Onderwijs
met de
computer
Babo
band
Leren met de computer
steeds meer ingeburgerd
Vijf jaar geleden startte Rabo
bank Nederland met de ontwikke
ling van computer ondersteund
onderwijs. De personal computer
bood mogelijkheden om dicht bij
de werkplek cursussen te volgen.
Individueel én op het moment
waarop het het beste uitkomt. Vo
rig jaar was het introductiepakket
bestaande uit 16 computerlessen
beschikbaar. Nu, in 1988 hebben
in een jaar tijd naar schatting
1.000 medewerkers van aange
sloten banken achter beeld
scherm en toetsenbord dit intro
ductiepakket gevolgd. Een terug
blik en een kijk op de toekomst.
Nummer 5/7 april 1988
gjjpa igenlijk is het een vreemde bena-
ming, computer ondersteund on-
Stvs derwijs. De computer is gewoon
een hulpmiddel met een aantal aantrekkelij
ke eigenschappen. Je hebt het toch ook
niet over flip-over ondersteund onderwijs'.
Aan het woord Joop Tulleker, zelf nota bene
hoofd van de afdeling Computer Onder
steund Opleiden. Hij is één van de gangma
kers achter de ontwikkelingen op het gebied
van opleidingen, waarbij de computer een
belangrijke rol speelt. Met de vijf mensen
van zijn afdeling ondersteunt hij de ontwik
kelaars van de lessen vooral in technisch
opzicht. De inhoud van de lessen wordt ge
maakt door opleiders binnen andere directo
raten.
Met de personal computer, diskettes, vi
deoband, cursitenboek en de begeleiders
handleiding kan men snel aan de slag. Het
tijdstip waarop de cursist kan beginnen is
niet meer afhankelijk van allerlei factoren,
die men als bank zelf niet in de hand heeft.
De introductiecursus kan door een nieuwe
medewerker direct worden aangepakt.
Wachten totdat er meerdere deelnemers
voor de cursus zijn, behoort tot het verle
den. Ook bij kleine banken kan men met
computer ondersteund opleiden zelf ter
hand nemen.
Studeren met de computer als hulpmiddel.
Bas de la Parra is als onderwijskundige
verantwoordelijk voor een groot deel van de
lessen. Sinds kort is hij hoofd Opleidingen
Particulieren. Over het onderwijs via de
computer zegt hij: 'De situationele balie
opleiding, waarbij men in groepsverband
een cursus volgt, heeft voor- en nadelen.
Een van de voordelen is bijvoorbeeld, dat
medewerkers met elkaar bezig zijn. De deel
nemers leren daardoor probleemsituaties
en oplossingen van elkaar kennen, naast al
les wat in de opleiding aan de orde komt.
Maar er zijn ook nadelen. De voorbereiding
kost tijd. De chef die als docent optreedt,
ÉjiDet daar intensief mee bezig zijn. Het
fc^maal naast het gewone werk ge-
zullen we steeds meer
opleiden op de bank met computer onder
steund onderwijs. Deze vorm van onderwijs
lost veel van de problemen op'.
Toen er computers voor administratieve
doeleinden op de werkplek verschenen,
dacht men dat het heel handig zou zijn, op
stille momenten de apparaten te gebruiken
om cursussen te volgen. Dat bleek in de
praktijk niet reëel. Van de studie kwam wei
nig terecht. In de omgeving waar de compu
ter stond opgesteld, werd gewerkt en voor
studie heb je een rustige omgeving nodig.
Nu worden er steeds meer pc's speciaal
voor opleidingsdoeleinden aangeschaft, die
op een rustige plaats worden geïnstalleerd.
