cijfers van de jaarrekening
spreken boekdelen, maar worden bovendien nog toegelicht. Bij de
ene bank alleen met tekst, bij de andere ook met foto's. Het jaar
verslag van de Rabobankorganisatie komt begin april van de druk
ker. Het is het resultaat van vele maanden voorbereiding. Een ver
slag over het jaarverslag.
Jaarcijfers én
halfjaarcijfers
Nummer 6/25 maart 1991
y e cijfers zijn het belangrijkste',
vindt Peter van Aerle van Centra-
WêHt Ie Administratie. 'Dat is waar al
les om draait. Het is leuk om te zien wat het
balanstotaal is geworden, maar het gaat
toch ook om de resultaten.' Van Aerle en zijn
collega's zijn ieder jaar enkele maanden in
touw om de grote hoeveelheid cijfers, die no
dig is om de verschillende jaarverslagen te
kunnen samenstellen, boven water te krij
gen. 'Vroeg in september beginnen we met
het maken van een planning. Je moet reke
ning houden met de vergaderingen van de
hoofddirectie, raad van beheer en raad van
toezicht, waar de cijfers besproken moeten
worden. Niet alle colleges vergaderen im
mers iedere week.'
Veel in één De Rabobankorganisatie be
staat uit een groot aantal aangesloten ban
ken, uit Rabobank Nederland, de Rabohypo-
theekbank, De Lage Landen, inmiddels ook
Interpolis en noem maar op. Van Aerle heeft
bij het samenstellen van de jaarrekening,
een onderdeel van het jaarverslag, direct te
maken met meer dan veertig instellingen.
Uit de resultaten van al die onderdelen van
de organisatie worden de cijfers voor het
jaarverslag samengesteld. 'Alle gelieerde
instellingen moeten zo rond de zestiende
januari de cijfers bij ons aanleveren. Anders
kunnen wij geen consolidatie maken voor de
jaarcijfers. Dat is heel erg krap, want eerst
moet het jaar worden afgesloten. De aange
sloten banken mogen de cijfers een week la
ter aanleveren. Ook daar moet een heleboel
werk worden verricht om de planning te ha
len.'
Goede kwaliteit Niet alle cijfers kunnen
zo snel na het afsluiten van het jaar volledig
door de accountantsdienst zijn gecontro
leerd. Dat is een onmogelijke opgave. Toch
lukt dat wel met de cijfers van bijvoorbeeld
Rabobank Nederland en de Rabohypotheek-
bank, terwijl de controle van De Lage Lan
den, de Nedship Bank en Interpolis op dat
moment voor het grootste deel rond is. Toch
leert de ervaring dat de kwaliteit van de cij
fers goed is. Van Aerle: 'Dat zie je als je er
later de definitieve cijfers naast legt. Er zit
ten wel eens wat afwijkingen in, maar ja, we
publiceren in miljoenen guldens en bij een
afronding gaat het minstens om vijf ton.'
Veel verslagen De meeste jaarversla
gen worden uiteraard door de aangesloten
banken uitgegeven. Zij moeten met publice
ren van hun jaarcijfers wachten op de ac
countantscontrole. Rabobank Nederland pu
bliceert drie verslagen. Het eerste is dat van
'Rabobank Nederland vennootschappelijk',
waarin ook de resultaten van de buitenland
se kantoren zijn verwerkt. Dan is er 'Rabo
bank Nederland geconsolideerd'. Dat is een
rapport, waarin ook alle meerderheidsdeel
nemingen van Rabobank Nederland zijn mee
genomen. En als laatste is er het jaarverslag
van de Rabobankorganisatie. Voor het cijfer
matige deel van die drie rapporten zijn Van
Aerle en zijn collega's verantwoordelijk.
Veel meer Die drie jaarverslagen vor
men eigenlijk het topje van de ijsberg. In we
zen maakt elke onderneming binnen de or
ganisatie een jaarverslag. Omdat de meeste
worden geconsolideerd in de vennootschap-
Naast al die jaarverslagen, waarvan
het maken een wettelijke verplichting
is, worden jaarlijks ook de halfjaarcij
fers bekend gemaakt. Dat gebeurt in
augustus. Die cijfers geven tussentijds
inzicht in hoe een bedrijf zich ontwik
kelt. Verdubbel je de cijfers, dan bena
der je daarmee meestal de jaarresulta
ten.
