Persoonsregistratie en
privacy bij bank én
voetbalclub gelijk
Rabo
band
Wie cliënt is bij de Rabobank, weet dat allerlei persoonlijke ge
gevens in de administratie van de bank zijn opgenomen. Als ie
mand geld wil lenen moet daarvoor een aanvraagformulier wor
den ingevuld. Dat geldt ook elders: wie lid wordt van een voet
balclub vult ook een formulier in. En zelfs voor je een boek bij de
bibliotheek kunt lenen, wil men heel wat van je weten. Dit soort
gegevensadministraties vat men samen onder de term persoons
registraties. Op 1 juli treedt een nieuwe wet in werking, de Wet
Persoonsregistraties, kortweg de Privacywet genoemd. De cliënt
mag van zijn bank verwachten, dat de privacy goed is geregeld.
Nummer 5/7 april 1989
De Wet Persoonsregi
straties kent mensen
diverse rechten toe. In
de eerste plaats krijgt men het
recht om precies te weten wat
er in een bepaalde administra
tie voor persoonlijke gegevens
zijn opgenomen, het recht op
inzage. Daarnaast krijgt ieder
een het recht om onjuiste ge
gevens te laten corrigeren, het
recht van correctie. De wet
verplicht de instellingen die
persoonsgegevens vastleggen
om dat op een bepaalde ma
nier te doen en om op een
goede manier met deze gege
vens om te gaan.
Bank-administraties De banken in
Nederland hebben diverse gegevens van
hun cliënten nodig. Voor elke financiering,
hypotheek, verzekering, etc. moeten diver
se vragen worden ingevuld. Er wordt name
lijk elke keer een contract met een klant
afgesloten. En het spreekt vanzelf dat de
banken alleen geld willen lenen aan kre
dietwaardige mensen. De cliënt verstrekt
de gegevens bijna allemaal zelf aan de
bank. Een gegeven dat de bank ergens an
ders haalt is de BKR-toetsing. Die wijst uit
of iemand niet te veei leningen elders is
aangegaan. Een cliënt kan zelf ook aan het
Bureau Krediet Registratie vragen of en
hoe hij in hun administratie voorkomt.
Daartoe vult hij bij een bank een formulier
in. De gegevens worden vervolgens thuis
gestuurd. De nieuwe Wet Persoonsregistra
ties biedt vanaf 1 juli iedereen die denkt in
een bepaalde administratie voor te komen
de gelegenheid om deze gegevens in te
zien en zonodig te corrigeren. Daarvoor ko
men er binnenkort speciale formulieren.
Aan een inzage zijn wel kosten verbonden.
Een BKR-toetsing kost f 10,-. Voor inzage
bij een bank zal waarschijnlijk een soortge
lijk bedrag worden gevraagd.
Normale dienstverlening Als een
cliënt zich aan de balie van zijn eigen bank
vervoegt en inzage wil, is het van belang
dat de bankmedewerker er achter komt
Berkvens: 'Elke bank is
zelf verantwoordelijk voor
haar persoonsregistra
tie.
wat die cliënt precies wil we
ten. Wil hij weten op welke da
tum zijn hypotheekrente wordt
aangepast, dan is dat een
vraag die tot de gewone servi
ce van een bank hoort. Daar
hoeft dus geen speciaal for
mulier voor te worden inge
vuld. Wil een klant inzage in
de administratie van de bank,
dan moet hij heel gerichte vra
gen stellen. 'Ik wil graag weten
wat jullie allemaal van mij we
ten' is dus niet voldoende. De
cliënt moet zich legitimeren,
zodat hij geen inzage in bij
voorbeeld de gegevens van
zijn concurrent of buurvrouw
kan krijgen. Vervolgens moet hij op het for
mulier precies invullen over welk rekening-
of contractnummer hij informatie wil heb
ben. Zitten er onjuistheden in de informa
tie en moeten die gewijzigd worden, dan
zijn de kosten van de inzage voor de bank.
