Rabo
band
Het 'menselijk kapitaal'
wordt steeds belangrijker
Het sociale beleid in
hoofdpunten
Sociaal beleid: gericht op
arbeidsproduktiviteit, be
trokkenheid en flexibiliteit
ummer 9/4 meil990
ar thuis op een steeds kleiner gebied. Dat
eeft positieve, maar ook negatieve kan
en, betoogde Voogt: 'Ervaringsconcentra-
ie kan leiden tot grote problemen in tijden
an ingrijpende veranderingen. Langdurig
erblijf in een zelfde functie is daar vaak
;en indicatie voor. Een overstap naar nieu-
ve taken is dan vaak erg moeilijk.' Het is
luidelijk. Juist nu is het van belang dat een
rote ervaringsconcentratie wordt voorko
nen vanwege de ongunstige invloed op de
lexibiliteit van mensen. Voogt: 'Bovendien
can een hogere ervaringsconcentratie een
rngunstige invloed hebben op iemands ar
beidsvreugde, inzet en zelfs gezondheid.'
Ontwikkelingen Ook de maatschappij
/erandert. Voogt denkt daarbij allereerst
aan de veranderende opvattingen over de
vrouw in arbeidsorganisaties. Het percenta
ge vrouwen dat hogere opleidingen volgt en
logere functies kan en wil vervullen neemt
gestaag toe. De houding tegenover vrouwen
n kaderfuncties begint langzaam te veran
deren. Doordat velen hogere opleidingen
volgen wordt de mondigheid en zelfstandig
heid van medewerkers groter. Dat heeft in
vloed op de manier van leidinggeven. Ook
de wijze waarop wordt omgegaan met vrije
tijd verandert. 'Mensen zullen steeds min
der bereid zijn dag en nacht bezig te zijn
met hun werk. Het belang van andere din
gen neemt sterk toe. Een verdere ontkoppe
ling van arbeidstijd en bedrijfstijd zal bij
deze tendens onontkoombaar zijn. Dat
maakt ruimere openstellingstijden nodig.
Dat proces wordt nog versterkt door de indi
vidualisering. Er komen steeds meer één-
en tweepersoons huishoudens.' De maat
schappelijke ontwikkelingen hebben in
vloed op de omgang met medewerkers. Dat
uit zich niet alleen in een andere manage
mentstijl, maar ook in een meer planmati
ge sturing van de personele bezetting. Af
spraken over werktijden, bijscholing, mobi
liteit en resultaatverantwoordelijkheid zul
len deel uitmaken van zo'n planmatige aan
pak.
Geen 'boekhouding' Het werk veran
dert. Het pakket produkten en diensten wij
zigt steeds sneller. De ingewikkeldheid
neemt toe. Ook de bedrijfsvoering van ban
ken verandert sterk. Het niveau van het
werk zal stijgen en de hoeveelheid lager ge
kwalificeerde werkzaamheden zal minder
worden. Dat leidt tot een hogere belasting
van leiding en medewerkers. Dat vraagt in
ieder geval van kaderleden bereidheid tot
vernieuwing. Regelmatige scholing is en
wordt van groot belang. Vastroesten in een
zelfde functie moet worden voorkomen.
Door automatisering en fusie wordt de be
drijfsvoering van een plaatselijke bank
steeds vaker in één keer ingrijpend gewij
zigd. Gegevens over mensen die op zo'n
moment zouden kunnen worden ingezet zijn
centraal niet beschikbaar. 'Er is geen nauw
keurige boekhouding bijgehouden van ons
menselijk kapitaal. In beperkte mate is dat
hier en daar wel gebeurd, maar onvoldoen
de om betrouwbare referentiegegevens te
verschaffen', constateert Voogt.
Grote ervaringsconcentratie moet worden voorkomen.