Voor bedrijven die aan de beurs zijn ge
noteerd zijn de halfjaarcijfers bijzonder
belangrijk. De aandeelhouders kunnen
daarmee de ontwikkelingen goed vol
gen. Voor de Rabobank zijn ze iets min
der belangrijk. Dat blijkt ook uit de be
langstelling van de pers, die in augus
tus wat minder is.
pelijke jaarrekening van Rabobank Neder
land, zijn zij niet verplicht te publiceren. De
cijfers zijn immers al in de geconsolideerde
cijfers van Rabobank Nederland meegeno
men. De grote ondernemingen zoals de
Nedship Bank, de ADCA-BANK, De Lage Lan
den en Interpolis publiceren de cijfers in
eigen jaarverslagen. De hoofddirectie krijgt
in de loop van de tijd alle ruim veertig jaar
rekeningen te zien.
Interpolis geconsolideerd Interpolis,
ook onderdeel van de Rabobankorganisatie,
is dit jaar voor het eerst in het organisatie-
verslag opgenomen. Daar is heel wat aan
voorafgegaan. Van Aerle: 'Wij wilden Interpo
lis graag consolideren, omdat Interpolis in
middels een deel van de organisatie is en
dat willen wij ook in het jaarverslag tot uit
drukking brengen. De Nederlandsche Bank
heeft er in eerste instantie moeite mee ge
had. Want in het bankenmodel dat wij hante
ren kun je eigenlijk geen verzekeringsbedrijf
onderbrengen. Maar uiteindelijk zijn wij toch
tot overeenstemming gekomen.'
Grote voorziening Een verzekeringsbe
drijf moet grote technische voorzieningen
treffen. Dat zijn reserveringen voor schade-
uitkeringen. 'Daarom hebben we die apart in
de balans gezet', licht Van Aerle toe. 'Maar
voor de resultatenrekening hebben we het
zelfde model als altijd gebruikt. Wel hebben
we overal toegelicht welk deel het verzeke
ringsbedrijf erin bijdraagt.' Ook Interpolis
heeft dit jaar dus heel snel een balans en re
sultatenrekening moeten maken. 'Meestal
kwamen ze in juni met de cijfers, maar nu
moesten ook zij op 16 januari klaar zijn. Dus
dat heeft die mensen verschrikkelijk veel
energie gekost om het zo ver te krijgen. Pet
je af.'
Voorschriften De regels die gelden voor
de samenstelling van de jaarverslagen van
het bankbedrijf worden voorgeschreven door
de Nederlandsche Bank. Van Aerle: 'Die
geeft in het kader van de Wet Toezicht Kre
dietwezen in ieder geval het model, van zo
wel de balans als van de resultatenrekening.
Ze schrijft ook voor wat minimaal in de toe
lichting moet worden opgenomen. De ba-
lansposten mag je bijvoorbeeld niet uitbrei
den. De winst- en verliesrekening ook niet.
Als je een extra toelichting wilt geven, dan is
dat geen probleem. Als je maar voldoet aan
de minimum eisen.'
Winst naar reserve Voor de coöperatie
ve banken gelden volgens Van Aerle geen an
dere regels dan voor de andere banken. 'Het
enige verschil is, dat wij geen dividend hoe
ven uit te keren en dat wij onze volledige
winst toe kunnen voegen aan de reserves.
Dat is natuurlijk het kenmerk van een coöpe
ratieve bank. Het eigen vermogen kun je zo
elk jaar, in het belang van de leden, behoor
lijk versterken.'
Geen fouten Het blijkt ieder jaar weer
mogelijk om op tijd de cijferbrij te transfor
meren in keurige rapporten, waarin ook de
accountants zich kunnen vinden. Er wordt
heel nauwkeurig naar de uitkomsten geke
ken. De Accountantsdienst kijkt er cijferma
tig naar. Dat doen ook Van Aerle en zijn col
lega's. Communicatie en Public Relations
kijkt vooral naar het tekstuele verslag. 'Je
kunt je niet veroorloven dat er fouten in zit
ten. Maar', erkent Van Aerle, 'toch zat er dit
jaar helaas een een foutje in het ontwerpver
slag. Het aantal vestigingen was honderd te
laag. Omdat het ook de basis was voor de in
formatie aan de pers, hebben journalisten er
meteen conclusies aan verbonden. Dat is la
ter weer rechtgezet.'
Cijfers belangrijk Dat foutje kwam aan
het licht toen er over werd gepubliceerd. Dat
was al vroeg, want de Rabobank was de eer
ste van de grote banken, die de resultaten
aan de pers presenteerde. Van Aerle: 'Vroe
ger waren we nog wel eens de laatste bank
die met de cijfers naar buiten kwam. Tegen
woordig zijn we meestal de eerste. Voorheen
waren de cijfers minder belangrijk dan tegen
woordig. Nu kijkt de hele wereld ernaar. De
rating instituten bijvoorbeeld. Die jongens
komen binnenkort weer. Het moet gewoon
allemaal perfect zijn.'
