Grootschalige introductie
betaalautomaten na
overeenstemming
over kosten
Rabo
band
Drukkerij Joh. Enschedé is tevreden. Met de komst van de geld
automaten is de behoefte aan bankbiljetten weer toegenomen.
Met de cheques - die ook van de persen van de Haarlemse druk
ker rollen - gaat het minder voorspoedig. De aantallen cheques
minderen gestaag. Een nieuwe ontwikkeling zal het gebruik van
cheques nog meer omlaag brengen. Dit jaar zullen op grote schaal
betaalautomaten worden geplaatst bij supermarkten en warenhui
zen. Bij veel benzinestations staan ze al. Verwacht wordt dat het
betalen met plastic geld een grote vlucht zal nemen.
Automaat zal gebruik
cheques verdringen
Hoe snel gaat betalen?
Nummer 2/26 januari 1990
merciële aanpak. Je moet immers klanten
hebben die het produkt willen afnemen,
dus automaten willen plaatsen. 'Dat laat
ste is heel belangrijk', vindt Henk de Vrind
van de produktgroep Betaaldiensten. 'De
banken hebben twee jaar intensief gekeken
naar wat het betalingsverkeer kost. We we
ten nu dat het de banken alleen maar geld
kost. Als je nu nieuwe produkten in de
markt zet, moet je daarop geen verliezen
maken. Je moet een vergoeding in rekening
brengen, waarmee je tenminste de kosten
dekt.'
Kosten Gebaseerd op dat uitgangspunt
wordt een tarief vastgesteld. De Vrind: 'De
kosten voor de terminal, de datacommuni
catie en het abonnement met BeaNet zijn
in ieder geval voor rekening van de onder
nemer. De banken kunnen de prijs van de
terminals echter niet beïnvloeden. Dat
doen de terminal-leveranciers. Hetzelfde
geldt voor de datacommunicatie. Dat is een
PTT tarief. Over die hoge kosten praten de
banken overigens wel met PTT Telecommu
nicatie.'
Transport
BeaNet
Schakelproces
B6CS?*fi-
Transport
FF Bank
rrrn
rrrrr
Transport
Verkooppunt
Financiële
instelling
Transport'
autorisatie,
bericht
W
BeaNet
Schakelproces
Transport
gegevens
Verkooppunt
BeaNet Afwikkeling
transactie
De banken in Nederland staken zo'n
tien jaar geleden de koppen bij
elkaar om na te denken over elec-
tronisch betalen. In 1985 resulteerde dat
in een een proef bij tachtig Noordbrabantse
benzinestations. De eerste betaalautoma
ten werden geplaatst. De Postbank en de
andere banken gaven daar echter ieder een
eigen invulling aan. De kastjes waren iden
tiek, maar er zaten twee heel verschillende
systemen achter. Shell en Albert Heijn
creëerden kort daarna samen met de Post
bank een eigen systeem, dat alleen toegan
kelijk was voor cliënten van de Postbank.
Later maakte Shell ook afspraken met de
banken en er kwam een aansluiting met de
BankGiroCentrale. Daardoor konden ook
cliënten van banken van de bea's bij Shell
gebruik maken. De BGC-banken zaten ook
niet stil en kochten Data Traffic, een doch
ter van de NMB. Daarmee werd een elec-
tronisch betaalsysteem in de markt gezet,
waarvan de Postbankcliënten weer geen
gebruik konden maken. Aan die wildgroei
werd eind 1987 een eind gemaakt. Alle
banken spraken zich toen uit voor één sys
teem voor electronisch betalen.
Van start De techniek en de organisa
tie zijn inmiddels van de grond gekomen.
De banken, inclusief de Postbank, richtten
BeaNet op, een organisatie die voortvarend
aan de bouw van het netwerk is begonnen.
