Uit
de bank
geklapt
Rabo
band
Databanken
Relatienetwerken
S* f»
'Wie zwijgt
stemt (niet) toe'
Nummer 20/19 oktober 1990
'Wat zijn databanken en wie kunnen daar
gebruik van maken?'
'Een databank bestaat uit
een of meerdere verzame
lingen van gegevens', legt
Ton Karmiggelt van Net
werkdiensten in Zeist uit.
'Die gegevens zijn vastge
legd in een direct, vanuit
verschillende ingangen toe
gankelijk opslagsysteem. Het is bestemd
voor informatieverstrekking in ruime kring.
Het doel is het toegankelijk maken van in
formatie. Een uitgebreide kaartenbak is
dus ook een databank. Het is namelijk een
verzameling van gegevens, de gegevens zijn
direct toegankelijk en er kan vanuit diverse
gezichtspunten worden gezocht.'
Het is toch veel makkelijker om dat geauto
matiseerd te doen? 'Natuurlijk', zegt Karmig
gelt, 'je kunt dan meer bestanden bij elkaar
brengen en die met elkaar verbinden. Ze kun
nen op afstand worden geraadpleegd, via te
lecommunicatie. Theoretisch kan er op elk
gezichtspunt worden gezocht. De kring die er
gebruik van kan maken, kan veel ruimer zijn.'
Naast interne databanken van bedrijven zijn
er internationaal ongeveer 4.000 openbare
databanken. Die worden aangeboden door
overheden, wetenschappelijke instellingen
en commerciële organisaties. Openbaar be
tekent echter niet gratis. Een zoeksessie
kost al snel f 175,-. Karmiggelt: 'Vanwege
die hoge kosten is een aantal jaren geleden
besloten om een aantal intern aanwezige
gegevensverzamelingen onder te brengen
in één databank. Deze databankdienst heet
'Informatiebanken' en is te raadplegen via
RTN. Doel ervan is om op snelle wijze tegen
lage kosten relevante informatie te kunnen
selecteren over een willekeurig onderwerp.
Dat kunnen zowel interne als openbare da
tabanken zijn. De inhoud bestaat onder
meer uit korte economische berichten van
het ANP, zo'n 130.000 literatuurverwijzin
gen, exportinformatie, samenvattingen van
gerechtelijke uitspraken en informatie over
cursussen en opleidingen. 'Informatieban
ken' wordt dit jaar geïntroduceerd bij Rabo
bank Nederland en volgend jaar bij de plaat
selijke banken. De Rabobankorganisatie
beschikt al langer over databanken die af-
zoekbaar zijn volgens de videotex-methode.
Dat zijn bijvoorbeeld Mira en Eftel.'
'Ik hoor de laatste tijd veel over relatienet
werken. Wat zijn dat?'
'Kort gezegd zijn het net-
ét' wt'- werken van overkoepelen
de organisaties die voor
groepen relaties van de
bank belangrijk zijn', ver
telt Auke Nauta, communi
catie en pr-adviseur op het
regiokantoor Noord-Neder
land. 'De Rabobankorganisatie richt haar
marktbenadering zo zorgvuldig mogelijk op
doelgroepen: ondernemers in het midden-
en kleinbedrijf, agrariërs, jeugd en jongeren,
studenten, noem maar op. Het is belangrijk
dat we die doelgroepen goed leren kennen.
De bankwereld is in beweging. Er ge
beurt veel. Steeds weer komen we
voor verrassingen te staan. Al werk je
bij een bank, niet altijd is duidelijk wat
de betekenis van bepaalde woorden
of zaken is.
In deze rubriek willen we antwoorden
geven op vragen als: 'Wat betekent
dit', 'Waarom gebeurt dat?' en 'Wat
zit daar nu achter?'. Vragen van lezers
worden behandeld door deskundigen.
Het adres is: Redactie Raboband. Uit
de bank geklapt, interne adrescode
UCR 514.
Dat we weten wat er leeft, aan welke wet
ten, afspraken en regelingen de leden van
die groepen zijn gebonden. De bank kan
daar dan met haar produkten en diensten
op inspelen. De meeste groepen kennen hun
eigen organisaties zoals werkgeversvereni
gingen, middenstandsverenigingen, stands
organisaties en overheden. Die nemen be
slissingen, waaraan de hele groep zich aan
past of zich aan moet houden.'
