positie kunnen behouden.
Dat stemt tot tevredenheid,
maar dit neemt niet weg dat
de verwachting van een
aanhoudende geringe groei
op deze belangrijke markt
ons zorgen blijft baren, al
dus de heer Lardinois.
Ook bij Rabobank Neder
land namen de middelen
niet sterk toe, mede omdat
de behoefte er aan beperkt
was. Op de openbare kapi
taalmarkt werd voor eigen
rekening een tweetal lenin
gen geplaatst. Onze bemid
delingsactiviteiten op deze
markt namen aanzienlijk toe
en vormen een treffende il
lustratie van de groeiende
volwassenheid van ons ef
fectenbedrijf.
Wat betreft de automatise
ring heb ik vorig jaar op deze
plaats opgemerkt dat de
wijze waarop daarmee
wordt omgegaan van zeer
grote betekenis is voor onze
toekomstige commerciële
slagkracht. Na de ingrijpen
de reorganisatie van de au
tomatiseringsactiviteiten in
1984, is het afgelopen jaar
hard gewerkt aan de opstel
ling van een vernieuwd be
leidsplan. Eens te meer is
daarbij duidelijk geworden
dat wij nog een grote en
moeilijke taak voor de boeg
hebben. Helder is ook ge
worden, dat dit gepaard zal
gaan met grote kosten. De
ze zijn slechts dan verant
woord als de beoogde
doelstellingen ook daadwer
kelijk worden gerealiseerd.
Wij kunnen ons eenvoudig
weg geen half werk, laat
staan een mislukking, ver
oorloven. Wat er op dit ter
rein gedaan moet worden is
ook al lang geen zaak meer
van specialistische deskun
digheid alleen. We zijn er al
lemaal bij betrokken en zul
len er ons dus allen extra
voor moeten inspannen op
dat deze operatie een suc
ces wordt.
Met OTW op de goede weg
Recent zijn de eerste resul
taten beschikbaar gekomen
van een evaluatie-onder
zoek naar het OTW-project,
dat door het bureau McKin-
sey is gehouden. Gebleken
is dat wij op een aantal on
derdelen met het OTW-
project op de goede weg
zijn. Als belangrijkste posi
tieve punten zijn uit de eva
luatie naar voren gekomen:
- onze meer extern gerich
te commerciële instelling;
- het toenemend kosten-
baten bewustzijn;
- een duidelijk herkenbaar
streven naar resultaatver
antwoordelijkheid.
Op enkele andere terreinen
is gezaaid, maar kan - na
hard werken - de komende
tijd pas worden geoogst. Te
noemen zijn het terugdrin
gen van overlegcultuur en
bureaucratie, alsook veran
deringen in het bestuurlijk
concept, dat wil zeggen het
- waar mogelijk en verant
woord - delegeren van ver
antwoordelijkheden en be
voegdheden. Het zou een
goede zaak zijn als we juist
op dit punt in 1986 vooruit
gang zouden kunnen
boeken.
Gelijke groei als 1984
Ter afronding van dit activi
teitenoverzicht gaf de spre
ker in enkele woorden een
beeld van de voorlopige be
drijfsresultaten over 1985.
Het balanstotaal is enkele
procenten hoger uitgeko
men dan ultimo 1984. Als
gecorrigeerd wordt voor de
invloed van de gedaalde dol
larkoers, is er sprake van
een ongeveer gelijke groei
als in 1984. De rentemarge
verkrapte verder, waardoor
de rentewinst lager was dan
in 1984. Deze daling wordt
gecompenseerd door de
stijging van provisies en an
dere baten.
De toename van de bedrijfs
kosten was hoger dan aan
vankelijk verwacht. Dit
vooral ook als gevolg van de
sterkere groei van het per
soneelsbestand. Als bruto
winst resulteerde uiteinde
lijk een lager bedrag dan in
1984. Daar staat gelukkig
tegenover dat de debiteu-
renverliezen verder afna
men.
Werkgelegenheid
Op sociaal gebied was er in
1985 sprake van een groot
aantal ontwikkelingen. Een
opvallend aspect daarbij is
het gegeven dat de Rabo-
bankorganisatie in de laat
ste maanden van 1985 de
grens passeerde van
30.000 medewerkers en
medewerksters die bij on
ze binnenlandse kantoren
werkzaam zijn. In 1979
werd de 25.000-grens ge
passeerd. Daarmee be
kleedt de organistie als
werkgeefster na de N.V. Phi
lips met Vendex de gedeel
de 2e plaats in ons land,
overheids- en semi-over-
heidsbedrijven buiten be
schouwing gelaten.
Om precies te zijn tellen wij
Deeltijdbanen sterk
toegenomen
Verschillende factoren be
vorderen deze groei, waar
onder vooral de toename
van het aantal deeltijdbanen
dat in deze driejaars-periode
met bijna 3.000 steeg. Ook
werd in overleg met de vak
organisaties gekozen voor
de leer/arbeidsovereen
komst om met name jonge
ren aan werk te helpen. Als
resultaat hiervan werden in
per 31 december 1985 in
totaal 30.596 personen,
waarvan 477 in het buiten
land. De betekenis van de
Rabobankorganisatie als
werkgeefster nam derhalve
opnieuw toe. Het binnen
landse personeelsbestand
werd in 1985 met 1.324
personen, dit is 4,6%, uit
gebreid. De aangesloten
banken namen hiervan het
grootste deel voor hun reke
ning door een uitbreiding
met 1.079 medewerkers.
Maar ook bij Rabobank Ne
derland steeg het aantal
personeelsleden en wel met
221.
Meer dan 30.000 medewer
kers en medewerksters in
Nederland dus. Een nieuwe
mijlpaal, die aanleiding
geeft om hier wat meer over
te zeggen. Het stemt tot
voldoening dat wij aan één
van de aanbevelingen van
de Stichting van de Arbeid,
gedaan in het najaar van
1982, betreffende de bevor
dering van de werkgelegen
heid, hebben kunnen vol
doen. In de drie jaren vol
gend op 1982 is het aantal
personeelsleden met meer
dan 2.000 personen uit
gebreid.
de jaren 1983 tot en met
1985 meer dan 500 school
verlaters boven de sterkte
op basis van een leer/ar
beidscontract aangenomen.
Een gevoel van voldoening
dus, maar wel met een te
genpool, namelijk een ge
voel van zorg. Zorg, omdat
de aanbevelingen van de
Stichting van de Arbeid niet
alleen betrekking hadden op
het bevorderen van de
werkgelegenheid. In één
adem en zelfs op de eerste
plaats werd namelijk het
rendementsherstel van de
bedrijven aanbevolen.
Kosten vragen veel
aandacht in de toekomst
Nu is het niet zo dat het ren
dement van onze organisa
tie herstel behoefde. De
zorg betreft ook niet de ont
wikkeling van de rende
mentspositie sindsdien
maar wel die voor de ko
mende jaren.
De positie van de banken
staat in Nederland onder
zware druk. De verschijnse
len waar we mee gecon
fronteerd worden zijn bij
voorbeeld: groeistagnatie
op een aantal belangrijke
markten, andere marktpar-
