'V
Examen doen
op bank met
computer
geeft nieuwe
mogelijk
heden
Rabo
band
'Je moet een minimum
kwaliteitsnorm hebben'
Sinds kort is het mogelijk op de
eigen bank examens af te leg
gen. Dat gebeurt op dezelfde
computer waarmee ook de cur
sus is gevolgd. Daarbij bestelt
de bank een diskette waarop
het examen staat. Op een ge
schikt moment neemt de com
puter het examen af. Het schijf
je met de antwoorden gaat te
rug naar Rabobank Nederland.
Een 'onpartijdige' computer be
oordeelt het resultaat. Is dat
positief dan volgt het diploma
automatisch. Een nieuwe ont
wikkeling.
Nummer 16/24 november 1989
roeger hadden we een regionale
baliecursus, die in de regio werd
gegeven. De examens maakten
we in een paar varianten en die keken we
stuk voor stuk na.' Aan het woord Bas de
la Parra, verantwoordelijk voor Opleidingen
Particulieren. 'Later stapten we over op si
tuationele opleidingen, die op de bank zelf
werden gegeven. Daarvoor kun je geen cen
traal examen organiseren. Dat geeft organi
satorische problemen, want banken geven
de cursussen in hun eigen tempo en in een
zelf bepaalde periode. Bovendien doet het
geen recht aan situationeel opleiden. De
banken moeten zelf de examens kunnen af
nemen.'
Kwaliteit opleiding Zonder haken en
ogen is dat echter niet. De la Parra: 'Daar
hebben we ervaring mee. Wat voorbeelden.
Aan een examen bij de SBO-module Finan
ciering Particulieren, een pittige opleiding,
deden een kantoorhouder en baliemede
werkers mee. De kantoorhouder zakte. In
een andere situatie, een samenwerkings
verband van zes banken, zakten alle mede
werkers van één bank. Het is dan soms
moeilijk om in de beoordeling daar rekening
mee te houden. Een tweede probleem is
dat de beoordelaars niet allemaal dezelfde
beoordelingscriteria hanteren. Wij vinden
dat je bij dit soort examens een minimum
kwaliteitsnorm moet hebben. Heeft iemand
ten onrechte een diploma en blijken vervol
gens bekwaamheden te ontbreken, dan zal
men zich afvragen of de opleiding wel goed
is. Dan geeft het examen geen indicatie
van de kwaliteit van de medewerkers.'
Goed moment Toch moest er een vorm
komen waarmee banken ook situationeel
examens kunnen afnemen. Dat is immers
een logische aanvulling op de opleidingen
die ook achter de computer worden ge
volgd. Maar er zijn meer voordelen: 'Boven
dien kunnen de examens makkelijk worden
gepland', stelt De La Parra. 'Je hoeft ie
mand dan niet meer een dag naar het exa
men te sturen. Nee, Marijke kan op een
rustige ochtend examen doen. En, als dat
zo uitkomt, Klaas de week daarop. Een
voordeel is ook de tijdwinst op reistijd die
de bank maakt, doordat de cursist niet
naar een regiokantoor hoeft.
Knoeien met examen Is het niet een
voudig de diskette te kopiëren of onjuiste
antwoorden later te wijzigen? Opleidings
man De la Parra: 'Wij controleren de disket
tes die, voorzien van antwoorden, terugko
men. Iedere diskette, die bij ons de deur
uitgaat, wordt geregistreerd. Bovendien
moeten de examens schriftelijk en op
naam worden besteld. Dat is één. In de
tweede plaats kan een diskette maar één
keer worden gedraaid. Daarna niet meer.
Samen met het NIBE besteden we steeds
meer aandacht aan dit soort aspecten.'
Vragen maken Het examen 'Betalen' is
inmiddels beschikbaar voor de banken. Het
kostte heel wat zweetdruppels om goede
examens samen te stellen. 'In eerste in
stantie hadden we alleen maar pure ken
nisvragen als: Wat is de rente van de
Spaar-Groei-rekening? Zulke vragen zijn
makkelijk te maken, maar ze doen geen
recht aan de opleiding. Interessanter is het
te weten wat de cursist met de leerstof
kan. Je kunt ook vragen, waarom is de ren
te op die rekening niet 5 maar 2 procent?