Kennisintensiteit 'Personeelsontwik
keling wordt het zwaartepunt in ons nieuwe
beleid. We denken heel concreet aan mobi
liteit en kennisintensiteit. Met mobiliteit
wordt bedoeld dat wij ook andere werk
zaamheden zullen moeten en kunnen aan
vaarden. Maar we zullen ook bereid moeten
zijn tot geografische aanpassingen. Met
een betere kennisintensiteit bedoelen we
dat zowel de kennisbreedte als het kennis
niveau zal moeten toenemen. Personeels
ontwikkeling is dus nodig om de gewenste
flexibiliteit te realiseren. Dat moeten we
niet blind doen. Dat zou ten koste kunnen
gaan van de produktiviteit en betrokken
heid. Er is een afgewogen benadering nodig
voor personeelsmanagement. Daarvoor is
een passende boekhouding van het mense
lijk kapitaal noodzakelijk. Het beginpunt
moet altijd zijn een goed zicht op het be
schikbare menselijk potentieel. Daarvoor
moetje weten wat mensen kunnen en wil
len.'
Potentiële vastloper Opleidingen zullen
Er komen spelregels voor een interne
arbeidsmarkt, gericht op horizontale én
verticale overplaatsingen.
Het personeelsplan wordt onderdeel
van het beleidsplan.
De kengetallen voor personeelsma
nagement vormen een belangrijk onder
deel van bedrijfsvoering nieuwe stijl.
Personeelsvoorwaarden zullen wor
den gericht op conformiteit aan de ar
beidsmarkt èn het stimuleren van perso
neelsontwikkeling.
Opleidingen worden afgestemd op
brede functieprofielen.
Aan opleidingsmodules zullen certifi
caten en diploma's worden verbonden.
De instroom van hoger opgeleide jon
geren zal via trainee-projecten worden be
vorderd.
Met vervroegde uittreding van oudere
werknemers zal omzichtiger worden om
gegaan.
Er liggen voorstellen klaar om te ko
men tot meer vrouwen in hogere func
ties.
in de toekomst een steeds belangrijkere rol
gaan spelen om een grotere kennisintensi
vering te bewerkstelligen. Dat is nodig voor
het behoud van de functie maar ook voor
doorstroming. Daarmee wordt voorkomen
dat men door de ontwikkelingen kwetsbaar
wordt en uitgroeit tot een potentiële vastlo
per. Voogt: 'Die activiteiten moeten niet al
leen worden gericht op jongere maar ook op
oudere medewerkers. Op een gezonde en
plezierige wijze blijven werken, moet ook
vooroudere personeelsleden als belangrijk
ste alternatief worden gezien.'
Hoger opgeleide jongeren De organisa
tie moet in de toekomst evenwichtig zijn op
gebouwd. Oudere werknemers zijn in de
toekomst nodig, maar ook de instroom van
jonge personeelsleden verdient aandacht.
'Onze aandacht zal uitgaan naar het aan
trekken van hoger opgeleide schoolverla
ters en met name vrouwelijke jongeren, die
het vermogen hebben door te groeien naar
hogere functies.' Dat alles zal niet leiden
tot een uitbreiding van het aantal medewer
kers. De invoering van technologie zorgt
daar voor. 'Welwillende medewerkers bui
ten het arbeidsproces plaatsen is een vorm
van sturing, die wij binnen onze coöperatie
ve organisatie tot het uiterste proberen te
vermijden. Sturing gericht op aanvullende
opleidingen en andere werkzaamheden kan
daartoe een belangrijke bijdrage leveren.
Daar is wel onderlinge samenwerking voor
nodig', aldus Voogt op de thema-middag.
Momenteel worden stappen gezet om
het het sociaal beleid handen en voeten te
geven. Arbeidsproduktiviteit, betrokkenheid
en flexibiliteit zijn daarin de drie doelstellin
gen. De komende centrale kringvergadering
zal zich over voorstellen voor het perso
neelsontwikkelingsbeleid uitspreken. De
Caar en de ondernemingsraad van Rabo
bank Nederland kunnen zich in de hoofdlij
nen vinden. Die organen zullen in de toe
komst nadrukkelijk betrokken blijven bij de
uitvoering van het beleid.
