CSPA: de honderd procent vol!
Onlangs werd besloten om
een nieuwe Rabobank Meppel
op te richten. De tot dan toe
bestaande Rabobank Meppel
maakte deel uit van een coö
peratieve landbouvwereni-
ging die naast het bankbedrijf
ook een aan- en verkoopbe-
drijf voerde. Op grond hiervan
was de Rabobank Meppel
de enige bank die niet deel
nam aan de Centrale Salaris-
en Personeelsadministratie
(CSPA); met betrekking tot de
loonadministratie was het
bankgedeelte namelijk niet af
te scheiden. De nieuwe bank
is op 1 juli 1985 tot de CSPA
toegetreden. Per die datum la
ten alle plaatselijke banken
hun salarisadministratie cen
traal door Rabobank Neder
land laten verzorgen. In dit op
merkelijke feit zagen wij een
geschikte aanleiding om het
verleden, heden en ook wat
toekomstverwachtingen van
de CSPA nader te beschou
wen.
Al in 1968 werd binnen de
toenmalige Boerenleenbank
organisatie de noodzaak ge
voeld om de plaatselijke ban
ken ondersteuning te bieden
bij hun salarisadministratie.
Vooral voor de kleine en mid
delgrote banken was het bij
houden en toepassen van de
wettelijke bepalingen in het
kader van de Wet op de Loon
belasting en sociale verzeke
ringen nauwelijks te doen.
Veel zaken kwamen immers
slechts incidenteel voor.
Daardoor kon het bijhouden
van de loonboekhouding geen
routinewerk worden, baseer
de men zich vaakten onrechte
op inmiddels gewijzigde re
gels en ontstonden al met al
herhaaldelijk fouten.
De keus voor een centraal bij
gehouden systeem lag voor
de hand. De plaatselijke ban
ken hoefden de kennis van de
wettelijke bepalingen op dit
terrein dan niet meer gedetail
leerd up to date te houden. De
groep bij elkaar geplaatste
specialisten nam de loonad
ministratie van de deelne
mende banken over en ver
strekte op basis van hun spe
cialistische kennis tevens ad
viezen op dit terrein.
Kort daarop werd een unieke
afspraak gemaakt met het mi
nisterie van financiën. Die af
spraak hield in dat ondanks de
juridische zelfstandigheid van
de plaatselijke banken er toch
één zogenaamde inhoudings-
plichtige voor de deelnemen
de banken werd aangewezen:
de centrale salarisadministra
tie. Zo'n afspraak bestond met
geen enkele andere Neder
landse organisatie. De verant
woordelijkheid voor de af
dracht van loonbelasting en
premies aan de belasting
dienst kwam daarmee bij die
centrale salarisadministratie
te liggen.
Aanvankelijk vonden de werk
zaamheden voor de deelne
mende banken op een boek
houdmachine plaats, maar al
in 1969 deed de computer z'n
intrede, zij het nog op be
scheiden schaal. De salaris
berekening moest nog steeds
met de hand (en het hoofd!)
gebeuren.
Na 3 jaar namen alle Boeren
leenbanken al deel; het perso
neelsbestand bedroeg toen
circa 4000 personen.
In 1973, na de fusie, moest er
een keuze worden gemaakt
tussen de systemen voor sala
risadministratie van de Raif-
feisenorganisatie en van de
Boerenleenbankorganisatie.
De Raiffeisenorganisatie ge
bruikte al een computerpro
gramma dat uit de door ban
ken aangeleverde 'input' sala-
risspecifcaties en overzich
ten, de 'output', samenstelde.
De centraal opgestelde sala
risadministrateur ontbrak
echter en de betrokken bank
bleef zelf inhoudingsplichtig.
Met name met het oog op de
belangen van de kleine en
middelgrote banken viel de
keuze op het Boerenleen
banksysteem en de deelname
werd opengesteld voor de
Raiffeisenbanken. Successie
velijk werden steeds meer
plaatselijke banken in het cen
trale systeem opgenomen.
Om praktische redenen moest
de groei tot maximaal 150
nieuwe deelnemende banken
per jaar beperkt blijven. In
1979 deden alle plaatselijke
banken (behalve Meppel)
mee.
Doel
Volgens de organisatiegids
luidt de doelstelling van de
CSPA: 'Het voeren van de
geautomatiseerde salaris- en
personeelsadministratie van
aangesloten banken, de cen
trale bank, de gelieerde instel
lingen en cliënten'. Een heel
recente gebeurtenis zorgde er
echter voor dat die omschrij
ving niet meer klopt. De CSPA
heeft de salarisadministratie
voor cliënten namelijk on
langs overgedragen aan de
Rabobank Computerdiensten
BV i.o.
De CSPA is in feite een ver
lengstuk van de plaatselijke
banken, dat met kennis van
zaken en met behulp van spe
ciaal voor onze organisatie
geschreven computerpro
gramma's de salaris- en per
soneelsadministratie ver
zorgt. Het begrip 'service'
staat hierbij hoog in het vaan
del. Daarom houdt de CSPA
de vingeraande pols voor wat
betreft de wensen van aange
sloten banken ten aanzien van
uitbreiding of wijziging van
het systeem.
Tevens rekent de CSPA het tot
haar taak de ontwikkelingen
rond loonbelasting en sociale
wetten nauwkeurig te volgen.
Dat gebeurt niet alleen omdat
dat nodig is om de systemen
en programma's tijdig aan te
kunnen passen, maar ook om
dat we de plaatselijke banken
en de medewerkers van alle
relevante informatie op dit
terrein willen voorzien.
Om redenen van efficiency
zijn de gebruikte computer
programma's op de geadvi
seerde regelingen afgestemd,
zodat uitzonderingen hierop
meer werk met zich meebren
gen. Toch respecteert de
CSPA bij de werkzaamheden
de door de plaatselijke banken
genomen beslissingen ook in
deze uitzonderingssituaties.
In verband met de verant
woordelijkheid van de CSPA -
als inhoudingsplichtige - voor
de juiste berekening van loon
belasting en premies worden
de toegekende vergoedingen
natuurlijk wel steeds getoetst
aan de wettelijke criteria.
Aanvankelijk beperkten de
werkzaamheden zich tot de
salarisadministratie. Delen
van de personeelsadministra
tie die zinvol geautomatiseerd
konden worden werden daar
echter steeds meer aan toe
gevoegd. Ook informatie over
de personeelsbezetting, het
ziekteverzuim, allerlei soorten
kosten en dergelijke stelde de
CSPA steeds meer samen. De
personeelskosten vormen im
mers een groot deel van de to
tale kosten van onze banken.
Centraal of decentraal?
'Kunnen de werkzaamheden
van de CSPA (of delen daar
van) nu eigenlijk beter cen
traal of decentraal gebeuren?'
is tegenwoordig een voor de
hand liggende vraag. Een ge
fundeerd oordeel hierover
vergt zorgvuldige afweging
van de voor- en nadelen die
aan beide alternatieven kle
ven.
De belangrijkste voordelen
van 'centraal' zijn:
- het is mogelijk efficiënt ge
bruik te maken van admini
stratieve (geautomatiseer
de) systemen en kennis;
- er kunnen omtrent belas
tingzaken centraal voor de
hele organisatie afspraken
worden gemaakt met één
inspecteur der belastingen,
namelijk die waaronder de
