BUMA zich nu meer en meer als een
instituut ter begeleiding van de muziek-
consumptie waar men tevens allerlei infor
matie met betrekking tot het muziekge-
beuren vergaart. Waar het de achter
grondmuziek betreft hebben de opiniepei
lingen zich tot heden nog vrijwel uitslui
tend gericht op de klant die op steeds meer
plaatsen met 'oorsmeer' te maken kreeg.
Bedrijven die achtergrondmuziek toepas
ten dachten automatisch dat ze wel goed
zaten als ze het de klant maar naar de zin
wisten te maken. Intussen echter is zonne
klaar de wenselijkheid gebleken van aan
vullende gegevens uit de personeelshoek,
de groep mensen die in vele gevallen
permanent aan de achtergrondmuziek
wordt bloot gesteld. Eén ding staat vast:
toepassing vereist de nodige behoed
zaamheid, juist door de indringendheid
van de achtergrondmuziek. Een woord
voerder: 'Wanneer je als personeelslid niet
langer wilt aankijken tegen een lelijke muur
dan fleur je dat ding op of je gaat er met de
rug naar toe zitten. Maar achtergrondmu
ziek is - in veel gevallen - iets onontkoom
baars. Muziek kan iemand dan aardig op
de zenuwen werken, terwijl een enkel ver
keerd moppie op een muziekband voor de
klant niet eens zo'n bezwaar hoeft te zijn.
Hij gaat zich door die muziek toch wel op
zijn gemak voelen, waardoor het hem van
zelf ook gemakkelijker wordt te praten over
dingen die we graag wat onder ons hou
den.' Gevoelsmatig vinden BUMA-mensen
het raadzaam dat bedrijven ter wille van
hun personeel niet constant de installatie
laten draaien, zoals nog maar al te vaak ge
beurt. Zo zijn er nog wel enkele vingerwij
zingen te beluisteren: achtergrondmuziek
is geen oplossing in hoge ruimten waar het
geluid gaat kaatsen. Het veroorzaakt daar
als het ware een 'perron-idee'. Het belang
van een juiste geluidsafstelling wordt nog
eens extra onderstreept doordat de volu
meknoppen vergrendeld kunnen worden
op vrijwel alle apparaten die door de 6 le
veranciers op de markt worden gebracht.
Muziekmenu
Een verhaal apart vormt de soort muziek
die gedraaid wordt. In Fumukringen - een
'Philips patent', deze alom gebruikte afkor
ting voor Functionele Muziek - onder
scheidt men niet minder dan zeven ver
schillende muziekmenu's. De tijd van het
karakterloze 'muziekbehangsel' is voor
goed voorbij. Bij het Eindhovense fumuto-
rium, zoals in de wandeling het gebouw
wordt aangeduid waar de afdeling zetelt,
kan men putten uit niet minder dan 20 000
titels. De voorraad liegt er niet om, vooral
indien men bedenkt dat de wereldproduk-
tie van liedjes op jaarbasis omstreeks
3000 bedraagt. Getrainde oren beluiste
ren nauwgezet de binnenkomende moe
derbanden. Alle eigenschappen van erop
voorkomende nummers worden nauwkeu
rig door middel van rode, groene of blauwe
stippen geregistreerd op kaarten, waarna
van elk nummer apart een bandje wordt
gemaakt dat in de enorme archiefkasten
verdwijnt. De dank zij BBC-onderzoekin-
gen nauwkeurig bekende ingrediënten
voor de afzonderlijke programma's
vereenvoudigen het vergaren van de beno
digde hoeveelheid titelkaartjes: wie maar
het exacte percentage rode, groene of
blauwe indicaties opneemt in het totaal
van 1 60 titels dat is vereist voor een acht
uursprogramma, zit altijd safe. Uit het ar
chief worden vervolgens de benodigde
bandjes gelicht en deze 'slaven' worden -
ontdaan van toon-uitschieters - op de ori
ginele programmaband gezet. 'Wij maken
de muziek met opzet ietsje grauw en grijs,'
licht een geluidstechnicus toe, 'om zo
doende irritatie te vermijden. Voornaamste
vereiste voor achtergrondmuziek is name
lijk dat hij niet echt aandacht vergend is.
Het is muziek met een vanzelfsprekende
aanwezigheid. Hij mag je eigenlijk pas op
vallen op het moment dat hij weg valt.' Na
deze bewerking kan het dupliceren begin
nen. Alle vier de geluidsporen van de orgi-
nele band worden op apparatuur die ont
zettend scherp luistert gelijktijdig en 8 x zo
vlug als de opnamesnelheid gekopieerd. In
een kwartier tijd wordt voor 48 uur muziek
op de band gezet, die aansluitend per
cassette wordt verzonden naarafnemers in
Nederland, Australië, Duitsland of waar
ook ter wereld. De samenstellers van de
muziekmenu's moeten de grootst mogelij
ke zorgvuldigheid in acht nemen: 'Bijna
iedereen zegt dat hij van muziek houdt,
maar slechts weinigen kunnen een gede
tailleerde omschrijving geven.'
Ergernis
'Onze taak is te voorkomen dat mensen
geïrriteerd raken. Je staat op glad ijs. Een
enkel als waardeloos ervaren nummer kan
al ergernis geven als je steeds gedwongen
wordt ernaar te luisteren. In een deftig res
taurant leven andere wensen dan in zo'n
zaak voor een snelle hap. Grondregel is dat
er een strenge scheiding tussen vocale en
instrumentale muziek wordt toegepast.
Zang is in bepaalde situaties te zeer opslor
pend, vergt te veel aandacht. Elk program
ma vertoont een patroon van afwisselend
stimulerende en rustgevende arrangemen
ten. Voor banken komen strijkorkesten met
een beschaafd repertoire van evergreens
volop in aanmerking. Volgens Fumunisten
is het eind van de ontwikkeling nog niet in
zicht. Als zij het voor het zeggen krijgen zal
de stilte steeds meer terrein prijs moeten
geven. Na de winkels, fabrieken, restau
rants, banken en musea, richt hun offensief
zich op de stations, zwembaden en wacht
en behandelkamers van artsen. In het
NAVO-hoofdkwartier te Brussel wordt op
de gangen achtergrondmuziek gebruikt
om te beletten dat iets van de gesprekken
die binnen worden gevoerd, naar buiten
doordringt. In de operatiezaal van menig
ziekenhuis kabbelt zelfs tijdens operaties
een vriendelijk muziekje op de achter
grond. En wie weet rukt vanuit de Franse
warenhuizen alweer een nieuw kalme
ringsmiddel voor de moderne mens op.
Daar kan het kooplustige publiek de tijd die
het wachtend doorbrengt voor de kassa's
bekorten door te kijken naar doorlopende
diavoorstellingen, compleet met reclame
boodschappen. Ook het oog heeft wat no
dig, luidde de redenering,