Zo'n 350 banken hebben inmiddels een
MS-DOS 'leercomputer' aangeschaft. Dat
zijn Tulips. Daarnaast beschikken banken
over computers van andere merken, die ook
voor dit doel worden gebruikt. Handig is
ook, dat veel medewerkers zelf een compu
ter hebben. Met computerondersteunde pro
gramma's is het mogelijk die thuis te 'draai
en'. Het Nibe bijvoorbeeld ontwikkelt mo
menteel oefenprogramma's voor examen
voorbereiding. Daarnaast zijn er plannen om
leerprogramma's te maken, die door cliën
ten kunnen worden gekocht. Bij het directo
raat Effecten leven plannen in die richting.
De computer biedt dus heel wat meer
mogelijkheden. De la Parra: 'Het volgen van
balieopleidingen is nu een stuk flexibeler
geworden. De computer maakt het mogelijk
rustig en in een eigen tempo de lessen te
volgen. Het lesmateriaal is zo gemaakt dat
het inspeelt op de mogelijkheden en erva
ring van de cursist. De cursistenboeken ma
ken het makkelijk even iets na te kijken,
zonder verder in de les te hoeven duiken.
Bovendien bevatten de boeken oefenformu
lieren. Het programma stelt vragen over de
manier van invullen. Een ander belangrijk
onderdeel van het pakket is het begelei
dershandboek. Daarin vindt de collega of
chef, die de cursist begeleidt, de inhoud en
de doelstellingen per module. De bank
heeft alle mogelijkheden om de cursus aan
te passen aan het eigen beleid en afwijken
de formulieren. Videobanden zijn er om
praktijksituaties in beeld te brengen. Deze
kunnen individueel of in groepsverband wor
den bekeken'.
Toch zijn er banken die het belangrijk
vinden, dat er in groepsverband cursussen
worden gevolgd. 'Dat blijft natuurlijk moge
lijk', aldus De la Parra. 'In de praktijk wordt
die methode ook gevolgd. De cursus beta
len bijvoorbeeld begint met een bijeenkomst
waar de deelnemers worden geïnformeerd
over de cursus. De videoband wordt dan ge
zamenlijk bekeken. De cursisten krijgen ver
volgens de beschikking over het handboek
en de diskettes, die binnen een bepaalde
periode moeten worden doorgenomen. Ze
gaan dan individueel aan de slag. Het is na
tuurlijk onvermijdelijk dat er over de cursus
met collega's wordt gesproken. Dat is een
postitief effect. Tijdens de bijeenkomsten
die volgen, wordt alles nog eens goed door
gesproken, wordt zonodig het eigen beleid
van de bank toegelicht en worden eventule
problemen en vragen bespreekbaar ge
maakt. Op deze wijze blijven de voordelen
van de situationele balieopleiding behouden.
In technisch opzicht zijn de balieopleidin
gen aangepast. Voorheen kocht de aange
sloten bank een pakket. Daarmee was de
kous af. Eventuele wijzigingen werden niet
aangebracht, waardoor het materiaal toch
wel snel verouderde. Opleidingen is nu over
gestapt op verhuur van de pakketten. Jaar
lijks wordt het lesmateriaal geactualiseerd.
Een andere ontwikkeling is in gang gezet. In
de loop van dit jaar komen de eerste toet
sen of examens beschikbaar, die ook op de
bank of regionaal met de computer kunnen
worden gemaakt. Een goed resultaat levert
een diploma op.
Voor de toekomst ziet Joop Tulleken nog
heel wat mogelijkheden voor het gebruik
van computers. Ook met de bestaande ap
paratuur. Job aids, hulp op de werkplek met
extra informatie in programma's, die ter
stond geraadpleegd kunnen worden, is er
een voorbeeld van. De afdeling Computer
Ondersteund Opleiden ontwikkelt deze hulp-
schermen. Veel later zullen er technieken
komen waarmee het menselijk denken
meer en meer kan worden benaderd. Het
programma reageeert dan nog beter op de
individuele situatie van de cursist. Maar dat
is verre toekomst. Het vorig jaar geïntrodu
ceerde systeem zal in ieder geval nog jaren
een prima systeem zijn. SP
