Rabobank speelt in op
ontwikkelingen in
biotechnologie
Rabo
band
De kranten staan vol van artikelen over biotechnologie. Ook de
naam van de Rabobank komt in die verhalen veelvuldig voor,
vaak gekoppeld aan onderzoeksprojecten. Wat is biotechnologie
nu eigenlijk en wat hebben we er als bank mee te maken? We
vroegen het aan ir. August Sjauw-Koen-Fa van het Biotech Ven
ture Fund, een participatiemaatschappij van Rabobank Neder
land, die deelneemt in het aandelenkapitaal van kansrijke onder
nemingen in deze branche.
Nummer 14/13 oktober 1989
Biotech Venture Fund bestrijkt hele
agrarische sector
De Rabobank participeert in verschillen
de biotechnologieprojecten. Dit gebeurt
via het eigen Biotech Venture Fund
(BVF). Dit fonds werd vier jaar geleden
opgericht om veelbelovende ondernemin
gen, die zich bezighouden met de bio
technologie, van risicodragend kapitaal
te voorzien. Het Biotech Venture Fund
heeft in dertien bedrijven reeds voor een
bedrag van circa f 13 miljoen geïnves
teerd. Met de huidige participaties wordt
vrijwel de gehele agrarische sector be
streken. Het varieert van plantenverede
ling tot dierveredeling, van humane tot
veterinaire diagnostica en therapeutica,
en van biosensoren tot fijnchemicaliën.
De laatste tijd wordt ook aandacht be
steed aan de milieutechnologie.
kk iotechnologie is eenvoudig ge-
bk zegd het op levende organismen
KK toepassen van verschillende
technieken', vertelt Sjauw-Koen-Fa. 'Dat kan
bij planten, dieren en mensen, maar ook op
de heel kleine organismen zoals, bacteriën,
gisten, enzymen en schimmels. Allerlei
agrarische grondstoffen kunnen worden om
gezet in voor de mens belangrijke voedings
middelen, medicijnen, etc. De Rabobank is de
grootste financier van de Nederlandse agra
rische sector en voelt zich daardoor zeer be-
Biotechnologie en ethiek in brede
maatschappelijke discussie
De Vereniging voor Biologisch-dynami-
sche landbouw heeft in een open brief
aan de Rabobank vraagtekens gezet bij
diens betrokkenheid bij Embrytec BV. Dit
bedrijf verwacht binnen drie jaar klonen
van runderembryo's op de markt te kun
nen brengen. In een antwoord aan de
vereniging gaat de Rabobank in op haar
motieven om te participeren in biotech
nologie in het algemeen en in Embrytec
in het bijzonder. Er staat in de brief on
der meer: 'De Rabobank acht het van
groot belang, dat de Nederlandse agrari
sche sector kan profiteren van de belof
ten, die de biotechnologie biedt en daar
bij niet afhankelijk wordt van (buiten
landse) multinationals. We realiseren
ons echter ook, dat biotechnologie tege
lijkertijd veel maatschappelijke vragen
oproept. Vragen ten aanzien van ethiek,
welzijn van dieren, milieurisico's, etc.
Centraal staat de vraag: 'Willen we alles
wat kan?' De Rabobank is dan ook voor
stander van een brede maatschappelij
ke discussie over biotechnologie. Alleen
zo kan er een voldoende breed draag
vlak in de samenleving ontstaan voor de
toepassing van biotechnologie. Vooruit
lopend op die discussie zijn wij van me
ning, dat de kloneertechniek een maat
schappelijk verantwoorde toepassing
van biotechnologie is. Het ligt historisch
gezien in het verlengde van kunstmatige
inseminatie en heeft ook geen nadelige
gevolgen voor het welzijn van het dier.'
Biotechnologie is een speerpunttechnologie van
de 21e eeuw.
trokken bij de nieuwe mogelijkheden die de
biotechnologie biedt. Boeren en tuinders,
dus cliënten van de Rabobank, hebben of
krijgen er zeker mee te maken.'
