Achter de schermen
Produktie:
Ineke Hogendijk
'ledereen
is straks onmisbaar
dat is helder'
Achter de schermen
Schakeltechnicus:
Eric van Spaendonk
Rabo
band
ummer 4/23 februari 1990
'Wat mijn werk in de praktijk exact alle
maal gaat inhouden weet ik nog niet', ver
telt Hogendijk. 'Het is iets dat zal moeten
groeien, maar officieel heet het produk
tie. Ik ga alle mogelijke faciliteiten rond
de opnames regelen. Ik stuur ploegen op
pad en hou de werkschema's van de ver
slaggeving en de cameraploegen in de ga
ten. Als het bijvoorbeeld twaalf uur 's
nachts is geworden, sturen we niet de
volgende dag iemand om acht uur 's mor
gens weer naar Leeuwarden. Mochten we
cameraploegen te weinig hebben, dan
huur ik extra mensen bij. In principe blijf
ik normale kantoortijden werken, maar
dat zal wel eens uitlopen... Verder zullen
we mensen bellen of ze naar de studio
willen komen voor een interview en inter
views op lokatie regelen. Dat is iets waar
het live journaal mee valt of staat. Meer
dan voorheen zullen we banken of afdelin
gen benaderen of we dezelfde dag nog te
recht kunnen voor opnames. Kunnen we
over een uur die of die interviewen. Zon
der medewerking van de organisatie is
het onmogelijk om het allemaal voor el
kaar te krijgen. Het is logisch, dat we niet
Steeds een stapje verder. Het ging elke
keer beter. Als er iets mislukte, om wat
voor reden dan ook, gingen we altijd door,
want zo moet het straks ook. Achteraf ke
ken we dan hoe we een fout op hadden
kunnen vangen. We hebben nu dit gedaan,
maar dat was beter geweest. De stressbe
stendigheid moet zo groot zijn, dat niemand
in paniek raakt tijdens een uitzending, want
dan ben je dus verloren. Donderdag 1
maart is de eerste uitzenddag. Als het dan
half negen is, kunnen we niet meer terug.
Dan zitten we op het point of no return, le
dereen moet een maximale concentratie
kunnen bereiken, helemaal gefixeerd zijn op
z'n taak.'
'Degenen die presenteren, moeten kunnen
improviseren. Zij moeten hun eigen en an
dermans fouten herstellen. Als de band in
de machine is vastgelopen of zo, dan moet
die presentator dat rechtbreien. Het is echt
een gruwelijk spannend gebeuren. Maar
gaat het goed, dan ontstaat er door de sa
menwerking een prachtig produkt... Als het
lukt, zoals nu bij de proeven met Bank in
Beeld, dan is dat een kick. Ik krijg dat niet
uitgelegd, thuis ook niet hoor. Dat is
gewoon een lekker gevoel. Als de eerste uit
zending de lucht in is gegaan en het ging
goed, dan is het feest natuurlijk. Maar, de
dag daarop moet de tweede...'
Freelancers 'Kwaliteit is belangrijk',
stelt Tomeï, 'maar een prettig team en een
meer een week van te voren kunnen bel
len voor een afspraak.' Ook in het voor
traject heeft Hogendijk allerlei klussen ge
klaard. 'Ik heb gevraagd of we gebruik
mogen maken van opnames van de ver
schillende actualiteitenprogramma's, aan
sluiting gevraagd op het ANP, extra PC'S
besteld, gezorgd dat de kranten hier om
6 uur zijn, etcetera. Nu, in de voorberei
dingstijd, is het wel ontzettend druk. Het
moet allemaal naast m'n gewone werk op
het secretariaat gebeuren. Maar het is
wel heel leuk om met een team aan de
proef te werken. En het is leuk werk om
ervoor te zorgen, dat de redactie z'n werk
kan doen.'
goede samenwerking is zeker zo belangrijk.