Daar heb je kennis nodig. Dan test je wat
meer commercieel inzicht. Zo kwamen er
vragen die een beeld geven van vaardig
heid, kennis, inzicht, commercie en con
text. We maakten zo een grote hoeveelheid
vragen waaruit steeds nieuwe examens
kunnen worden samengesteld.'
Proeffase Het bleek, dat de eerste
examens niet echt positief werden ontvan
gen. Ze waren te moeilijk, niet representa
tief en ze bevatten onduidelijke vragen.
'Daar hebben we uitgebreid naar gekeken',
aldus De la Parra. 'Ook
kwam naar boven dat van
een aantal vragen de ant
woorden niet in de cursus-
stof waren terug te vinden.
Toch waren we van mening
dat de mensen ze zouden
moeten kennen. Dus heb
ben we het lesmateriaal
aangepast. Aan de andere
kant waren er stukken les
materiaal waarover geen
vragen werden gesteld. In
de lessen werd er wel veel
tijd aan besteed. Ook dat
hebben we meegenomen.'
Cursistenboek Ook
het overige lesmateriaal is
steeds weer aan kritische blikken van Op
leidingen Particulieren onderhevig. Bijvoor
beeld het cursistenboekje. 'Als je een COO-
cursus volgt, dan doe je dat achter de com
puter op de bank. Het examen bereid je
echter vaak thuis voor, onder andere aan
de hand van het cursistenboekje en je aan
tekeningen. Zo'n boekje bevat een samen
vatting van de lesstof. Maar omdat het wat
beknopt is, blijkt het als leerinstrument bij
gebruik thuis niet voldoende bruikbaar. Zul
ke constateringen betekenen, dat ook het
lesmateriaal wordt aangepast.'
Rustige plek Examen doen op de bank
heeft volgens De la Parra vooral organisato
risch nogal wat voeten in de aarde: 'De
man of vrouw achter de computer moet het
examen in alle rust kunnen doen. Niet al
leen moet er de juiste tijd voor worden uit
getrokken, maar ook in de ruimte waar het
examen wordt gedaan moet het rustig zijn.
De functionaris die binnen de bank verant
woordelijk is voor opleidingen zorgt ervoor
dat de beschikbare tijd ook wordt benut,
maar als iemand klaar is moet de diskette
worden ingeleverd en direct naar Eindhoven
worden gestuurd. En je moet natuurlijk af
vangen dat er lesmateriaal in de buurt is.
ledereen heeft wel z'n eigen verantwoorde
lijkheid, maar je moet mensen niet in verlei
ding brengen...'
Juiste antwoorden 'Banken vragen ons
wel om de goede antwoorden op de exa
menvragen. We hebben ons afgevraagd of
dat wel verstandig is. Doe je het, dan gaan
de vragen circuleren, wat leidt tot een enor
me kostenverhoging van de examens. Er
moeten dan eerder en sneller dan normaal
nieuwe vragen worden gemaakt. En die
kosten moeten we wel doorberekenen in de
examens. Wat we overwegen te doen, is te
rugkoppelen en aangeven welke hoofdstuk
ken er niet goed zijn beantwoord. Bijvoor
beeld over cheques. Dan kan men dat on
derwerp later nog eens doornemen.'
Onderzoek Hoe wordt het studeren
met COO, door de banken ervaren? Onder
zoek naar die vraag is in het verleden niet
gedaan, maar wordt - nu de eerste exa
mengegevens binnenkomen - gestart. Dat
gebeurt met een vragenlijst voor de cursis
ten en voor de chefs. Daaruit moet blijken
op welke wijze de banken de opleidingen
organiseren, waar men tegenaan loopt en
welke suggesties men heeft. De resultaten
van het onderzoek zullen de basis zijn voor
een verdere uitwerking van computeronder
steund opleiden: nog betere cursussen en
examens, die zich rond de werkplek afspe
len.
De eerste diploma's worden uitgereikt door hoofd Centrum voor
het Betalingsverkeer Van Tiggelen aan C. Loomans en E. Lem-
men.
