Bemoedigend is dan te ervaren, dat de
vaak 'onmondig' geachte boeren zeer wel
in staat zijn de belangen van hun groep met
verve en vanuit een positief coöperatieve
instelling te behartigen. Het spel tussen
'centrale' en 'lokale banken' wordt al aar
dig gespeeld, ondanks het feit dat er nog
nauwelijks spelregels zijn.
Ook het bijwonen van de algemene leden
vergadering van de Provinciale/Centrale
Handelscoöperatie 'West-Java' was een
boeiende en leerzame ervaring. Wat be
treft 'happening' vergelijkbaar met onze
centrale bank jaarvergadering, maar wat
entourage betreft
Om te beginnen waren alle ongeveer dui
zend afgevaardigden plus Bestuur en Raad
van Toezicht in eenzelfde kleurrijk batik-
hemd gestoken, geschonken door de
plaatselijke batikcoöperatie, wat op zich al
een bepaalde sfeer geeft (ziet u het voor u
in de Irenehal in Utrecht?). Als ik dan ook
nog vertel dat een groot aantal afgevaar
digden het onafscheidelijke op West-Java
gebruikelijke zwartfluwelen hoofddeksel
ophouden zou je met enige fantasie de tij
den van weleer, toen vele bestuurderen in
klederdracht naar de vergadering togen,
tot leven geroepen kunnen zien.
En wat te denken van het massaal staande
zingen van het volkslied en het eigen coö
peratielied? Ook een trekpleister die de
heer Mertens zal aanspreken in het streven
het programma voor de leden wat aantrek
kelijker te maken is het op Gamelanmuziek
zingend voordragen van het jaarverslag
door een mooie jongedame gestoken in de
kleurrijke Sundanese klederdracht.
Onbevangen
Het hoogtepunt werd echter gevormd door
de toespraak van de minister voor coöpe
raties die de aanwezigen op informele wij
ze aanspoorde toch vooral de coöperatieve
beginselen niet te vergeten en in praktijk te
brengen. Zo'n ministeriële toespraak is
voor ons ook niet onbekend. Wel typerend
is dat daarna een vragenuur voor de leden
volgde, waarvan door de afgevaardigden
zo'n druk en onbevangen gebruik werd ge
maakt, dat dit ruim twee uur uitliep.
Het feit dat er een eigen ministerie voor
coöperaties is en dat de minister recht
streeks ingaat op vragen van plaatselijke
besturen geeft al aan dat de regering sterk
betrokken is bij de ontwikkeling van het
coöperatiewezen. En het feit dat wij na
afloop van de vergadering tijdens de on
vermijdelijke Indonesische maaltijd kon
den kennismaken met de minister en met
hem van gedachten konden wisselen over
de ontwikkeling van een coöperatieve
bankstructuur geeft eveneens aan dat de
lijnen in dit dagelijks verrassende land ook
kort kunnen zijn.
Uitnodiging hmmbbbbimhb
Of echter binnen het tijdsbestek van een
jaar een voldoende solide basis gelegd kan
worden voor verdere uitbouw van het nog
tere systeem laat zich slechts raden want
over het algemeen zijn de communicatielij
nen moeilijk te doorgronden. Hoe dan
ook, de uitdaging om hieraan toch een bij
drage te leveren is er en de potentiële mo
gelijkheden zijn enorm, dit in tegenstelling
tot de situatie in Nederland waar in veel ge
vallen veeleer sprake is van consolidatie of
zelfs teruggang.
Beste lezer(es), ik zou nog een Raboband
vol kunnen schrijven over onze ervaringen
in dit uitermate boeiende land en zijn cul
tuurwaar het leven en werken onvergelijk
baar anders is dan aan de Europese kant
van de aardbol, maar dat zou buiten het be
stek van dit artikel vallen, nog afgezien van
de vraag of beschrijvingen toereikend zou
den zijn voor een goede beeldvorming.
Ik nodig u daarom uit zelf maar eens te ko
men kijken in navolging van de heer en me
vrouw Van Eldik die onlangs tijdens een
privéreis hun belangstelling voor ons leven
en werken op zo'n hartelijke wijze hebben
getoond. Het was fijn te ervaren dat die be
langstelling er ook daadwerkelijk is! m