Daar hebben we ook bij de aangetrokken
freelancers opgelet. Die freelancers vind je
vooral in de ondersteuning: geluid, camera,
Van Spaendonk komt van de NOS en
heeft daar onder meer voor het NOS-jour-
naal gewerkt. Hij is binnen de Audiovisu
ele Dienst de enige die live-ervaring heeft.
Hij is verantwoordelijk voor de technici en
de apparatuur. Van Spaendonk: 'Ik overleg
met de regisseur wat er nodig is aan tech
niek. Ik zorg dat de mensen ingepland
worden, tapes klaar zijn, dat er op het
juiste moment een camera met camera
man ergens is, etcetera. Martin Ooms
doet de inwendige techniek, de electroni-
ca en zo. Ik zorg dat de technische bedie
ning verwezenlijkt wordt. Hij zorgt dat de
draadjes goed liggen, die ik nodig heb om
met de apparatuur te werken, 's Middags
en 's avonds worden de tapes gemon
teerd door de editors. Zij vallen ook onder
mijn verantwoordelijkheid. De tapes ko
men op een plank te staan. Ze moeten
's morgens volgens een draaiboek de ma
chines in. Voor de geluidsman is het script
weer anders dan voor de beeldman. De
beeldman start de tape en daarna moet
de geluidsman z'n schuif opentrekken om
het geluid van het juiste spoor te krijgen.
In de satellietproef neem ik 's ochtends
bureauredactie. Ook zij moeten een onder
deel van het team worden. Hoe het ook
loopt, hoe druk het ook is, de werksfeer
moet goed zijn. Je kunt het inhoudelijk met
elkaar oneens zijn, en dan mag je wat mij
betreft nog tegen elkaar schreeuwen ook,
maar even later is het over. En dan gaan we
morgen weer een nieuwe aflevering ma
ken.'
Vervanging Tijdens de proef zijn alle
verloven ingetrokken. Niemand heeft een
vrije dag. In maart en april wordt er bij de
Audiovisuele Dienst alleen maar keihard ge
werkt. Natuurlijk kan er iemand ziek wor
den. Tomeï: 'Wie kan er uitvallen tijdens de
proef? ledereen! Dus voor iedereen is er
een vervanger. Iemand die hier toch al is, of
een freelancer. Zo loopt er ergens in het
Zuiden een freelancer met een pieper rond,
die we 's morgens om zes uur kunnen pie
pen als onze technische man ziek is. Die
komt dan razendsnel hier naartoe. We heb
ben dus allerlei noodprocedures inge
bouwd.'
Verbouwing Tussen Kerst en Oud en
Nieuw is er het een en ander aangepast bij
de Audiovisuele Dienst. 'Dat is niet alleen
voor de proef gedaan', vertelt Tomeï. 'We in
vesteren altijd in dingen, die we elke dag no
dig hebben. Er lagen wat wensen en die zijn
nu gecombineerd met het satelliet-journaal.
Zou dat niet doorgaan - waar wij natuurlijk
niet van uitgaan - dan is die apparatuur ge
schikt voor alle programma's die we maken.
Het is voor een deel een modernisering van
het apparatenpark.
De videorecorders waren bijvoorbeeld tien
jaar oud. Alles is er dus nu: de mensen, de
apparaten en een heleboel inzet. Het zal
een knappe klus worden, maar ik weet zeker
dat het lukt.'
het schakelen voor mijn rekening. Dus dat
alles op het juiste moment in beeld komt.
Als het straks misgaat, dan ben ik de
Zwarte Piet. We zitten met vier man tech
niek in het ochtendproces tijdens het live
gebeuren, 's Ochtends nog even gauw wat
titeltjes erbij zetten. Is er 's nachts nog
iets gebeurt, dan snel 's morgens nog
iets veranderen, gauw iets uit het archief
halen.' Van Spaendonk vindt de proef een
uitdaging. 'Het brengt me weer een beetje
in de sfeer van de spanning van vroeger
bij de NOS. Heel leuk om het hier van het
begin af aan mee op te zetten. Ik weet ze
ker dat we het aankunnen.'