'Banken moeten zich dus niet alléén tot
cliënten richten', benadrukt Nauta. 'Goede
contacten met de organisaties waarin die
cliënten zijn georganiseerd, zijn belangrijk.
Want daar worden belangrijke zaken bespro
ken of zelfs vastgesteld. Aan de andere
kant is het ook van belang dat die organisa
ties weten welke mogelijkheden wij als bank
hebben om hun leden zo goed mogelijk van
dienst te kunnen zijn. Zij zijn soms de be
slissers, ze bepalen vaak de opinie van gro
te groepen. Dat speelt niet alleen op lande-
Relatienetwerken: Contacten over en weer met
overkoepelende organisaties.
lijk niveau, maar ook provinciaal, regionaal
en lokaal. Het heeft zin dat de Rabobankor
ganisatie op al die niveau's in deze netwer
ken betrokken is, op de juiste plaatsen en
aan de juiste persoon informatie verschaft
en op zijn beurt ook informatie krijgt.'
Nauta besluit: 'Om al deze activiteiten over
al zoveel mogelijk volgens één bepaalde lijn
te laten verlopen, werken we aan een geau
tomatiseerd systeem. Daarin wordt vastge
legd met welke organisaties de Rabobank
organisatie landelijk, provinciaal en lokaal
te maken heeft en met welke middelen die
relaties kunnen worden bereikt.'
'Wat betekent het als cliënten een brief krij
gen met daarin een zogenaamde negatieve
akkoordverklaring of een negatieve optie?'
'Bij een zogenaamde nega
tieve optie gebeurt het vol
gende. Een bedrijf of instel
ling stuurt een brief met
een bepaald voorstel, bij
voorbeeld verandering van
een verzekeringspolis of
verlenen van een machti
ging tot automatische incasso. In de brief
staat dat het voorstel wordt doorgevoerd,
tenzij de cliënt laat weten hiermee niet ak
koord te gaan. Het is eigenlijk een systeem
van: wie zwijgt stemt toe.' Aan de telefoon
Paulieri Bruinsma, medewerkster bij de af
deling Juridische Ledenservice van de Con
sumentenbond. 'Dit systeem staat op ge
spannen voet met wat de wet vereist', ver
volgt Bruinsma. 'Daarin staat namelijk dat
bij het totstandkomen of wijzigen van een
geldige overeenkomst uitdrukkelijke over
eenstemming moet bestaan tussen de be
trokken partijen. Bij een negatieve optie is
daarvan duidelijk geen sprake. Wij hebben
ons als Consumentenbond altijd sterk tegen
deze werkwijze verzet. Mensen hebben er on
voldoende greep op. Vaak lijken dit soort brie
ven standaardbrieven of reclame, worden
maar half gelezen of belanden zelfs direct in
de prullenmand. Het gevolg is dat mensen
plotseling worden geconfronteerd met iets wat
ze eigenlijk helemaal niet willen.'
Bruinsma: 'In 1978 heeft de toenmalige
Unie van Schadeverzekeraars een code op
gesteld. Aan de plaatselijke Rabobanken is
geadviseerd die code te hanteren. Die
houdt in, dat een maatschappij alleen onder
bepaalde voorwaarden met een stilzwijgen
de toestemming aan het werk mag. Bijvoor
beeld bij aanpassingen van bestaande po
lissen vanwege overheidsmaatregelen of bij
een algemeen gangbare maatschappelijke
ontwikkeling. De meeste Rabobanken gaan
er van uit dat ze de negatieve optie ook mo
gen gebruiken als grote groepen moeten
worden benaderd en als de cliënten er mee
zijn gediend. Daar hebben wij als Consu
mentenbond begrip voor. We snappen na
tuurlijk ook wel dat het voordelen biedt.
Overigens hebben we goede afspraken met
Rabobank Nederland kunnen maken.'
Bruinsma besluit: 'We vinden eigenlijk dat het
systeem niet zou moeten worden gehan
teerd. Gebeurt het wel, dan moet een cliënt
ruim de tijd hebben, ten minste twee keer één
maand, om de aanpassing af te wijzen.'