Ook bier en kaas Biotechnologie is al
heel oud. Sinds eeuwen wordt bier ge
maakt uit graan met behulp van gist. Ook
bij de bereiding van bijvoorbeeld kaas,
brood en wijn heeft de biotechnologie altijd
al een onmisbare rol gespeeld. Pas zo'n
150 jaar geleden kon men een min of meer
wetenschappelijke verklaring geven van de
chemische processen die plaats vinden.
Sjauw-Koen-Fa: 'Modernere toepassingen
zijn sinds de veertiger jaren te vinden in de
farmaceutische industrie bij antibiotica,
vaccins, vitamines en hormonen. Ook bij af
valwaterzuivering en de chemische indus
trie wordt biotechnologie toegepast.'
Stroomversnelling De laatste jaren is
de biotechnologie in een stroomversnelling
gekomen door het toepassen van nieuwe
technieken. Sjauw-Koen-Fa geeft twee voor
beelden: 'Er zijn technieken ontwikkeld om
planten en dieren sneller te vermeerderen.
Dat wordt weefselkweektechniek of klonen
genoemd. Het is mogelijk om van één run
derembryo in het laboratorium meerdere
embryo's te maken en te bewaren. Met de
moderne techniek is het ook mogelijk om
eigenschappen van levende organismen te
herkennen, af te zonderen en over te bren
gen op andere organismen. Alle eigen
schappen zijn vastgelegd in erfelijk materi
aal, de zogenaamde DNA. Stukjes DNA,
die voor een bepaalde eigenschap zorgen,
kunnen dus van het ene organisme worden
overgeplaatst naar het andere, waardoor
er nieuwe soorten ontstaan. Soorten die
via natuurlijke kruising niet kunnen ont
staan. Dit heet genetische manipulatie. Je
kunt daarbij denken aan bloemen, met
nieuwe kleuren of een ander kleurpatroon.
Maar ook aan planten en dieren die wor
den uitgerust met een bovenmatige weer
stand tegen ziekten. Men heeft bijvoor
beeld schapen voorzien van erfelijk mate
riaal, dat verantwoordelijk is voor de aan
maak van bloedfactor VIII. Dat is een moei
lijk te verkrijgen geneesmiddel tegen bloe
derziekte. De schapen produceren deze
bloedfactor in hun melk.' Door de toepas
sing van genetische manipulatie wordt het
mogelijk om sneller resultaten te bereiken
in bijvoorbeeld de plantenveredeling. Dat
duurt geen 15 of 20 jaar meer, maar nog
8 tot 12 jaar. Ook produktieverhoging en
kwaliteitsverbetering zullen sneller gaan.
Voedsel en milieu 'Door bijvoorbeeld
landbouwhuisdieren resistent te maken te
gen bepaalde veeziekten, kan toedienen
van medicijnen of preventief werkende che
micaliën achterwege blijven', vertelt Sjauw-
Koen-Fa. 'Zodoende kan biotechnologie
een bijdrage leveren aan de zuiverheid van
ons voedsel en de beperking van milieu
problemen. Planten kunnen door biotech-
nologische veredeling resistent gemaakt
worden tegen ziekten. Hierdoor kan het ge
bruik van gewasbeschermingsmiddelen in
belangrijke mate worden verminderd, wat
ook weer positieve gevolgen heeft voor het
milieu. Biotechnologie geeft daarnaast in-
teresssante mogelijkheden voor het creë
ren van nieuwe produkten, bijvoorbeeld
voor de cosmetica. Ook kunnen zogenaam
de 'imitatie'stoffen, zoals de kunstmatige
zoetstof aspartaam worden gemaakt. Deze
stoffen zijn chemisch gezien heel anders
dan de oorspronkelijke landbouwgrondstof
fen, maar ze kunnen er zeker mee concur
reren. Dat is dus een reden te meer om de
agrarische sector bij deze nieuwe ontwik
kelingen te betrekken en er zodoende vat
op te krijgen.'
'Biotechnologie kan naast informatica,
robotica en nieuwe materialen, gezien wor
den als een speerpunttechnologie van de
21e eeuw', concludeert Sjauw-Koen-Fa.
'Het is goed dat de Rabobank daarbij be
trokken is.'
