BANK ALS KUNST
Rabo
band
De Nederlandse
taal
Bank in zwart en wit
Nummer 10/22 juli 1988
In rapporten, toespraken, inter
ne nota's, brieven en noem
maar op, wordt binnen onze or
ganisatie regelmatig gebruik ge
maakt van buitenlandse woor
den en uitdrukkingen. Soms ge
beurt dat, omdat er geen goede
Nederlandse vertaling voorhan
den is. Maar vaak is er wel de
gelijk een goed Nederlands
woord voor een buitenlandse -
in ons bankvak vaak Engelse -
term te vinden.
Komt een collega terug van va
kantie of een zakenreis, dan
kan hij last hebben van 'jet
lag'. Deze uitdrukking vertalen
zou een lange omschrijving
opleveren. Maar 'know-how' is
bijvoorbeeld best te vertalen
met 'kennis uit de praktijk".
Een paperclip is een paperclip,
dat is niet met één woord te
vertalen, maar 'to the point ko
men' kan net zo goed 'ter zake
komen' worden.
Het is moeilijk om de gulden
middenweg te vinden. In be
paalde vakgebieden - denk
aan de automatisering - wor
den vrijwel alleen maar Engel
se termen gebruikt.
Iemand die vindt, dat elk buiten
lands woord in onze taal door
een Nederlands synomiem -
pardon, woord met dezelfde be
tekenis - moet worden vervan
gen noemen we een purist. Pu
risten maken het zichzelf soms
wel heel erg moeilijk. Hoe zou
den ze de veel gebruikte, maar
niet bij iedereen bekende, term
'jet lag' omschrijven? 'Het ef
fect op het lichaam van het
tijdsverschil bij lange vliegrei
zen?' Duidelijk, maar wel erg
lang. En een woord als 'priva
cy', dat wij bankmensen regel
matig gebruiken? 'Zich ongehin
derd kunnen afzonderen' of 'al
leen ergens kunnen vertoeven'.
Laten we het maar gewoon op
'privacy' houden.
Bij veel woorden realiseren we
ons nauwelijks meer, dat het
zogenaamde 'leenwoorden' zijn.
Woorden, die als vanzelfspre
kend uit de pen of mond vloei
en als 'privacy' of 'paperclip'
kunnen we dus gewoon blijven
gebruiken, maar pas een beetje
op met het overbodige gebruik
van buitenlande woorden en ter
men. Zorg bijvoorbeeld wel voor
een telefonische 'follow-up',
maar wees voorzichtig met
woorden als 'feed-back'. Zeg
gewoon 'terugkoppeling', dat
begrijpt iedereen.
En mocht u twijfelen: de Dikke
Van Dale biedt in vrijwel alle
gevallen de goede oplossing.
TMF
Mevrouw Van den Wildenberg
solliciteerde in 1985 bij de Ra
bobank Haaren in Noord-Bra
bant. Directeur A.J. Hullegie
ging haar persoonlijk vertellen
dat ze was aangenomen. Hij
ontmoette toen haar man, die
architect is. Van het een kwam
het ander. De zolder van de
bank, die altijd verhuurd was
geweest, zou worden omge
bouwd tot bestuurskamer en
personeelsverblijf. Het klikte
tussen Hullegie en Van den
Wildenberg. De architect
maakte een ontwerp. Het be
stuur keurde de plannen goed
en de verbouwing begon. De
lange rechthoekige ruimte bo
ven de bank werd omgetoverd
in twee kamers met een rond
lopend plafond, dat het idee
geeft van een tunnel of een
metrostation. Er is 4 kilometer
hout in verwerkt. Wie oog
heeft voor details ziet meer
dan dat. De tussenwand heeft
de vorm en lijnen van een
kwartje, de bar de vorm - en
kleur - van een varken. In de
deur is de openingsdatum van
de vernieuwde etage verwerkt
en de knopjes van de deurtjes
achter de bar hebben de vorm
van Braille-letters. De tafels in
de personeelsruimte zijn door
Van den Wildenberg zelf ont
worpen en inmiddels opgeno
men in de collectie van meu
belfabrikant Thonet.
Het resultaat mocht er dus zijn,
iedereen was enthousiast. Men
durfde het aan ook de bene-
denetage door de architect te
laten vernieuwen. Ook in de
bankhal allerlei verrassingen.
Het Nederlandse geld is de
rode lijn in de vormgeving: de
Lego-tafel heeft de vorm van
een vuurtoren, de krukjes
eromheen de lijnen van een
dubbeltje. De reizen- en verze
keringsbalie heeft de vleugels
van de snip. Maar er is meer.
Het plafond is zwart, de balies
zwart/wit gestreept. De weinige
kleuraccenten van de balies
zijn bij de ene balie rood, bij de
volgende wit, bij de derde
blauw en bij de laatste oranje.
Naast het uiterlijk is er ook
diep nagedacht over de prakti
sche indeling. Zo zijn er geen
kasten te zien in de hal. Die
staan achter een wand, met de
open kant van de hal af. De
spreekkamers zijn vanaf de in
gang via een gang te bereiken;
de cliënten hoeven niet door de
hal te lopen als ze een af
spraak hebben. Nog veel meer
slimme details en handige
vondsten maken de Rabobank
in Haaren tot een wel heel bij
zondere bank. TMF