Gezamenlijke banken 'Al in 1981 be
gonnen de banken te denken over hoe ze
de Wet Persoonsregistraties zouden aan
pakken', vertelt jurist Jan Berkvens, die
namens de Rabobank zitting heeft in de
privacy-commissie van het College van
Overleg van de banken. 'Er lag toen een
wetsvoorstel over dit onderwerp, maar dat
werd in 1984 weer ingetrokken. In 1985
kwam er een nieuw ontwerp, met daarin
expliciet de mogelijkheid van gedragsco
des. De commissie heeft toen voor de ban
ken een gedragscode in elkaar gezet. Dit
gebeurde in overleg met de Stichting
Waakzaamheid Persoonsregistratie. Deze
Stichting begon als actiegroep bij de te
houden volkstelling in 1971, maar is uitge
groeid tot een evenwichtige organisatie
met gedegen kennis van zaken', aldus
Berkvens.
In de gedragscode hebben de banken
een invulling gegeven van de eisen die de
wet stelt. Elke administratie is anders. De
wet biedt elke instantie de mogelijkheid
deze naar eigen inzicht, maar volgens de
regels van de Wet Persoonsregistraties, in
te vullen. Zodra de wet op 1 juli in werking
treedt, is er ook de zogenaamde Registra
tiekamer. Hier moet elke instantie, die een
personenadministratie voert - van de voet
balclub tot de gemeente - die aanmelden.
Ook voorziet de Registratiekamer elke inge
diende gedragscode van een soort keur
merk. De privacy-commissie van het College
van Overleg zal als één van de eersten een
gedragscode ter goedkeuring voorleggen.
Weinig verandering 'De wet Persoons
registraties zal voor de Rabobank weinig
consequenties hebben', meent Berkvens.
'De banken zijn altijd al uiterst zorgvuldig
omgesprongen met persoonsgegevens. Er
is altijd veel aandacht besteed aan interne
procedures en functiescheidingen. Er is bij
voorbeeld een speciale richtlijn voor het
gebruiken van computergegevens.' Elk re-
kening-afschrift, elk hypotheek- of pensioen
overzicht welke men van de bank ontvangt,
is eigenlijk steeds een overzicht van wat
we van iemand weten. Er verandert dus
weinig voor de banken. De bestaande situ
atie van zorgvuldig omgaan met gegevens
van personen wordt iets verder geformali
seerd, door hem compleet te beschrijven
in de vorm van een reglement. Het is de
bedoeling dat alle Rabobanken een model
reglement gaan invullen.
Eigen verantwoordelijkheid Elke plaat
selijke bank is verantwoordelijk voor de
eigen administratie. In de wet heet dat
'houder'. Berkvens: 'Ons advies is: spreek
om het overzichtelijk te houden van één
cliëntenregistratie. Niet van: daar staat de
doos met ponskaarten en daar liggen de
dossiers en daar een computer waar een
deel van de gegevens in zit en de rest zit
bij Rabobank Nederland. Nee, de gege
vensverzameling die op de klanten betrek
king heeft, wordt logisch benaderd als één
geheel. Daarvoor komt één beschrijving en
daar wordt dan in abstracte termen bij
aangegeven welke gegevens over welke
soorten van mensen opgenomen zijn.' In
de administratie van de bank zitten gege
vens over klanten waarmee de bank een
contractuele relatie heeft, maar ook ex-
cliënten. Op grond van de Algemene Wet
inzake de Rijksbelastingen, moeten allerlei
gegevens 10 jaar worden bewaard. Daar
naast is er de bewaringstermijn van het
Burgelijk Wetboek, voor het instellen van
vorderingen, van nu nog 30 jaar. Dus som
mige gegevens blijven heel lang bij de
bank liggen, ook van mensen waar je geen
relatie meer mee hebt. Een derde catego
rie bestaat uit mensen waarmee de bank
een relatie wil aangaan, waar men nog
mee in onderhandeling is. Of mensen die
de bank zelf benaderen en zelfs een aan
gekocht adressenbestand hoort erbij.
Niet strafbaar Er zijn geen sancties
op het niet nakomen van de gedragscode.
'Maar', stelt Berkvens, 'als een geregi
streerde cliënt problemen ondervindt door
een fout in de administratie van de bank
en de bank wil deze fout niet rechtzetten,
dan kan de Registratiekamer een onder
zoek instellen. Blijkt daaruit bijvoorbeeld
dat de beveiliging slecht is en dat wordt
gepubliceerd, dan sta je mooi voor joker...'
Op dit moment is voor de Rabobankor-
ganisatie een implementatieplan in voorbe
reiding. De aangesloten banken worden zo
spoedig mogelijk van concrete stappen op
de hoogte gebracht.