Binnenkort is de infrastructuur klaar. Daar
naast is men gaan nadenken over de com-
Bestaand systeem Waarom wordt elec
tronisch betalen in Nederland zo laat geïn
troduceerd? In het buitenland kun je al veel
langer op die manier betalen. Die vraag
hoor je regelmatig. Bovendien lijkt het wiel
opnieuw te worden uitgevonden. Volgens
De Vrind is dat niet zo: 'Nee, het wiel wordt
niet opnieuw uitgevonden. Het systeem
waar BeaNet mee gaat werken, de compu
ter- en de software-infrastructuur, is een be
staand Amerikaans produkt. Natuurlijk zijn
er specifieke eisen in verwerkt, maar de ba
sis is een bestaand systeem. Bovendien
stellen de Nederlandse banken nu eenmaal
hele hoge veiligheids-eisen. Daarnaast heb
ben wij met de gegarandeerde cheques een
volwassen produkt. Je kunt er overal in Ne
derland mee betalen. Naarmate de automa
tisering toeneemt, blijkt echter dat dit sys
teem qua verwerkingskosten erg duur is.'
Cash. Met gepast geld ►lö sec
Cash. Niet gepast>~30 sec
Electronisch►30 sec
Met cheques►CO sec
Tijdbesparing De benzinestations zijn
met electronisch betalen begonnen, omdat
zij veel last hadden van overvallen. Met
electronisch betalen zal er steeds minder
geld in de kassa aanwezig zijn. Hetzelfde
geldt straks bij de supermarkt. Bovendien
levert het tijdwinst op bij de kassa's. De
Vrind: 'Een klant heeft één minuut nodig
om met een cheque te betalen en dat
wordt door de betaalautomaat terugge
bracht tot zo'n dertig seconden, dat
scheelt heel wat. Je ziet dat benzinemaat
schappijen electronisch betalen inmiddels
gebruiken als een produkt-plus. Ze gebrui
ken het als verkoopargument in hun recla
mecampagnes. Ook de klant apprecieert
electronisch betalen. Je zou je kunnen af
vragen in wiens belang dat is. Van de bank
of de ondernemer?'
Plaatselijke banken Het primaire con
tact met ondernemers zal ook voor het elec
tronisch betalingsverkeer worden gelegd
door de plaatselijke banken. Er zijn gedach
ten geweest om BeaNet als commercieel
bedrijf op te tuigen en hen de acquisitie te
laten verzorgen. Als Rabobank hebben we
gezegd, dat het een taak is van de banken.
In de eerste plaats is BeaNet niet bekend
bij de ondernemers en in de tweede plaats
past het binnen het scala van diensten dat
wij ondernemers aanbieden. In februari zul
len wij de eerste stappen doen. Alle onder
nemers die met betalen te maken hebben
zullen we informeren over het nieuwe pro
dukt. Heel breed dus. Daarnaast zijn we
een brochure aan het maken, die door de
banken gebruikt wordt bij doelgroepen waar
kans op succes groot is.'
Verkoop Met de reacties op de infor
matie aan de ondernemers kunnen de ban
ken aan de slag. Er moet een terminal ko
men. De leverancier van het kassasysteem
kan daarbij adviseren. Daarnaast moet er
op het verkooppunt een infra-structuur wor
den gerealiseerd. De aansluiting op het
netwerk moet worden gerealiseerd en de
ondernemer moet een abonnement bij
BeaNet nemen. Voor al die nieuwe ontwik
kelingen zijn de banken nog niet optimaal
toegerust. De relatiebeheerder moet er
nog aan wennen met de ondernemer te
praten over z'n kasorganisatie, z'n compu
ter en dergelijke. Bovendien moet hij zulke
zaken in hun context kunnen plaatsen.
Daarom komt er dit jaar een opleiding voor
relatiebeheerders om zich die technische
achtergrond eigen te maken. En om de ver
koop van dergelijke produkten op zich te
kunnen nemen.
Binnen een paar jaar zullen er in Neder
land zo'n tienduizend betaalautomaten
zijn. Nu staan er 1.600 bea's bij benzi
nestations. De grote supermarkten, fast
food restaurants en de warenhuizen zul
len volgen. Wat later zullen kledingzaken,
juweliers en doe-het-zelf-zaken automa
ten plaatsen.
