s
Zielzorger van
alle markten thuis
5
Materiële hulp en
morele steun tegelijk
de laboratoria acht verdiepin
gen beslaan. Na een dwaal
tocht door het gigantische
complex kan een vraag naar
de opnamecapaciteit niet lang
uitblijven. Moet hij werkelijk
geloven dat er voor slechts
800 mensen verpleegruimte
is? Bij de aanblik van het zo
veelste beeldscherm als uiter
lijk teken van automatisering,
laat de buitenlandse gast
doorschemeren dat hij daar
toch zo zijn eigen gedachten
over heeft: 'Vandaar jullie
hoge werkloosheid, mis
schien?' De aanwezigheid van
speciale disciplines als kin
dergeneeskunde is de zoveel
ste bron voor verwondering.
Kinderen en volwassenen
moeten het in Polen stellen
met dezelfde artsen. Afzon
derlijke speelkamers voor de
jeugdige patiëntjes, verple
ging in volkomen steriele
ruimtes, zelfs met gesterili
seerd speelgoed indien het
voor een patiënt minder risi
co's inhoudt, voor Nederland
se begrippen is het alweer de
qewoonste zaak van de we
reld.
Op speciaal verzoek van de
Poolse zielzorger mag een be
zoek aan de ziekenhuiskapel
niet ontbreken. Als zodanig
blijkt een eigentijds stiltecen
trum dienst te doen. De fraaie
Russische ikoon van de Moe
der Gods ontgaat de pastoor
niet. Jammer alleen dat de
collega-zielzorger door ge
brek aan tijd niet aanspreek
baar is.
Theo Hoeks, een van de gang
makers achter de Haarlemse
actie, is getroffen door de bre
de belangstelling van de Pool
se bezoeker. Het heeft lang -
maanden - geduurd alvorens
de vereiste formaliteiten rond
de verstrekking van het uit
reisvisum waren vervuld.
'Zonder een officiële uitnodi
ging onzerzijds, gesteund
door indrukwekkende paro
chiestempels, maakte hij zelfs
geen schijn van kans op de
trip naar het westen. Nu alles
rond is, merken we eerst goed
hoe reislustig - misschien
nog wel erger dan de paus -
de Pfarrer is en hoe grondig hij
zich op zijn reis heeft voorbe
reid. In een tijdsbestek van
een maand logeert hij op 1 3
verschillende adressen; elke
dag haast wil hij weer andere
mensen ontmoeten. Dat zegt
genoeg en ook het bezoek
aan ons land bleek hij ijverig te
hebben voorbereid. De Wes-
terkerk wilde hij bijvoorbeeld
graag bezoeken en het Anne
Frankhuis niet te vergeten.
Maar de Haarlemse gastheren
zorgden er wel voor dat ook
een pittoreske dorpentocht
langs de voormalige Zuider
zeekust, een grachtenrond-
vaart eneen bezoek aan
een sociale werkplaats niet op
het programma ontbraken.
Een gesprek met de Poolse
priester over de sleutelrol die
de katholieke Kerk speelt in
dat land, verduidelijkt enigs
zins het waarom van dit ex-
cursie-'allegaartje'. 'We leven
in een land waar 92 procent
van de bevolking katholiek is.
Hooguit vijf procent van de
mensen is communist of nog
minder. Het komt er eigenlijk
op neer dat we alles en ieder
een 'betreuen'. Een bejaarde
protestantse vrouw vroeg me
laatst of het niet nodig was
katholiek te worden toen het
me gelukt was de dringend
noodzakelijke insuline voor
haar ziekte te bemachtigen.
Maar u wilt me toch vast wel
begraven, informeerde ze na
derhand. Dat zal, heb ik haar
geantwoord, lang niet gemak
kelijk zijn. Want daarvoor is
het noodzakelijk eerst te ster
ven. De instelling van katho
lieke zielzorgers in Polen is
niet zodanig dat mensen met
een afwijkende geloofsover
tuiging zich maar moeten zien
te redden. Maar je bent behal
ve priester wel tegelijk maat
schappelijk werker, psycho
loog, sexuoloog en wat al niet
meer. We hebben goddank
ook het contact met de jeugd
kunnen bewaren. Ik hoorde
hier van een pastoor dat hij
wekelijks een dag de scholen
bezoekt. Nou, bij mij is er we
kelijks een dag schoolvrij.
Daarin ligt volgens mij het ver
schil.'
Nee, een dooie boel is de ka
tholieke Kerk in Polen aller
minst, knikken de Haarlemse
actievoerders instemmend.
Ze vertellen hoe Stefan
Piecszka eigenlijk zeven da
gen van de week in touw is.
Illustratief voor de centrale
functie die de katholieke Kerk
vervult in de Poolse samenle
ving is stellig het verhaal over
de manier waarop het trans
port van de Nederlandse hulp
goederen op gang kwam en in
goede banen werd geleid. Een
familielid van een der initia
tiefnemers is afkomstig uit
een dorp in de omgeving van
Raciborz. Volkomen logisch
dus dat de eerste truck met
goederen daarheen koers zet
te. Maar wat moeten wij hier
in 's hemelsnaam met al die
spullen, vroeg de plaatselijke
pastoor zich vertwijfeld af. Zo
veel hebben onze 2000 pa
rochianen op geen stukken na
nodig. In minder dan geen tijd
echter had hij contacten ge
legd met pastoor Piecszka's
zenuwcentrum in de Annapa-
rochie te Raciborz. Die wist
uitstekend waar hulp nodig
was en welke spullen vooral
van pas kwamen. Vanuit het
kerkelijke caritascentrum ook
werd telkens de distributie
van elke nieuwe hulpzending
ter hand genomen.
Tijdens zijn rondreis door Ne
derland kreeg pastoor Piecsz
ka ruimschoots de gelegen
heid uit te leggen dat de zen
dingen vanuit Nederland meer
betekenden dan alleen mate
riële steun. De morele steun
die ervan uitging was van min
stens zo groot belang, vertel
de hij onder meer tijdens een
door het personeel van de
Rabobank Haarlem georgani
seerde bijeenkomst voor be
langstellenden. Het is zelfs zo
sterk dat de jeugd in Raciborz
behalve de Polnische Natio-
nalbank slechts de naam kent
van een andere financiële in
stelling... Theo Hoeks grin
nikt bevestigend. Aan het slot
van de avond mag de Poolse
gast nog een 'kleinigheid' in
ontvangst nemen. Het is de
som van DM 2000, de laatste
restantjes van wat ooit als een
spontane blikseminzameling
begon. De pastoor moet zelf
maar zien, mag ermee hande
len naar eigen goeddunken.
Theo Hoeks: 'Het geld zal zijn
bestemming heus wel vinden.
Aan gevallen van individuele
nood ontbreekt het ginds niet.
Hoewel over de hele linie ge
nomen zeker nog geen over
daad bestaat, zijn er in de al
gemene toestand inmiddels
toch zoveel verbeteringen
waarneembaar dat we heb
ben besloten - hoe moeilijk
het ook is - nu een streep te
zetten onder onze acties. Het
gaat ons aan het hart, maar
het is mooi geweest. We kun
nen met een gerust hart zeg
gen: Tot ziens Raciborz, do-
vidzenia Raciborz'.'
