Wandelingen door pensioenland
Aflevering 2
Pensioensystemen in Nederland
yiimiMifmi
Inleiding
WILT U MIJ WEER VOLGEN
In het vorige nummer heb
ben wij u wat verteld over
de historie en de ontwikke
ling van onze pensioenvoor
zieningen. We hebben de
grondwet van de pensioen
regelingen behandeld: de
Pensioen- en Spaarfondsen
wet (PSW) en de fiscale de
finitie van pensioen in de
wet op de loonbelasting.
In deze aflevering gaan we
de voornaamste systemen
die er bij een pensioentoe
zegging worden gehanteerd
eens bekijken. We vertellen
hoe deze systemen werken
en in welke frequentie zij in
Nederland voorkomen. Bo
vendien staan we stil bij de
inhoud van de hierop geba
seerde regelingen. Aan het
eind van dit nummer geven
we een beeld van de gemid
delde pensioenregeling in
Nederland.
Alvorens we dit doen, moe
ten we in grote lijnen schet
sen hoe een pensioenfonds
werkt en welke begrippen er
in dit verband worden ge
bruikt.
Een pensioenfonds ont
vangt van de werkgever, en
vaak ook van de werk
nemers, regelmatig bijdra
gen (pensioenpremies ge
naamd) om hiermee te zijner
tijd pensioenuitkeringen te
betalen. Het fonds zorgt er
voor dat deze premies zo
goed mogelijk worden be
legd en het gebruikt de be
leggingsopbrengsten ook
weer voor hetzelfde doel:
pensioenuitkeringen beta
len. Hoeveel kapitaal een
pensioenfonds moet heb
ben, hangt af van de hoogte
van de pensioenen, die het
fonds aan zijn deelnemers
moet uitkeren en het tijdstip
waarop dit moet gebeuren.
Dit is allemaal precies gere
geld in een pensioenregle
ment. Hierin staat om
schreven wanneer een
werknemer deelnemer aan
de pensioenregeling wordt,
hoe zijn pensioen vervol
gens gaat groeien, 'opbou
wen' heet dat, en wat het
pensioen vervolgens op de
pensioendatum zal zijn.
Om dit goed te begrijpen
moet u zich realiseren dat
het opbouwen van pensioen
niets anders is dan een zeer
regelmatige vorm van spa
ren. Over ieder jaar van zijn
dienstverband heeft elke
deelnemer een bepaald
stukje pensioen verkregen,
het opgebouwde recht ge
noemd, zodat op de pen
sioendatum het pensioen
volledig is opgebouwd. Dit
gebeurt meestal per dienst
jaar in stapjes van 1,75%,
zodat na 40 dienstjaren een
pensioenrecht van 70% van
het salaris is opgebouwd
(40 x 1,75% 70%). We
komen hier later op terug.
Het pensioenfonds moet
voortdurend in staat zijn alle
pensioenuitkeringen te be
talen. Het moet daarom
heel zorgvuldig de aanspra
ken en persoonsgegevens
van iedere deelnemer bij
houden en bovendien bere
kenen hoelang ieder een
maal ingegaan pensioen
gemiddeld moet worden
doorbetaald. Daarnaastmoe-
ten deze pensioenen regel
matig worden aangepast
aan de gestegen prijzen en
ook daar is geld voor nodig.
Het pensioenreglement is
derhalve niet alleen een do
cument waarin de rechten
van de deelnemers zijn gere
geld, het is ook een hulp
middel voor het Pensioen
fonds om zijn verplichtingen
op termijn te berekenen. Het
fonds kan zo bepalen, en
dan is de cirkel rond, hoe
groot de periodieke bijdrage
van de werkgever en/of
werknemer aan het fonds
moet zijn.
Tot slot van deze inleiding
nog een paar begrippen:
Als we het over pensioe
nen hebben, bedoelen we:
ouderdoms-, weduwen- en
wezenpensioenen. In een
aantal regelingen komen
ook weduwnaarspensioe
nen voor. De weduwen-,
weduwnaars- en wezenpen
sioenen worden in de
meeste regelingen afgeleid
van het ouderdomspen
sioen. Om dit artikel niet te
lang te maken kijken we in
het vervolg uitsluitend naar
de ouderdomspensioenen.
Pensioenuitkeringen wor
den altijd berekend over een
pensioengrondslag, die voor
het overgrote gedeelte be
staat uit het bruto 12-
maanden salaris, maar hier
naast vaak verhoogd wordt
met de vakantieuitkering en
5
