ONTWIKKELINGEN
De Nederlandse economie
in 1986
ONTWIKKELINGEN
Koopkrachtverbetering en
bestedingen
In 1986 was er sprake van
een gematigde groei van de
Nederlandse economie. Het
prijspeil van goederen en
diensten was vergeleken
met 1985 vrijwel gelijk. De
op bepaalde terreinen voor
komende stijging van prijzen
werd per saldo nagenoeg
geheel gecompenseerd door
prijsverlagingen bij andere
produkten, waarbij vooral
de daling van de energie
prijzen opmerkelijk was.
Omdat de lonen toch weer,
zij het gematigd, stegen en
de sociale lasten daalden,
verbeterde de koopkracht
van de meeste Nederlan
ders. Gemiddeld ging men
er dan ook 3% in koop
kracht op vooruit.
In de bestedingen is de ge
noemde koopkrachtverbete
ring duidelijk merkbaar ge
weest. Met name de uitga
ven aan duurzame con
sumptiegoederen en toe
risme zijn beduidend geste
gen.
Bij die consumptieve beste
dingen was nogal eens
sprake van zogenaamde in-
haalbestedingen. De aan
koop van deze consumptie
goederen, die enige tijd
vooruitgeschoven was,
werd nu niet langer uit
gesteld, hetgeen bijvoor
beeld in de stijging van het
aantal autoverkopen uit
drukkelijk naar voren kwam.
Vanzelfsprekend is de voel
bare koopkrachtverbetering
één van de oorzaken ge
weest waardoor een wat
optimistischer kijk ont
stond. Een andere was het
groeiende vertrouwen in de
toekomst doordat er een
verbetering optrad in een
aantal delen van de ar
beidsmarkt, waardoor een
verdere daling van de werk
loosheid optrad.
Het aantrekken van de
bestedingen heeft ook de
vraag naar consumptief kre
diet doen toenemen. De
hierdoor verkregen midde
len werden voornamelijk
besteed aan duurzame ge
bruiksgoederen zoals ge-
luids- en video-apparatuur,
auto's, caravans etcetera.
Voor de toegenomen vraag
naar hypothecair krediet
voor de aankoop van woon
huizen waren nog een aan
tal andere oorzaken naast
de verbeterde inkomens
vooruitzichten aan te geven.
Het herstel van de woning
markt was mede te danken
aan een lage rentestand en
doordat het kopen van een
woning voor velen qua
kosten aantrekkelijker werd
dan huren.
Besparingen
De verbetering van de reëel
beschikbare inkomens heeft
geleid tot toeneming van de
vrije gezinsbesparingen (de
spaargelden). Vergeleken
met de jaren voor 1982 en
gezien ook de behoefte van
de banken was deze groei
echter nog zeer bescheiden.
Door andere fiscaal be
gunstigde en daardoor aan
trekkelijker mogelijkheden in
de vorm van pensioenverze
keringen, lijfrentecontracten
en beleggingsfondsen werd
een deel van de gezins
besparingen bij andere in
stellingen dan de banken
geplaatst.
Ook de belangstelling voor
andere beleggingsmogelijk
heden is toegenomen. Door
toenemend vertrouwen in
dt toekomst van het be
drijfsleven kocht men bij
voorbeeld meer effecten.
De opkomst van nieuwe
marktpartijen, die zich richt
ten op de meest aantrekke
lijke marktsegmenten, zorg
de er verder voor dat de
concurrentie werd ver
scherpt.
Ontwikkeling van de
werkgelegenheid in 1986
De gematigde ontwikkeling
van de lonen en de econo
mische groei hebben bijge
dragen aan een groei van
de werkgelegenheid met
50 000 arbeidsjaren. Dit re
sulteerde, door de opnieuw
sterke groei van het aantal
deeltijders, in banen voor
105 000 personen. Door de
relatief matige groei van het
arbeidsaanbod van 55 000
personen daalde de officiéél
geregistreerde werkloos
heid met 50 000 tot ruim
710 000.
De positie van de banken
in 1986
De gematigde economische
groei en de zeer geringe in
flatie in 1986 hebben gere
sulteerd in een beperkte
toeneming van de balansto
talen van de banken. Zowel
de toegenomen kredietver
lening als de aanwas van
toevertrouwde middelen
(zoals spaargelden) hebben
aan deze balansgroei bijge
dragen. De verslechtering
van de rentemarge, waarvan
vorig jaar sprake was, is
enigszins gecompenseerd
door genoemde volume
groei van het rentebedrijf.
In het afgelopen jaar was er
niet alleen sprake van een
verder toegenomen concur
rentie tussen banken onder
ling, maar tevens van con
currentie van de zijde van de
levensverzekeringsmaat
schappijen en pensioen
fondsen. De concurrentie
deed zich zowel voor op het
gebied van de uitzettingen,
de kredietverlening, als op
het terrein van de middelen
werving. Bij dit laatste
speelt de fiscale bevoorde
ling van de besparingen bij
de institutionele beleggers
een belangrijke rol.
De omzetten en daarmee de
provisie-inkomsten zijn bij
de banken fors gestegen
door de gunstige ontwikke
ling van beurskoersen onder
andere ten gevolge van ver
beterde vooruitzichten en
voortzettende verbeterin
gen van bedrijfsrendemen-
ten.
De Rabobankorganisatie
De ontwikkelingen in de Ne
derlandse economie zijn
vanzelfsprekend niet aan de
Rabobankorganisatie voor
bijgegaan.
De toegenomen vraag naar
krediet vanuit zowel de
bedrijven- als de particuliere
sector, onder andere als ge
volg van toename van de
bestedingen, klonk ook bin
nen onze organisatie door.
Aantrekkende afzet, een da
lende rentestand, een bij
zonder gematigde kosten
ontwikkeling (lonen, ener
gie, importprijzen) en een
toenemend vertrouwen in
